Η «σκοτεινή» πλευρά των οικιακών συσκευών

30.04.2009
Οι ακτινοβολίες των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών στους χώρους του σπιτιού μας και πώς μπορούμε να ελαχιστοποιήσουμε τον κίνδυνο για την υγεία μας.

Θα μπορούσατε να φανταστείτε τη ζωή σας χωρίς ηλεκτρικές συσκευές; Xωρίς κινητό, κομπιούτερ, ψυγείο, τηλεόραση ή φούρνο; Σίγουρα όχι. Δυστυχώς, όμως, όπως μας εξυπηρετούν και κάνουν τη ζωή μας πιο εύκολη, πιο ευχάριστη και πιο άνετη, έτσι μας «βομβαρδίζουν» με ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες που πολλές φορές έχουν επιπτώσεις τις οποίες δεν πρέπει να αγνοήσουμε. Ολες οι συσκευές, αλλά κυρίως οι μονάδες ασύρματης και κινητής τηλεφωνίας, εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, δηλαδή ταλαντώσεις ηλεκτρικών και μαγνητικών πεδίων που διαδίδονται στο χώρο υπό τη μορφή κυμάτων και μεταφέρουν ενέργεια. Αυτή η ακτινοβολία, φυσικά, δεν είναι ραδιενεργή και εντάσσεται στις μη ιοντίζουσες ακτινοβολίες (δηλαδή, αυτές που είναι αδύνατον να προκαλέσουν ιοντισμό των μορίων και να διασπάσουν έτσι χημικούς δεσμούς). Αυτά είναι τα καλά νέα, διότι τα άσχημα μιλάνε για τις επιπτώσεις στην υγεία από την υπερβολική έκθεση σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, που μπορεί να προκαλέσουν απώλεια ακοής, διαταραχές στον ύπνο, πονοκεφάλους, ζημιές σε ζωτικά όργανα, αλλά και καρκινογενέσεις ή παιδική λευχαιμία.

Ασύρματα τηλέφωνα
Σίγουρα οι περισσότεροι δε γνωρίζουμε ότι τα ψηφιακά, ασύρματα τηλέφωνα DECT εκπέμπουν συνεχώς ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία στην περιοχή συχνοτήτων της κινητής τηλεφωνίας, αλλά με διαφορετικό πρωτόκολλο. Επειδή αυτού του είδους η ακτινοβολία είναι πολύ έντονη και διεισδυτική, για να αποφύγουμε τους πονοκεφάλους και τις διαταραχές του ύπνου καλό είναι να ακολουθούμε τις κάτωθι συμβουλές:

—Τοποθετούμε τη βάση του ασύρματου τηλεφώνου μακριά από χώρους που συνήθως περνάμε πολλές ώρες στο σπίτι και φυσικά μακριά από τα παιδιά. Αυτό σημαίνει, ποτέ στο δωμάτιο της κρεβατοκάμαρας και ποτέ σε τοίχο πίσω από τον οποίο βρίσκεται ένα κρεβάτι. Αν θέλουμε τηλέφωνο στο κομοδίνο, απλά τοποθετούμε ένα σταθερό τηλέφωνο που είναι ακίνδυνο.
—Φροντίζουμε να μιλάμε πάντα με τη συσκευή του σταθερού τηλεφώνου. Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, τότε μιλάμε με το ασύρματο για μικρά χρονικά διαστήματα.
—Δεν αφήνουμε τα παιδιά να παίζουν κοντά σε βάση ασύρματης συσκευής και φυσικά δεν επιτρέπουμε καθόλου τη χρήση ασύρματης συσκευής σε παιδιά κάτω των 15 ετών.

Τηλεοράσεις
Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ τη σοφή συμβουλή που ισχύει για όλες τις συσκευές. Δεν τις αφήνουμε ποτέ στη θέση stand by, αλλά τις κλείνουμε τελείως πατώντας το κουμπί στο off. Ετσι εξοικονομούμε ενέργεια, γλιτώνουμε χρήματα και μειώνουμε τους κινδύνους από τις ακτινοβολίες.
Αν, λοιπόν, με κάποιες συσκευές έχετε πιο «στενή» σχέση, αρχίστε να κοιτάτε τι μπορείτε να κάνετε για να μην εκτίθεστε σε συνεχή ακτινοβολία.

