Η Χαρά Κότσαλη μάς ξεναγεί στην Πολιτεία του Χάμελιν [συνέντευξη]

11.12.2014
Ένα πρωινό (μπορεί και μεσημεράκι) του 1284, στην πολιτεία Χάμελιν (ή Χάμελν στα Γερμανικά) της Κάτω Σαξωνίας, ένας παράξενος αυλητής που φορούσε περίεργα παρδαλά ρούχα, έκανε όλα τα παιδιά της πολιτείας να τον ακολουθήσουν παίζοντας μια μαγική μελωδία στον αυλό του. Αυτό ακριβώς είχε κάνει λίγο καιρό πριν με τα χιλιάδες ποντίκια που είχαν κατακλύσει την πόλη. Τα ποντίκια έπεσαν έως το τελευταίο και πνίγηκαν.

Τι συνέβη όμως με τα παιδιά; Η πομπή έφτασε ως ένα βουνό έξω από την πόλη και μετά εξαφανίστηκαν, όλα εκτός από τρία που η αναπηρία τους τα εμπόδισε να ακολουθήσουν τα υπόλοιπα. Τι σχέση έχει με την υπόθεση η «Σταυροφορία των παιδιών»; Μπορεί η ιστορία να είναι αληθινή, ή είναι απλώς ένας μύθος;

Ο λόγος για την Πολιτεία του Χάμελιν, την παιδική ναυαρχίδα του Θεάτρου Πόρτα, την σκηνοθεσία της οποίας ανέλαβε ο Θωμάς Μοσχόπουλος και στην οποία πρωταγωνιστεί μία εξαιρετική ομάδα ηθοποιών.

Εμείς μιλήσαμε με τη Χαρά Κότσαλη, την νεαρή ηθοποιό που σημαντικές σπουδές στο χώρο του θεάτρου και του χορού, και προσπαθήσαμε να μάθουμε όσο το δυνατόν περισσότερα για τα όσα διαδραματίζονται σε κάθε παράσταση.

Το μυστήριο της πολιτείας Χάμελιν. Είναι η πρώτη παιδική παράσταση που συμμετέχετε. Πώς σας φαίνεται η επαφή με τα παιδιά;

Eίναι η πρώτη φορά που συμμετέχω σε παράσταση θεάτρου που απευθύνεται σε παιδιά (και όχι μόνο βέβαια). Η επαφή με τα παιδιά είναι συγκλονιστική και αποκαλυπτική πολλών πραγμάτων που ψι λιαζόμουν, αλλά δεν είχα διαπιστώσει στην πράξη. Τόσο όσον αφορά στην καθαυτή επαφή με τα παιδιά, αλλά και στο θεατρικό κώδικα. Πόσο απόλυτο πρέπει να είναι το timing επί σκηνής, πόσο δε συγχωρείται η μη καθαρότητα της αφήγησης , ό,τι "τερτίπι" και να ξεσηκώσεις, πόσο πρέπει η επικοινωνία των ερμηνευτών μεταξύ τους , αλλά και με το κοινό να είναι συνεχώς ζωντανή και πολλά πολλά άλλα. Το βασικότερο όμως που σου υπενθυμίζει ένα τέτοιο κοινό είναι ότι το θέατρο και κάθε παραστατική τέχνη -στα φωτεινά και στα σκοτεινά της- πρέπει πάντα να έχει κάτι από τη μεγαλοσύνη του παιχνιδιού.

Ποια είναι η ιστορία της πολιτείας Χάμελιν;

Στο μακρινό και τόσο κοντινό μεσαίωνα, στην πολιτεία Χάμελιν της Κάτω Σαξωνίας το 1284 ένα μυστήριος αυλητής έσωσε την πολιτεία από τα χιλιάδες ποντικια που την κατέκλυζαν, παρασύροντας τα με τις μαγικές μελωδίες του ώς τον ποταμό Βέζερ όπου και τα έπνιξε. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο στη συνέχεια παρέσυρε τα παιδιά της πολιτείας Χάμελιν ώς το λόφο έξω από την πόλη κι από κει , μυστήριο πώς, εξαφανίστηκαν. Κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς τι απέγιναν και ποια τα κίνητρα του αυλητή. Τα μόνα παιδιά που έμειναν πίσω, είναι τα τρία παιδιά που δε μπορούσαν να ακολουθήσουν τις μαγικές μελωδίες του αυλητή λόγω αναπηρίας.

