Οσα κι αν έχεις ακούσει για το Τεστ Παπανικολάου επιμένεις να αρνείσαι να επισκεφτείς το γυναικολόγο σου. Όταν σε ρωτούν τον λόγο για τον οποίο αποφεύγεις μια τόσο σωτήρια εξέταση ρουτίνας απαντάς πως φοβάσαι τα αποτελέσματα. Μην κρύβεσαι πίσω από το δάχτυλό σου… αυτό που φοβάσαι μάλλον είναι η ίδια η εξέταση.

Εως ένα βαθμό είναι λογικό να νιώθεις άγχος κατά την πρώτη σου επίσκεψη στο γυναικολόγο για να κάνεις τεστ ΠΑΠ. Ίσως να είναι η ντροπή που σε εμποδίζει να λάβεις την απόφαση ή ο φόβος σου πως θα πονέσεις και γι’ αυτό το λόγο καθυστερείς να κλείσεις ραντεβού για την εξέταση. Ωστόσο, δεν υπάρχει λόγος για αναβολή. Η εξέταση είναι απλή, ανώδυνη και παίρνει λιγότερο από 10 λεπτά.

Τι είναι το τεστ ΠΑΠ ;

Είναι μια απλή εξέταση κατά την οποία ο γυναικολόγος εξετάζει τον τράχηλο της μήτρας για να διαπιστώσει εάν υπάρχουν πιθανές μεταβολές στα κύτταρα που δεν οφείλονται σε ορμονικές αλλαγές ή στην ηλικία.

Η επιστήμη αλλά και ολόκληρος ο κόσμος οφείλει την ανακάλυψη του τεστ Παπ η αλλιώς τεστ Παπανικολάου στον Γεώργιο Παπανικολάου, τον Ελληνα γιατρό και βιολόγο που κατά τη διάρκεια των επιστημονικών του ερευνών ανακάλυψε την πρωτότυπη για την εποχή μέθοδο των επιχρησμάτων. Αρχικά την εφήρμοσε το 1923 σε γυναίκες αρχικά για μελέτη των φυσιολογικών γεννητικών λειτουργιών και στη συνέχεια για τη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας.

Η πρώτη του ανακοίνωση για τη χρησιμότητα της στη διάγνωση του καρκίνου της μήτρας, έγινε το 1928 και αρχικά αντιμετωπίστηκε από την επιστημονική και ιατρική κοινότητα με αρκετό σκεπτικισμό. Σήμερα η μέθοδος, που διεθνώς είναι γνωστή με την ονομασία Τεστ Παπ εφαρμόζεται σε όλο τον κόσμο για την έγκαιρη διάγνωση νεοπλασιών και έχει σώσει πολλές γυναίκες από τη μάστιγα του καρκίνου.

Γιατί να κάνεις το τεστ ΠΑΠ;

Διότι η πρόληψη είναι σωτήρια. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας αποτελεί τον δεύτερο σε συχνότητα καρκίνο στον γυναικείο πληθυσμό. Ωστόσο, μπορεί να διαγνωστεί έγκαιρα με το τεστ που δείχνει εάν υπάρχουν ύποπτες αλλοιώσεις των κυττάρων για νεοπλασία και οι οποίες μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Σε γυναίκες που δεν ελέγχονται τακτικά με τεστ Παπανικολάου, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να αναπτύσσεται δίχως να γίνει αντιληπτός καθώς δεν ακουλουθείται από συμπτώματα. Όταν τα συμπτώματα εμφανιστούν, η νόσος θα βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο.

Με το τεστ Παπ μπορούν επίσης να ανιχνευτούν ορισμένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, λοιμώξεις ή και κάποιος έρπητας. Eπιπλέον, πέρα από τον εντοπισμό μη φυσιολογικών κυττάρων στον τράχηλο και στον ενδοτράχηλό της γυναίκας με το τεστ Παπανικολάου μπορούν να εντοπιστούν κολπίτιδες, τραχηλίτιδες και μολύνσεις.

