Ο Colin Firth με τον Shingeru Umebayashi τον επισκέπτονται πολύ συχνά αυτόν τον καιρό, η Blanche Dubois τον κερνάει ποτά μέχρι το πρωί χορεύοντας πάνω στη μπάρα βαλκανικές μουσικές και φυλάει τα μαύρα γυαλιά της Λούλας Αναγνωστάκη όπως κάνουμε μ' εκείνα τα πολύτιμα αντικείμενα που δε θέλουμε να τα πειράξει κανείς. Ο έρωτας τον περιμένει στη γωνία κι εκεί στο Νότο σηκώνει ενα τ' αριστερό μαζί με την Βασιλική Τρουφάκου και το Μάνο Καρατζογιάννη πλυμμυρίζοντας το θέατρο με παραδόσεις χιλιάδων ετών με δυο ζευγάρια μάτια και νότες. Ο Ένκε Φεζολλάρι βρίσκεται απέναντι κρατώντας έναν θετικό άσσο στο μανίκι και μες στην όλη ευαίσθητη φύση του έχει έναν ωραίο δυναμισμό που δεν τον αφήνει να μένει για πολύ ώρα στο έδαφος. Voila..
Πρώτες παραστάσεις για το 2012. Τι θα μπορούσαν να ευχηθούν η Ζωή και ο Άρης στο κοινό; Νομίζω να ξορκίσουμε αυτούς τούς φόβους που έχουν μπολιάσει μέσα μας. Γιατί φοβόμαστε συνέχεια ότι θα έρθει η καταστροφή, ότι θα γυρίσουμε στη δραχμή τον Μάρτιο, ακούγoνται όλη την ώρα σενάρια για τις εκλογές..όλο αυτό που βιώνουμε στο πολιτικό σκηνικό μας φοβίζει. Αυτή η ιδέα του αγνώστου. Είναι αυτό που λέει ο Δημητριάδης στο "Πεθαίνω σαν χώρα": «Καθώς ο τρόμος κυλούσε μέσα στις φλέβες μας.
Επικρατεί κι ένας ψυχολογικός πόλεμος..
Ναι είναι όπως στην "Παρέλαση" που υποτίθεται είναι χαρούμενα έξω, αλλά αυτή η παρερμηνεία των τυμπάνων και του «ήχου» τελικά αποδεικνυέται ότι είναι η πραγματικότητα. Ο τρόμος, ο φόβος , η βία που εισβάλουν κι όλη αυτή η κατάσταση. Κι εμείς οι ίδιοι νομίζω δεν το παίρνουμε απόφαση να πάρουμε την κατάσταση στα χέρια μας, πχ εσύ κι εγώ τώρα να σηκωθούμε και να μπουκάρουμε στη βουλή, κάτι οτιδήποτε.
Δεν έχουμε παρερμηνεύσει λίγο την έννοια της επανάστασης;
Έχει να κάνει με τις αξίες του καθενός κι αν θέλουμε πραγματικά να κάνουμε επανάσταση και δεν ξέρω κατα πόσο είναι διατεθειμένοι όλοι να κάνουν κάτι ουσιαστικό. Σίγουρα η επανάσταση βάφτηκε με αίμα αλλά θεωρώ ότι όλα είναι τόσο ισσοπεδωτικά και δεν ξέρουμε τι εννοούμε όταν λέμε επαναστατική πράξη. Για μένα μπορεί να είναι ότι παίρνω έναν σάκο και πάω στη Ρουάντα αλλά η επανάσταση προέρχεται από ένα πολιτικό σύστημα αξιών και μία συσπείρωση της κοινωνίας που νομίζω ότι έχουν καταρρεύσει.
