Φωτεινές ιδέες

25.06.2009
Αν και όλοι αναγνωρίζουν την πρακτική σημασία του φωτισμού, λίγοι εκτιμούν και εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις δημιουργικές δυνατότητές του, που μπορούν να ξεχωρίσουν ένα χώρο που σφύζει από ζωή και δημιουργικότητα από ένα άτονο, ανιαρό και συνηθισμένο δωμάτιο.

Aπό τον Βασίλη Δαλαμπίνη

Μπορεί σε μια σύγχρονη κουζίνα να εφαρμόσουμε τον πιο εργονομικό σχεδιασμό, να εγκαταστήσουμε τις πιο hi-tech ηλεκτρικές συσκευές, να την εξοπλίσουμε με χιλιάδες αξεσουάρ και προχωρημένα gadget και να επιλέξουμε τα πιο όμορφα χρωματικά «σχήματα», αν όμως δεν κάνουμε μια σωστή φωτιστική μελέτη το όλο σύνολο θα είναι «φτωχό», δε θα λειτουργεί σωστά και η εικόνα του θα υποβαθμιστεί.

Ο φωτισμός στην κουζίνα είναι ένα κεφάλαιο πρωταρχικής σημασίας, διότι η προετοιμασία του φαγητού, το μαγείρεμα και η όλη ιεροτελεστία της «εστίασης» απαιτούν καλό και εξειδικευμένο τρόπο φωτισμού, ώστε οι εργασίες να γίνονται άνετα και κυρίως με ασφάλεια.

Βασικός οδηγός

Οταν κανείς σχεδιάζει το φωτισμό της κουζίνας του, είναι καλύτερα να ξεκινήσει με τις λειτουργικές ανάγκες, προσθέτοντας διακοσμητικό ή τοπικό φως αφού έχουν επιλυθεί τα πρακτικά ζητήματα. Οι περισσότερες κουζίνες έχουν κάποια σταθερά ή εντοιχισμένα στοιχεία. Ακόμα και αυτές που αποτελούνται από μη σταθερά ντουλάπια, ράφια και πάγκους ή διαθέτουν κεντρική νησίδα και ειδικές κατασκευές, έχουν μια μονιμότητα στη διάταξή τους η οποία πάντα συσχετίζεται και εξαρτάται από τις υδραυλικές και τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Αυτά τα σημεία (δηλαδή ο νεροχύτης, ο φούρνος, η καμινάδα και το μέρος του πάγκου όπου γίνονται οι εργασίες προετοιμασίας) είναι ο βασικός οδηγός για το σχεδιασμό του φωτισμού.

Σε πλήρη αντίθεση με το σαλόνι, όπου δίνεται έμφαση στη δυνατότητα μετακίνησης, η κουζίνα είναι ο ιδανικός χώρος για σταθερούς τύπους φωτισμού (όπως σώματα κατευθυνόμενου φωτισμού και σποτ τοποθετημένα στην οροφή ή σε ράγες), αφού η βασική διάταξη των επίπλων κουζίνας και των ηλεκτρικών συσκευών θεωρείται εξ ορισμού μόνιμη.

Στο βιβλίο της Φως και Χώρος, η Elizabeth Wilhide συνηγορεί υπέρ του σταθερά τοποθετημένου ή χωνευτού φωτισμού στην κουζίνα, αναφέροντας ότι τα κρεμαστά φώτα συχνά μπορεί να προκαλούν εκτυφλωτική λάμψη ή ότι οι ανεξάρτητες λάμπες πιθανόν να περιορίζουν τον ελεύθερο χώρο.

Η ασφάλεια, επίσης, αποτελεί μια βασική παράμετρο. Ακόμα και η προετοιμασία ενός απλού γεύματος μπορεί να περιλαμβάνει δυνητικά επικίνδυνες εργασίες (χρήση κοφτερών ή μυτερών εργαλείων, νερό που βράζει, μάτια κουζίνας με υψηλές θερμοκρασίες κτλ.). Επομένως, αν προσπαθείτε να μαγειρέψετε σε υποφωτισμένη περιοχή, οι κίνδυνοι ελλοχεύουν.

Για το γενικό φωτισμό της κουζίνας θα πρέπει να αξιοποιήσετε την οροφή, είτε ως ανακλαστική επιφάνεια είτε ως σημείο για την τοποθέτηση επιφανειακών ή χωνευτών φώτων. Κυλινδρικές λάμπες στο πάνω μέρος των τοίχων θα λούζουν το ταβάνι με φως, ενώ το ίδιο αποτέλεσμα επιτυγχάνουν και κατευθυντικά σποτ, τοποθετημένα στον τοίχο με κλίση προς τα πάνω, ή σώματα έμμεσου ή ανακλώμενου φωτισμού.

Προσοχή στην ασφάλεια

Ο χώρος της κουζίνας μπορεί να κρύβει παγίδες, οι οποίες χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή.

- Οι πρίζες που είναι απαραίτητες για τη λειτουργία των ηλεκτρικών συσκευών, μπορεί να παραφορτωθούν αν τις χρησιμοποιείτε και για τις ανάγκες του φωτισμού. Κλασικό φαινόμενο στο χώρο της κουζίνας είναι να χρησιμοποιούνται πολύπριζα γενικής χρήσης και να συγκεντρώνονται διάφορες πρίζες -σούκου και απλές- σε ένα ρευματοδότη που αδυνατεί να αντέξει τόσο πολλές συσκευές. Είναι απαραίτητο να έχει προηγηθεί ηλεκτρολογική προετοιμασία ώστε οι ασφάλειες να αντέχουν, τα καλώδια να είναι χοντρά και οι πρίζες να αποτελούνται από άριστης ποιότητας, ανθεκτικά υλικά.

- Πολλές φορές πίσω από τα ντουλάπια βάσης και ειδικά πίσω και κάτω από το νεροχύτη μπορεί να μαζεύονται νερά από διαρροές ή ατέλειες στις υδραυλικές εγκαταστάσεις. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στις καλωδιώσεις και στις πρίζες που υπάρχουν εκεί, οι οποίες θα πρέπει να είναι προστατευμένες και να τηρούν τις προδιαγραφές ασφαλείας.

Γενικός κανόνας φυσικά σε όλες τις εγκαταστάσεις φωτισμού είναι να μην τοποθετούνται φώτα εκεί όπου μπορεί να βραχούν, όπου αναπτύσσονται ατμοί και υγρασία ή υπάρχει η πιθανότητα να πιτσιλιστούν τα φωτιστικά σώματα.