Πώς αντιδρούν τα παιδιά στην ιδέα ότι κάποιος τα παίρνει; Τα ίδια θέλουν να ακολουθήσουν τον αυλητή, όταν τους ζητείται στην παράσταση;

Προς το παρόν η πλειοψηφία των παιδιών ακολουθούν τον αυλητή με πολύ χαρά. Δεν ξέρω αν πραγματικά σκέφτονται ότι αφήνουν κάτι πίσω τους ή αν λειτουργεί κυρίως ο ενθουσιασμός τους ότι συμμετέχουν σε ένα θεατρικό παιχνίδι μεγάλων διαστάσεων. Ακριβώς αυτή η αθωότητα με την οποία ακολουθούν τη μελωδία του αυλού είναι κι ένα από τα πιο συγκινητικά στιγμιότυπα της παράστασης κατά τη γνώμη μου.

Γιατί έχει σημασία αυτή η παράσταση σήμερα; Στην εποχή που τα παιδιά επηρεάζονται από διάφορους εξωτερικούς παράγοντες (τηλεόραση, video games, social media) είναι το καλό θέατρο και μια παράσταση που μιλάει για "γητευτές" η απάντηση;

Η παράσταση αυτή κατά τη γνώμη μου έχει ιδιαίτερη σημασία σήμερα, καταρχάς γιατί καταφέρνει να παρασύρει τα παιδιά σε ένα κόσμο θεατρικού μυστηρίου που μιλάει για τη υπερβατική σαγήνη της μουσικής , ενώ ζούμε σε μια εποχή που οι ενήλικες πολλές φορές νομίζουμε ότι ένα παιδί χρειάζεται να κάτσει μπροστά από μια οθόνη για να ησυχάσει .Το μυστήριο της πολιτείας Χάμελιν όμως έτσι όπως το έχει προσεγγίσει ο Θωμάς Μοσχόπουλος ,πέρα από όλα τα άλλα ζητήματα που θέτει, το πιο σημαντικό θέμα που προτείνει είναι κατά τη γνώμη μου είναι η ανοχή και ο σεβασμός στο διαφορετικό, στο διπλανό μας. Είτε έρχεται από άλλους τόπους, είτε δεν μπορεί να περπατήσει όπως οι υπόλοιποι ή είτε δεν σκέφτεται όπως οι υπόλοιποι. Δε νομίζω ότι χρειάζεται να εξηγήσω περαιτέρω τη σημασία αυτού του προτάγματος στη συγκεκριμένη χρονική συγκυρία.

Ποια είναι τα τρία διαφορετικά τέλη του έργου σας: Πώς νιώθουν τα παιδιά που καλούνται να επιλέξουν; Ποιο τέλος προτιμούν συνήθως;

Τα τρία διαφορετικά τέλη που προτείνουμε είναι του μυστηρίου, της περιπέτειας και του χαρούμενου τέλους. Τα παιδιά δείχνουν πολύ ικανοποιημένα που τους ζητάμε τη γνώμη τους και δείχνουν να αναλαμβάνουν πλήρως την ευθύνη της επιλογής τους... Προς το παρόν το μεγάλο ντέρμπι παίζεται ανάμεσα στο τέλος του μυστηρίου και της περιπέτειας. Πιστεύω όμως ότι έρχεται σύντομα η στιγμή που το χαρούμενο τέλος θα κάνει τη μεγάλη ανατροπή.

Ποια είναι η πιο παράξενη αντίδραση παιδιού στην παράσταση που έχετε αντιληφθεί;

Είναι αρκετές οι περιπτώσεις που τα παιδιά μας έχουν εκπλήξει -ευτυχώς ευχάριστα μέχρι στιγμής- με τις αντιδράσεις τους. Από εξαντλητικές ερωτήσεις για το πώς κατασκευάστηκε το σκηνικό, μέχρι ομάδα παιδιών που τραγουδούσε μέρες μετά την παράσταση ένα από τα τραγούδια της παράστασης όταν στοιχίζονταν για να μπουν για μάθημα..

Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σου;

Τα άμεσα επόμενα σχέδιά μου περιλαμβάνουν πολύ θέατρο Πόρτα. Επιμελούμαι την κίνηση στην καινούργια παράσταση του Θ. Μοσχόπουλου 'Λίλιομ' που ανεβαίνει στο θέατρο Πόρτα στις 20 Δεκεμβρίου, συμμετέχω στη συναυλία του Κορνήλιου Σελαμσή με τον Κωνσταντίνο Βήτα και ένα καταπληκτικό σύνολο εγχόρδων να ερμηνεύουν διασκευές του Κορνήλιου σε κομμάτια του από ταινίες του Disney(23& 30 Δεκεμβρίου) και τέλος χορεύω στην παράσταση χορού 'Elvedon' του Χρήστου Παπαδόπουλου που θα παρουσιαστεί το Μάρτιο. Από κει και πέρα επιστρέφω στις αμιγώς χορευτικές μου πρόβες για νέα δουλειά, γιατί πάνω από όλα "είμεθα χορευτές άλλωστε"!

Γ.Οικονόμου