Αυτή είναι ουσιαστικά η κρίση;
Είμαστε κορεσμένοι απ’ όλα και προσωπικά εγώ νιώθω πως έχω μια πολιτική ημιμάθεια. Δηλαδή ότι μπορώ να ξέρω πιο πολλά για τον τάδε ποιητή παρά π.χ το Σύνταγμα ή τα πολιτικά αξιώματα. Επίσης δεν είμαστε Σουηδία όπου έχει ένα άλλο κοινωνικοπολιτικό πλάισιο και υπάρχει αλληλοσεβασμός πολίτη με πολιτικά πρόσωπα.
Θεωρούμε κάτι εξωπραγματικό την πειθαρχεία που έχουν σε άλλες χώρες ενώ θα έπρεπε να μας φαίνεται φυσιολογικό..
Μας έχουν μείνει οι Ραγιάδες..η Οθωμανική αυτοκρατορία έχει εμποτίσει στο αίμα μας. Η ιστορία της Ελλάδας επαναλαμβάνεται ακόμα όπως επίσης επικρατεί κι αυτή οικογενειοκρατία του πολιτικού συστήματος. Και τώρα έχουμε τον πρωθυπουργό τον Παπαδήμο,έναν τραπεζίτη; Αναρρωτιέμαι..
Μας έχει πιάσει και μια απάθεια γενικά; Υπάρχει ένας ελέφαντας στο δωμάτιο αλλά κάνουμε πως δεν τον βλέπουμε.
Αυτό ακριβώς. Το ότι έχουμε την ακροδεξιά στην κυβέρνηση πέρασε έτσι. Όλοι γελάσαμε και κάναμε χαβαλέ, παίξαμε κι αυτό «facebookικό» παιχνίδι, τα είπαμε σε συζητήσεις όταν βγήκαμε για ποτό αλλά επί της ουσίας δεν κάναμε τίποτα. Το επιτρέψαμε να συμβεί και υπάρχει γενικά μια ανοχή. Δεν μας αγγίζει τίποτα πια- βλέπεις χίλιους τοξικομανείς στο Πολυτεχνείο και λες «Α μην περάσεις απο κει είναι τοξιμανείς» κι αυτό το πρόβλημα υπάρχει και το ξέρεις ότι υπάρχει.Υπάρχει μία κατάρρευση σε όλα τα επίπεδα κι εμείς την αποδεχόμαστε.
Πιστεύεις ότι οι νέοι θα σηκωθούν να φύγουν και θα γίνει μια γερασμένη χώρα; Εσύ θα γύριζες πίσω;
Εγώ το να γυρίσω πίσω μετά από τόσα χρόνια θα είναι σαν να πηγαίνω σε μια ξένη χώρα Από την άλλη όμως δεν είναι λύση να φύγουμε αλλά να λέμε ότι «εγώ θα μείνω εδώ» και το λέω αυτό συνέχεια γιατί δε θέλω στην αλλαγή της ιστορίας να μην είμαι εδώ. Δεν πρέπει να τους επιτρέψουμε να μας πάρουν αυτό το κομμάτι αθωότητας που μας έχει απομείνει ρε γαμώτο! Γιατί μιλάμε για το τελευταίο κομμάτι αθωότητας.
Σημερα ας πούμε στο facebook πόσταραν ξανά εκείνο το βίντεο της 29ης ουνίου που οι μπάτσοι ενοχοποιούν έναν διαδηλωτή για να ξαναπάρουμε μία σύγχυση η οποία τελειώνει μέσα σε δέκα λεπτά. Στα πρώτα πέντε βρίζεις κι ουρλιάζεις αλλά αυτό έχει συμβεί στο δωμάτιο του σπιτιού σου και πουθενά αλλού. Και νομίζω ότι αυτό που μ’ αρέσει στην Παρέλαση είναι ότι αυτά τα παιδιά γίνονται ήρωες άθελα τους. Δηλαδή ουσιαστικά κρατώντας μια αντιηρωική στάση αλλά εισβάλοντας σ’ αυτό θα ηρωποιηθούν στο τέλος. Τότε με τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου, ο κόσμος δεν ξεσηκώθηκε γι’ αυτή την πράξη αλλά περισσότερο γιατί το επόμενο πρωί θα σκοτώσουν το παιδί τους. Θέλω να πω ότι ενώ ήταν μία στυγερή, εν ψυχρώ δολοφονία και για μένα είναι δολοφόνοι αυτοί οι άνθρωποι αλλά χάθηκε το στοίχημα με τα «Δεκεμβριανά». Και η αριστερά επίσης έχασε το μεγάλο στοίχημα και είναι απούσα. Δεν υπάρχει ένα όραμα γενικά
Έχουμε όμως και κάτι θετικό- την αθωότητα.