Πότε πρέπει να κάνεις το πρώτο τεστ ΠΑΠ;

Η πρώτη εξέταση πρέπει να γίνει το συντομότερο μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή ή στην ηλικία των 21 ετών. Μην αμελείς λοιπόν να επισκεφτείς το γυναικολόγο σου.

Πως γίνεται;

Ξαπλώνεις στην καρέκλα του γυναικολόγου σου σε παρόμοια θέση με αυτήν που λαμβάνεις για την κλασική γυναικολογική εξέταση. Ο γιατρός με τη βοήθεια ενός οργάνου, του κολποδιαστολέα εξετάζει τον τράχηλό σου και στη συνέχεια με μια μικρή ξύλινη σπατουλίτσα κι ένα εργαλείο, που μοιάζει με μαλακό βουρτσάκι παίρνει δείγμα κυττάρων από τον κόλπο και τον τράχηλο σου. Το δείγμα, (κολπικό επίχρισμα) εναποθέτεται σε ένα «πλακάκι» οποίο στη συνέχεια εξετάζεται από κυτταρολόγους.

Πονάει η εξέταση;

Οι περισσότερες γυναίκες δεν νιώθουν καμία ενόχληση και δεν καταλαβαίνουν πραγματικά τίποτα. Ωστόσο κατά καιρούς θα έχεις ακούσει ίσως από φίλες ότι αισθάνθηκαν κάποιο πόνο. Τις περισσότερες φορές ο πόνος που αισθάνονται είναι καθαρά ψυχολογικός και σε καμία περίπτωση έντονος. Αν τις ρωτήσεις να τον περιγράψουν θα σου πουν πως ένιωσαν ασθενές κάψιμο ή μικρή ενόχληση που περνάει σε κλάσματα δευτερολέπτου.

Αν δεις αίμα να ανησυχήσεις;

Μη φοβηθείς. Μετά την εξέταση πιθανότατα να παρατηρήσεις λίγο αίμα. Είναι απόλυτα φυσιολογικό και θα περάσει μετά από κάποιες ώρες.

Πότε είναι η καλύτερη ημέρα να κάνεις την εξέταση;

Προσπάθησε να προγραμματίσεις το τεστ Παπ όταν δεν θα είσαι αδιάθετη. Εάν ο κύκλος της περιόδου σου είναι άστατος και τύχει να συμπέσει με την ημερομηνία της εξέτασης, κάλεσε το γιατρό σου και ζήτα αλλαγή ραντεβού. Η καλύτερη περίοδος που ενδείκνυται για πιο ακριβή αποτελέσματα είναι η 1η εβδομάδα μετά το τέλος της περιόδου σου.

Πώς να προετοιμαστείς;

Για να διασφαλίσεις ότι τα αποτελέσματα θα είναι ακριβή απέφευγε την ερωτική επαφή, τη χρήση ταμπόν, τα σπερματοκτόνα, αφρούς και ενδοκολπικές αλοιφές για ένα 48ωρο.

Επίσης καλό θα είναι να αποφύγεις την κολπική πλύση για τουλάχιστον ένα 24ωρο πριν την εξέταση.

Κάθε πότε πρέπει να κάνεις τεστ ΠΑΠ;

Τουλάχιστον μια φορά το χρόνο. «Κλειδί» για τη μείωση των ποσοστών γυναικών που προσλαμβάνονται από καρκίνο της μήτρας αποτελεί η πρόληψη με τακτικούς ελέγχους.

Αν είσαι άνω των 30 ετών θα ήταν καλό είναι να υποβληθείς και σε μια εξέταση για τον ιό HPV.

Γιατί πρέπει να κάνεις τακτικό έλεγχο;

Σε γυναίκες που δεν ελέγχονται τακτικά με τεστ Παπανικολάου, ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας μπορεί να αναπτύσσεται χωρίς να έχουν ανιχνευθεί προκαρκινικές αλλοιώσεις. Όταν τα συμπτώματα εμφανιστούν, η νόσος θα βρίσκεται ήδη σε προχωρημένο στάδιο.

