Από την Αθηναϊδα Νέγκα
Yπάρχει αυτός ο βαλκάνιος κώδικας: Δεν μοιάζει με κανονικό savoir vivre, γιατί συνδυάζει καλούς τρόπους με την ανάγκη για επιβίωση σε κακοτράχαλο περιβάλλον, και όλα αυτά σε συνδυασμό με φροντίδα του κακομαθημένου εαυτού. Αυτός, όμως, ο κώδικας μας έχει απομείνει.
Οι πραγματικοί, παλιοί, καλοί τρόποι σαν να ήρθαν, να έμειναν μαζί μας, αλλά έπειτα να μας εγκατέλειψαν. Παράδειγμα του πώς οι καλοί τρόποι πέρασαν κάποτε ξυστά αποτελούν τα διατροφικά μας καμώματα: Παλιά ήταν μικροαστικά ευγενές να μην προσβάλλεις ποτέ κανέναν.
Να λες «ευχαριστώ» και να καταπίνεις ό,τι σου σερβίρουν. Ετσι έκαναν τα παιδάκια όταν πήγαιναν επίσκεψη: Ετρωγαν χωρίς φασαρία, παραξενιές και αλλεργίες. Η κάπως πιο επιδέξια ευγένεια απαιτούσε να είναι κανείς καταδεκτικός και αν, τέλος πάντων, έπρεπε να εξηγήσει πως δεν έτρωγε κάτι, χρησιμοποιούσε το παλιομοδίτικο ευγενικό «βάλτε μου λίγο να δοκιμάσω μόνον, γιατί δεν είμαι φίλος της βοδινής γλώσσας».
Η παλιά ευγένεια σου άφηνε περιθώρια να δοκιμάσεις, να γίνεις κοσμοπολίτης ή, τουλάχιστον, πειθαρχημένος, ευχάριστος, δίχως παραξενιές που σε αφήνουν στρυφνό, ακοινώνητο και αγενή.
Οι παλιοί Αγγλοσάξονες χρησιμοποιούσαν το μετριοπαθές ρήμα «disagree» (διαφωνώ), για να εκφράσουν πως μια τροφή «διαφωνούσε» με το στομάχι τους. Για κακή τύχη, όμως, της παλαιάς ευγένειας, επικράτησαν -διεθνώς, είναι η αλήθεια- οι κακοαναθρεμμένοι.
Η χαρά του κακοαναθρεμμένου είναι να κάνει τη βεντέτα: Οσο πιο κακοαναθρεμμένος τόσο μεγαλύτερη η φασαρία. Θα πει: «Δεν τρώω ποτέ» ή «με πειράζει» και δεν θα ντραπεί να περιγράψει την ενόχληση που του προκαλεί η φλούδα της ντομάτας. Οι πιο ακατάδεκτοι θα ισχυριστούν πως έχουν «σπάνια δυσανεξία», ενώ οι πιο καπριτσιόζοι θα ορκιστούν πως τρώνε «αποκλειστικά» λαχανικά ωμά.
Η παραξενιά στο φαγητό είναι η πιο εύκολη ψευτοαριστοκρατία. Επειτα από τους vegetarians και τους vegans, οι καταδεκτικοί flexitarians (οι ευέλικτοι) πολλαπλασιάζονται στoν προηγμένο κόσμο.
Τρώνε λίγο κρέας, δεν αποκλείουν τίποτα από τη δίαιτά τους. Το ενδιαφέρον για τη δίαιτα των flexitarians στην Αμερική υπολογίζεται πως έχει αυξηθεί κατά 25% καθώς «αρκετές πολυτελείς διατροφικές παραξενιές αποδεικνύονται, εν μέσω κρίσης, πολύ ακριβές για τους συνειδητοποιημένους καταναλωτές».
Γιατί να τρέφεσαι με sushi και φύκια βραστά όταν μπορείς να τρως από όλα και να σου στοιχίζει φθηνότερα; Ωστόσο παραμένει άγνωστο αν η μόδα των βολικών στο φαγητό θα φτάσει κάποτε και στον Ελληνα ακατάδεκτο. Θα ήταν, όμως, υπέροχο να γινόμασταν όπως παλιά: Να τρώμε για να μην προσβάλλουμε, να τρώμε γιατί δεν θα έρθει το τέλος του κόσμου αν φάμε κάτι έξω από τα γούστα μας....