Αυτή την κρατάς μέσω τέχνης, βιώνεις μία διαδικασία και στο θέατρο, κι αυτό το «τέχνη για την τέχνη», πέφτεις σε κενά αέρος, ξανασηκώνεσαι.. Σου δίνει μια ελπίδα. Νομίζω και γι αυτό επιλέξαμε αυτό το έργο με τον Βαγγέλη τον Θεοδωρόπουλο. Είναι είναι ένα έργο που υπερβαίνει της διασκέδασης, ο άλλος θα προβληματιστεί και θα το πάρει μαζί του γιατί αυτός είναι κι ο σκοπός. Δεν είναι απλά μια θέαση ενός γεγονότος που δεν μας αφορά.
Η Λούλα Αναγνωστάκη δεν είναι «εύκολη» συγγραφέας. Τι σε τραβάει πιο πολύ στη γραφή και στο ύφος της;
Το ότι παίρνει ένα πολιτικό γεγονός και το κάνει ονειρικό, πανανθρώπινο και συμπαντικό. Από που να ξεκινήσεις..η Κασσέτα, Ο ήχος του όπλου..παίρνει τα γεγονότα από το ελληνικό πολιτικό σκηνικό και το μεταποιεί σε κάτι άλλο κι αγγίζει τις ευαίσθητες χορδές. Πιστεύω ότι δεν κάνει ψυχογράφημα, φεύγει απ’ αυτό και το συναίσθημα γίνεται πιο υπερβατικό και γενικευμένο. Δεν διεκρινίζει τον χωροχρόνο. Στην "Παρέλαση", για τους ανθρώπους που έχουν νωπές μνήμες από τον πόλεμο και την κατοχή και τον εμφύλιο, το ‘65 ξεκινάει η δικτατορία και η χούντα. Το έργο παρ’ όλο που έχει γραφτει πριν τόσα χρόναι μιλάει για το πολιτικό σκηνικό της χώρας που έχει διαμορφωθεί! Η "Παρέλαση" δεν τοποθετείται πουθενά και ανεβαίνει με χίλιους τρόπους.
Το είχα δει παλιότερα στο Αμόρε και τώρα ήταν σαν να είδα άλλο έργο!
Έχει πεντακόσιους άξονες και οπτικές και ο καθένας μπορεί να το αναγνώσει διαφορετικά. Εμείς με τα παιδιά φτιάξαμε ένα πιο μπεκετικό σύμπαν,, είναι σ’ ένα περιβάλλον που δε μπορείς να προσδιορίσεις που είναι αλλά το άτοπο έχει μέσα και τον τόπο οπότε προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε και τα δύο μαζί. Αυτό σημαίνει ότι δεν ξέρεις αν αρκετά πράγματα είναι αληθινά ή στη φαντασία τους και νομίζω ότι η παράσταση έχει πετύχει τους στόχους της, αυτό που θέλαμε να πούμε.