Τι είναι ο HPV (ιος Ανθρωπίνων Θηλωμάτων);

Το τεστ Παπ αποτελεί την πρώτη γραμμή εντοπισμού του ιού των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων (Human Papillomavirus), ο οποίος μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής. Υπάρχουν περίπου 100 τύποι του HPV, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι μη ογκογόνοι και μπορεί να προκαλέσουν ασθένειες όπως τα κονδυλώματα. Ωστόσο, 15 τύποι του HPV μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του τραχήλου της μήτρας.

Οι προκαρκινικές αλλοιώσεις σχετίζονται με την ηλικία;

Η ηλικία δεν παίζει ρόλο. Ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας δεν εμφανίζεται μόνο στις μεγαλύτερες γυναίκες. Ολες οι σεξουαλικά ενεργές κοπέλες μπορεί να προσβληθούν από τον ιό HPV και να εμφανίσουν προκαρκινικές αλλοιώσεις. Άλλωστε τα υψηλότερα ποσοστά λοιμώξεων HPV διαπιστώνονται σε νεαρές ηλικίες.

HPV DNA – ο διάδοχος του τεστ Παπ;

Το HPV DNA τεστ για την ανίχνευση του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), που προκαλεί τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας αναμένεται να αντικαταστήσει τα επόμενα χρόνια το τεστ Παπ.

Η νέα γενετική εξέταση κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος δεδομένου ότι εντοπίζει περισσότερες προκαρκινικές αλοιώσεις από το συμβατικό τεστ ΠΑΠ. Η νέα εξέταση είναι πιο ευαίσθητη και αξιόπιστη καθώς εντοπίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις προκαρκινικές αλοιώσεις.

Ο τρόπος της εξέτασης είναι εξίσου απλός με το τεστ ΠΑΠ αφού ακολουθείται η ίδια διαδικασία όπως αυτή του τεστ ΠΑΠ με τη διαφορά ότι τα κύτταρα που θα ληφθούν από την απόξεση θα εξεταστούν γενννετικά λωστε να να ανιχνευθεί το DNA των HPV που πιθανόν έχουν μολύνει τον τράχηλο.

Συνεπώς καλό θα ήταν να συμπληρώνεις τον ετήσιο τραχηλικό έλεγχο και με την νέα εξέταση ειδικά από την στιγμή που δε χρειάζεται να υποβληθείς σε επιπλέον ταλαιπωρία.

Γιατί να κάνεις το εμβόλιο για τον καρκίνο της μήτρας;

Ο εμβολιασμός συνιστάται σε κορίτσια 12-26 ετών, προλαμβάνει τη νόσο μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου τραχήλου σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70%.

Δεν χρειάζεται να κάνεις το εμβόλιο αν κάνεις τακτικά τεστ ΠΑΠ;

Ακόμη και αν υποβάλεσαι σε τακτικό προληπτικό έλεγχο είναι αναγκαίο να κάνεις το εμβόλιο. Η μια μέθοδος πρόληψης λειτουργεί συμπληρωματικά στην άλλη. Το τεστ επιτρέπει τον εντοπισμό και ως εκ τούτου την έγκαιρη θεραπεία τραχηλικών βλαβών, πριν αυτές εξελιχθούν σε καρκίνο. Το εμβόλιο προλαμβάνει τη νόσο μειώνοντας την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου τραχήλου σε ποσοστό μεγαλύτερο του 70%.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο συνδυασμός εμβολιασμού κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων και του τεστ ΠΑΠ αποτελούν ασπίδα κατά του καρκίνου της μήτρας μειώνοντας τον κίνδυνο ανάπτυξής του κατά 94%.

Αν δεν έχεις χρήματα;

Μην ανησυχείς. Το εμβόλιο έχει ενταχθεί στο Εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών και καλύπτεται από όλα τα ασφαλιστικά ταμεία. Οπότε.. τέρμα οι δικαιολογίες!

Από τη Δήμητρα Γκούντρα