Πολλές φορές αυτά που διαβάζουμε για την περιεκτικότητα του νερού σε επικίνδυνες ουσίες και μικρόβια μας κάνουν να ανατριχιάζουμε. Δίκτυα διανομής νερού παμπάλαια ή ελαττωματικά. Απόβλητα και αποχετεύσεις που βρίσκουν τον τρόπο να εισέλθουν στους αγωγούς πόσιμου νερού. Πηγές και λίμνες που μολύνονται από τοξικά, υπολείμματα λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων, αλλά και από νεκρά ψάρια ή οργανικά υπολείμματα σε σήψη. Συνήθως η άμεση αντίδραση σε όλα αυτά είναι η χλωρίωση του νερού.
«Προληπτικό φάρμακο που παίρνουμε σε όλη μας τη ζωή για να αποφύγουμε ασθένειες που μπορεί και να μην εμφανισθούν ποτέ», είναι ο χαρακτηρισμός που είχε δώσει για το χλώριο ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Ξάνθης, κ. Παντοκράτορας, σε παλαιότερο άρθρο του. Δυστυχώς, όμως, αυτό το φάρμακο μπορεί να μεταβληθεί σε φαρμάκι. Η διεθνής βιβλιογραφία, οι οικολογικές οργανώσεις και πολλές εξειδικευμένες μελέτες θεωρούν ότι το χλώριο στο πόσιμο νερό ή στο νερό του ντους ή του μπάνιου μπορεί να είναι θανατηφόρο για τα βακτηρίδια και τους μύκητες, αλλά παράλληλα ερεθίζει τα μάτια, το λαιμό, το δέρμα και τους πνεύμονες του ανθρώπου. Μακροπρόθεσμα, επίσης, η επίδρασή του μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό σχηματισμό ελεύθερων ριζών, σε ευπάθεια που μπορεί να αυξήσει το ποσοστό γενετικών μεταλλάξεων, δυσκολία στο μεταβολισμό των τροφών, ερεθισμό των βλεννωδών μεμβρανών, βρογχόσπασμο και αρτηριοσκλήρωση.
Τι είναι το χλώριο και πού βρίσκεται
Το χλώριο είναι ένα τοξικό αέριο. Σε θερμοκρασία δωματίου είναι κιτρινοπράσινο και έχει έντονη μυρωδιά. Επειδή είναι βαρύτερο από τον αέρα, υγροποιείται εύκολα υπό πίεση και συνήθως αποθηκεύεται με αυτόν τον τρόπο. Διαλύεται στο νερό σχηματίζοντας υποχλωριώδες οξύ, υποχλωριώδες ιόν και υδροχλωρικό οξύ. Η γνωστή σε όλους μας χλωρίνη είναι το υποχλωριώδες νάτριο. Το χλώριο και οι ενώσεις του βρίσκονται παντού και περιέχονται σε κοινά οικιακά προϊόντα, όπως η χλωρίνη, στα διάφορα καθαριστικά, στα πλαστικά (πολυβινυλοχλωρίδιο), στα προωθητικά ψεκαστικών (χλωροφθοράνθρακες) και στα παρασιτοκτόνα. Κοινό χαρακτηριστικό όλων των ανωτέρω είναι η μεγάλη τοξικότητα και επικινδυνότητά τους. Τα σοβαρότερα προβλήματα, όμως, προκύπτουν όταν ένα τόσο κοινό και ευρέως χρησιμοποιούμενο προϊόν, όπως η χλωρίνη, αναμειγνύεται με άλλα προϊόντα προκειμένου να βελτιωθεί η δραστικότητά της ως καθαριστικό.
Οταν η χλωρίνη αναμειγνύεται με οξύ, παράγεται αέριο χλώριο. Αρκετά καθαριστικά τουαλέτας και αφαιρετικά σκουριάς περιέχουν αρκετό οξύ ώστε να εκλυθούν επικίνδυνες ποσότητες αερίου χλωρίου κατά την ανάμειξη. Επίσης, πρέπει να τονίσουμε την επικινδυνότητα της ανάμειξης ξιδιού με χλωρίνη. Αυτά τα δυο υλικά δεν πρέπει ποτέ να ενώνονται, όπως δεν πρέπει ποτέ να αναμειγνύεται η αμμωνία με τη χλωρίνη, διότι η αντίδραση παράγει χλωραμίνες (τοξικά αέρια που διαπερνούν και καταστρέφουν τους εσωτερικούς ιστούς του πνεύμονα).
Το χλώριο και τα υποχλωριώδη χρησιμοποιούνται ευρύτατα ως απολυμαντικά στο πόσιμο νερό, στις πισίνες και στην επεξεργασία λυμάτων. Οταν το χλώριο χρησιμοποιείται σωστά και ακολουθούνται οι προδιαγραφές που έχουν ορίσει οι διεθνείς οργανισμοί δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Η κακή, όμως, εφαρμογή του χλωρίου και των υποχλωριωδών μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στην υγεία όλων και γι’ αυτό οι ειδικοί εφιστούν την προσοχή. Υπάρχει ελαφρά αυξημένος κίνδυνος εκδήλωσης καρκίνου της ουροδόχου κύστης και ενδεχομένως καρκίνου του παχέος και του λεπτού εντέρου σε όσους κάνουν μακροχρόνια χρήση χλωριωμένου νερού (στοιχεία από National Research Council ?Chlorine and Hydrogen Chloride? και ?World Health Organization Environment Health Criteria: Chlorine and Hydrogen Chloride?). Η αύξηση του κινδύνου είναι περισσότερο εμφανής στους μη καπνιστές. Αυτό συμβαίνει γιατί το κάπνισμα από μόνο του αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης αυτών των καρκίνων, άρα η επίδραση της χλωρίωσης, αν και σίγουρα είναι υπαρκτή, είναι δύσκολο να ανιχνευθεί.
Προσοχή στη σωστή λειτουργία των κολυμβητηρίων
Η χλωρίωση του νερού στα κολυμβητήρια είναι απαραίτητη ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος για την υγεία των κολυμβητών εξαιτίας μικροβίων (συνήθως στο νερό των πισινών ανιχνεύονται κολοβακτηρίδια, εντερόκοκκοι, σταφυλόκοκκοι, κοαγκουλάση+ και αποικίες ετερότροφων βακτηρίων). Η σωστή απολύμανση μέσω χλωρίωσης και συστημάτων οζονοποίησης, η συστηματική καθαριότητα και ο αερισμός είναι απαραίτητα για την προστασία της υγείας.