Πόσο σ’ επηρέασε η καταγωγή σου για τη σκηνοθεσία και τις μουσικές;
Μ’ ενδιέφερε να οριοθετήσω έναν πιο βαλκανικό χώρο. Από τον Πόντο μέχρι τη Σμύρνη με το τραγούδι, τον νταλκά του Αντώνη Διαμαντίδη «Τι δύσκολη αυτή η χρονιά, έχει κρίση στον ντουνιά» -που οριοθετούμε ουσιαστικά ότι αυτή τη χρονιά έχουμε κρίση-. Θέλαμε να δώσουμε ένα γεωγραφικό πλάτος, οπότε μ’ ενδιέφερε πολύ αυτό το πέρασμα, γιατί τα Βαλκάνια ανέκαθεν ήταν ένα πέρασμα πολιτισμών και είναι ένα σταυροδρόμι. Έγινε συνειδητά ως οικονομικός μετανάστης και ως μετανάστης σκέτο που είμαι- δε μου αρέσουν οι όροι πολιτικός, οικονομικός κτλ και θεωρώ ότι όλοι είμαστε μετανάστες τώρα πιο πολύ απο ποτέ! Τώρα αν ζούσα στη Σουηδία ίσως να έδινα μιά άλλο γεωγραφικό πλάτος. Το έργο κουβαλάει την ιστορία 2.500 ετών κι αυτά τα τραγούδια είναι μια παράδοση που συναντάς σε όλα τα Βαλκάνια και σ’ όλα τα μήκη της γης.
Η σκηνοθεσία σου ναι μεν είναι λιτή αλλά ταυτόχρονα λόγω των αντικειμένων που έχεις επιλέξει είναι σαν να είναι φορτωμένη με χιλιάδες εικόνες! Πιστεύεις ότι στην εποχή μας έχουμε λίγο παραγκωνισμένη την παράδοση;
Ναι. Χρειαζόμαστε ως άνθρωποι να μας εναπροσδιορίζει η τέχνη. Ήθελα να επιστρέψω σε μία παράδοση και να πω ότι άλλο εθνικότητα, άλλο πατριωτισμός κι άλλο εθνικισμός. Τα δύο τελευταία μπερδεύονται πάρα πολύ και για το έργο και ήθελα μία πατριωτική ματιά στο έργο. Ο λόγος που δεν ήθελα ας πούμε να πλέκει στ αλήθεια η Ζώη είναι γιατί θεωρώ ότι δεν θα έχει καμία αξία για τον σημερινό θεατή να βλέπει κάτι τέτοιο και του είναι γνώριμο από γιαγιάδες κτλ. Έτσι κι αλλιώς αυτά τα πράγματα είναι καταγεγγραμένα στο DNA μας και μπορεί να μην έχουμε εικόνες από το πως πλέκανε οι γυναίκες της Πίνδου στο Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο και στην κατοχή αλλά μπορούμε ν’ ανασύρουμε τέτοιες μνήμες στη χώρα που ζούμε και που έχει περάσει τόσα. Οπότε το πηλίκιο για παράδειγμα που βρίσκεται στο σκηνικό μπορεί να σημαίνει 500 πράγματα-από τον πατέρα μου που ήταν στρατιωτικός μέχρι τον παππού σου που πολέμησε στα βουνά της Αλβανίας και την αξία που έχει τώρα με τα συναισθήματα που σου προκαλεί η στολή ενός αστυνομικού.
Ποιες είναι οι ταυτότητες των πρωταγωνιστών σου;
Αυτή είναι η τρίτη δουλειά της Βασιλικής η οποία νομίζω έχει μέλλον στο θέατρο. Είναι ένα μοναδικό πλάσμα, την ήθελα πολύ για πρωταγωνίστρια κι αυτά τα μάτια της κουβαλούν ιστορία άθελα της. Ήμασταν σ’ ένα μπαρ όταν πρότεινα τον ρόλο..είναι η επιλογή του τζιν τόνικ! Ο Μάνος μ’ είχε συγκινήσει πολύ το ότι ήθελε πολύ να παίξει σ’ αυτό το έργο κι είχε ξεκινήσει κάποιες προσπάθειες να το ανεβάσει αλλά λόγω στρατιωτικών υποχρεώσεων δεν τα κατάφερε.Έχει ξαναπαίξει άλλες δύο φορές έργα της Αναγνωστάκη κι ήθελα έναν ηθοποιό που να είναι από το περιβάλλον της Λούλας, να έχει μία επαφή με τον κόσμο της επειδή το έργο έχει στοιχεία από τη συγγραφέα μέσα, είναι σαν ένα homage σ’αυτή τη grande dame. Επίσης ο Μάνος έχει αυτόν τον εγκλεισμό στην ψυχούλα του και ως χαρακτήρας , είναι ένα παιδί με πολλές ευαισθησίες και κουβαλάει μια μοναχικότητα που σε συγκινεί.