Οικιακές ηλεκτρικές συσκευές
Είναι αναρίθμητες, καθημερινής χρήσης, πολλές από αυτές είναι απαραίτητες, αλλά κάποιες εκπέμπουν ισχυρές ακτινοβολίες και η μόνη λύση είναι να τις βγάλουμε από την πρίζα ή να ελαχιστοποιήσουμε όσο είναι δυνατόν τη χρήση τους. Στο διαδίκτυο μπορείτε να ενημερωθείτε για τις τιμές ακτινοβολίας όλων των συσκευών, καθώς και για τους πίνακες που περιέχουν τις ανώτατες τιμές που προτείνει η ICNIRP (International Committee for non ionizing radiation protection) ως το «όριο αποδεκτής έκθεσης» - αυτό είναι τα 1,000 mg (μιλιγκάους).

Τι είναι το φυσικό μέγεθος SAR; Τόσο τα κινητά τηλέφωνα όσο και οι σταθμοί βάσης εκπέμπουν ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία. Οταν εκτιθέμεθα σε ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία, μια ποσότητα ενέργειας από την εκπεμπόμενη ακτινοβολία απορροφάται από το σώμα μας. Ο ειδικός αριθμός απορρόφησης ενέργειας ή SAR (Specific Absorption Rate) εκφράζει την απορροφούμενη ενέργεια ανά μονάδα χρόνου και μάζας στα διάφορα μέλη του σώματος και μετράται σε βατ ανά κιλό μάζας ιστού. Ειδικά για την περίπτωση των κινητών τηλεφώνων, τα μεγέθη που μας ενδιαφέρουν είναι ο «τοπικός SAR» (που αναφέρεται στην τοπική απορρόφηση σε μια περιοχή του σώματος), στην περιοχή του κεφαλιού, ο οποίος -θεωρητικά για την Ευρώπη- πρέπει να είναι έως 2 w/kg, αλλά στην ουσία πρέπει να μην ξεπερνά τα 1,2 w/kg.

—Πριν αγοράσετε οποιαδήποτε συσκευή ελέγξτε όλες τις προδιαγραφές που έχουν σχέση με την εκπομπή ακτινοβολιών και φυσικά την τιμή SAR.

Είναι επικίνδυνοι οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές; Αυτά που πραγματικά χρειάζονται ιδιαίτερη προσοχή είναι τα ασύρματα κομπιούτερ, διότι σύμφωνα με κάποιους ερευνητές εκπέμπουν ακτινοβολία η οποία μπορεί να επηρεάσει σημαντικά όργανα του σώματος. Ειδικά οι συσκευές laptop, που διαθέτουν ασύρματη επικοινωνία, καλό είναι να μην πλησιάζουν πολύ στην καρδιά, το κεφάλι και τα γεννητικά όργανα.

Συμβουλές για ασφαλή χρήση
—Μην ακουμπάτε το κινητό στο αυτί σας. Αν είναι ανάγκη, χρησιμοποιήστε το για πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
—Συνδέστε το κινητό με handsfree ή bluetooth. Η ακτινοβολία τους είναι σχεδόν μηδενική. Να θυμάστε, όμως, ότι το κινητό δεν πρέπει να βρίσκεται κοντά στα ζωτικά όργανα και ότι η ελάχιστη απόσταση ασφαλείας από το σώμα είναι τα 40 εκατοστά.
—Oσο μεγαλύτερη δυσκολία αντιμετωπίζει ένα κινητό για να επικοινωνήσει με τον πλησιέστερο σταθμό βάσης, τόσο μεγαλύτερη ακτινοβολία εκπέμπει. Αυτό σημαίνει πρακτικά: ισχυρότερο σήμα - μικρότερος κίνδυνος.
—Χρησιμοποιείτε την ειδική θήκη προστασίας από την ακτινοβολία των κινητών. Φροντίστε να συνοδεύεται από το ανάλογο πιστοποιητικό καταλληλότητας.
—Φροντίστε τα μικρά παιδιά να μη χρησιμοποιούν κινητό ούτε για συνομιλίες, αλλά ούτε και παιχνίδια ή για ανταλλαγή εκατοντάδων sms και mms.
—Οταν ξαπλώνετε στο κρεβάτι σας δεν πρέπει να βρίσκεται στο κομοδίνο ή κοντά στο κεφάλι σας η συσκευή του κινητού και φυσικά να μη φορτίζεται δίπλα σας.