Τι γίνεται όσον αφορά τη σχέση αυτών των δύο ηρώων;
Ήθελα η σχέση των δύο αδερφών να καλύπτει όλο το φάσμα όσον θέλαμε να πούμε. Δηλαδή αν μας εγκλωβίσουν σ’ ένα δωμάτιο νομίζω θ’ αναπτύξουμε τέτοιες σχέσεις που θα είναι και πατέρας- κόρη, μάνα-γιος κι ακόμα κι ο αρρωστημένος ερωτισμός που υπάρχει μεταξύ τους θα μπορούσε να συμβεί αν δεν ξέρανε ότι είναι αδέρφια. Το τελευταίο το έχουμε δει και στην παράδοση μας , όπως ο Γιάννος και η Μαριγώ , ένα πολυφωνικό της Ηπείρου, όπου δύο ξαδέρφια που ήπιανε δηλητήριο γιατί δε μπορούσαν να είναι μαζί, μετά άλλες ιστορίες με αδέρφια που ένας πέθαινε και γινόταν κυπαρίσσι και τέτοια. Μιλάμε για αρχετυπικά σύμβολα και για δύο ψυχές και τα παιδιά δίνουν την ψυχή τους στην παράσταση.
Ποιο είναι τ’ αγαπημένο σου θεατρικό ντουέτο;
Δύσκολη ερώτηση γιατί μ’ αρέσουν πολλοί ηθοποιοί! Νομίζω η Ιωάννα Τσιριγκούλη κι ο Τάσος Νούσιας στη «Δεσποινίδα Τζούλι» πριν χρόνια στο θέατρο Κεφαλληνίας.
Έπαιζες και στην "Ανοιξιάτικη Θύελλα" του Τένεσσι Γουίλιαμς. Δε θα μπορούσε επίσης να είναι επίκαιρο έργο με όλες αυτές τις κοινωνικές συμβάσεις και τ’ ανεκπλήρωτα όνειρα;
Είναι ένα υπέροχο έργο κι έχει ανάμεσα σε πολλά έχει κι αυτή η νοοτροπία του «να βρω τον πλούσιο γκόμενο και να πατρευτώ», όπως η μητέρα μίας από πρωταγωνίστριες να παντρευτεί τον Άρθουρ επειδή έχει καλή εμφάνιση και όνομα. Στη Θύελλα υπάρχει επίσης πολύ έντονα το στοιχείο της εκκλησίας μέσα, γιατί η κάτοικοι πηγαίνουν κάθε Κυριακή στην ενορία και ακούνε τον επίσκοπο, τους επιβάλουν τι είναι χυδαίο και τι όχι, θέτουν ζητήματα ηθικής και ο ίδιος ο Γουίλιαμς έζησε σε μια τέτοια κωμόπολη στον Μισσισιπί. Νομίζω ότι όσο προοδεύουμε τόσο γυρίζουμε σε μία συντηρητική κοινωνία.
Απ’ όλους αυτούς τους ήρωες του με ποιον θα μπορούσες να τα πιεις και ν’ αμπελοφιλοσοφείτε μέχρι το πρωί;
Όλοι οι ήρωες του Τένεσσι είναι καταραμένοι.. Όπως επίσης και οι μισοί μου φίλοι! Πιστεύω θα διάλεγα τον Άρθουρ για φίλο ή τον Τσαρλς Γουέιν από το Γλυκό πουλί της Νιότης. Επίσης μ’ αρέσει ο συγγραφέας από το "Λαίδη Φθειροζόλ" οποίος δεν έγινε ποτέ μεγάλος συγγραφέας και φυσικά η Μπλανς Ντιπουά από το "Λεωφορείο ο Πόθος"!
Ποιο είναι το soundtrack της ζωής σου αυτή την περίοδο;
Ακουώ πολλά κινηματογραφικά soundtrack και ειδικά εκείνο του "Single Man" (Shingeru Umebayashi/Abel Korzeniowski) το οποίο το βάζω πάντα και τ’ ακούω ολόκληρο.
Στο κινητό σου χτυπάει η Amy Winehouse..καταραμένη επίσης!
Οι περισσότεροι χαρισματικοί άνθρωποι δε μπορούν ν’ αντέξουν το βάρος της ύπαρξης τους και τους οδηγεί άθελα τους σε αυτοκαταστροφικές συνέπειες. Δεν μπορούν να ζήσουν σ’ αυτό τον κόσμο, δεν τους χωράει όπως λένε κι οι Τρύπες. Νομίζω ότι αυτοί ο ήρωες και κυρίως του Τένεσσι –και η Αναγνωστάκη έχει Τένεσσι μέσα- θεωρούν ότι είναι αβάσταχτο το βάρος της ζωής κι έτσι και η Amy Winehouse δε μπόρεσε να το σηκώσει. Τέτοιοι άνθρωποι δεν τους νοιάζει το ταλέντο τους και δεν έχουν συνείδηση του τι προκαλούν στον κόσμο.
Στην ταινία Εφτά μέρες με τη Marilyn που βγήκε πρόσφατα, βλέπεις έναν μύθο σε πολύ προσωπικές στιγμές τόσο έυθραστή και ανασφαλής..
Είναι πολύ ευαίσθητοι, οι ανασφάλειες στο φουλ τους, θέλουν να ενταχθούν, ν’ αγαπήσουν και ν’ αγαπηθούν και αποσκοπούν στην κανονικότητα, στο πόσο αποδεκτός μπορεί να είσαι στην κοινωνία και νομίζω ότι μ’ αυτό έχει να κάνει κυρίως. Όλοι αυτο οι χαρακτήρες βιώνουν την μη κανονικότητα τους, θέλουν να έχουν νορμάλ ζωή και μία ασφάλεια, να ενταχθούν στην πραγματικότητα και δε μπορούν να το κάνουν λόγω της διαφορετικότητας τους. Είναι πλάσματα με την έννοια του πλάσματος που δεν έχουν τη δυνατότητα να διαχειριστούν όλο αυτό που του συμβαίνει.
Για παράδειγμα η Janis Joplin ήταν γεναιόδωρη κι αυτό που λέω εγώ «ψυχούλ ρε μ****α». Είχε επιλέξει έναν τρόπο ζωής και δεν την ένοιαζε κάτι άλλο αλλά ανοίγει το στόμα της και πεθαίνεις εσύ που την ακούς. Άπό την Amy μέχρι τη Janis και τη Marilyn Monroe μιλάμε για μεγέθη. Και στη σύγχρονη εποχή όποιος ξεφύγει από αυτό το μοντέλο του συμβιβασμού δεν θεωρείται κανονικός γιατί άλλο το να επιβιώνεις και άλλο να συμβιβάζεσαι.
Τι θα ήθελες για το 2012;
Θα ήθελα να κάνω ταινία με τη Σωτηρία Λεωνάρδου η οποία πέρασε διάφορα με την υγεία της και τώρα είναι καλά και να σκηνοθετήσω Τσέχοφ στο θέατρο. Α και να ερωτευτώ!
Ψάξε, ψάξε και θα τον βρεις:
-Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στη γαλαρία του θέατρου του Νέου Κόσμου
Κική Παπαδοπούλου
