Η νέα μόδα των εφήβων είναι η έξοδος μετά ποτού φυσικά. Ευτυχώς το νέο νομοσχέδιο θα βάζει φρένο σ΄ αυτού του είδους τη διασκέδαση όσον αφορά τους νέους κάτω των 18 ετών. Όμως πόσο ήσυχοι μπορούμε να είμαστε οι γονείς; Τι είναι τελικώς αυτή η νέα μόδα που θέλει τους εφήβους να επιλέγουν από ένα μακρύ κατάλογο που αποτελείται από κοκτέιλ δυναμίτες με διάφορες ονομασίες; Υπάρχει κίνδυνος να φτάσουν ως τον αλκοολισμό; Πολλά τα ερωτήματα και δικαιολογημένα, αφού -όπως δείχνουν οι έρευνες- το ένα ποτό φέρνει το άλλο και η διασκέδαση γίνεται ζαλάδα.

Τι τους οδηγεί στο αλκοόλ

• Προβλήματα στην οικογένεια. Οικονομικές δυσκολίες, δυσλειτουργικές οικογενειακές σχέσεις, διαζύγιο των γονέων, μια ασθένεια ή ένας θάνατος και οπωσδήποτε ένας αλκοολικός γονιός.
• Η διαφήμιση. Σε σχετική μελέτη διαπιστώθηκε ότι τόσο η τηλεοπτική όσο και η έντυπη διαφήμιση αποτελούν σημαντικό ενθαρρυντικό παράγοντα, καθώς είναι οι βασικότερες και συχνότερες πηγές πληροφόρησης των εφήβων για το αλκοόλ.
• Ψυχολογικοί παράγοντες. Γιατί έτσι νιώθουν «μεγάλοι», εναρμονισμένοι με το πνεύμα της εποχής.
• Γενετικοί παράγοντες. Σχετικές έρευνες έχουν δείξει ότι οι έφηβοι με αλκοολικό συγγενή πρώτου βαθμού έχουν ως και 80% μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν αλκοολικοί.

Κινδυνεύουν να γίνουν αλκοολικοί;

Παιδίατροι και παιδοψυχολόγοι το διαβεβαιώνουν: στην εφηβεία οι νέοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εθιστούν στο αλκοόλ κι αυτό γιατί σ΄ αυτούς η μετάβαση από τη χρήση στην κατάχρηση και τελικά στην εξάρτηση γίνεται με γοργότερους ρυθμούς απ΄ ότι στους ενήλικες. «Η διάθεση να αρέσει ο έφηβος στο αντίθετο φύλο και η τάση να μιμείται την ενήλικη συμπεριφορά, αποτελούν σοβαρούς παράγοντες που συντελούν στη χρήση αλκοόλ στην εφηβεία. Απ' την άλλη, η ανεκτικότητα της κοινωνίας μας ως προς την χρήση του αλκοόλ και η εύκολη διαθεσιμότητά του, κάνουν αυτή την κατάσταση ακόμα ευκολότερη, δημιουργώντας την αίσθηση ότι το αλκοόλ δεν είναι ένα φάρμακο -που αυτό στην ουσία είναι- αλλά κάτι ακίνδυνο που απλά μας φτιάχνει τη διάθεση», υπογραμμίζει η κ. Μαρία Καραντζά-Χαρώνη, επιστημονική υπεύθυνη του Κέντρου Πρόληψης και Υγείας των Εφήβων της Α΄ Παιδιατρικής Πανεπιστημιακής Κλινικής Νος. Παίδων «Η Αγία Σοφία».

Μα γιατί τα τσούζουν;

• Από αντίδραση σε αυστηρούς ή καταπιεστικούς γονείς
• Γιατί θεωρούν ότι έτσι απελευθερώνονται και διασκεδάζουν καλύτερα
• Για να γίνουν κοινωνικά αποδεκτοί και να ταιριάξουν σε αντίστοιχες παρέες
• Για να πειραματιστούν σε καινούριες εμπειρίες
• Για να χαλαρώσουν
• Για να προσεγγίσουν πιο εύκολα το άλλο φύλο
• Για να κατευνάσουν τις ανησυχίες τους ή κάποιο φόβο

Εκθέτουν την υγεία τους σε κίνδυνο;

Η κατάχρηση αλκοόλ οδηγεί τους έφηβους σε αντικοινωνικές και ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, ενώ ευθύνεται και για αυξημένη νοσηρότητα και θνητότητα σ' αυτήν την ηλικιακή ομάδα . Συγκεκριμένα οι έφηβοι που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ:

• γίνονται εσωστρεφείς
• λένε ψέματα
• χάνουν τον αυτοέλεγχο
• έχουν μειωμένη κριτική ικανότητα και αντίληψη
• δρουν παρορμητικά
• παθαίνουν συσκότιση ή προσωρινή αμνησία
• κάνουν σεξ χωρίς προφύλαξη
• ρέπουν προς τη χρήση και άλλων τοξικών ουσιών (τσιγάρα, ναρκωτικά κλπ.)
• μπορεί να αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα υγείας, καθώς το αλκοόλ μπορεί να βλάψει το συκώτι, την καρδιά και τον εγκέφαλο

Πώς θα αποτρέψεις τον κίνδυνο;

«Οι γονείς είναι οι πρώτοι που θα πρέπει να θωρακίσουν τα παιδιά τους απέναντι σε αυτή τη συμπεριφορά υψηλού κινδύνου», τονίζει η κ. Καραντζά. Τι πρέπει να κάνεις;

• Υιοθέτησε μια παραδειγματική συμπεριφορά ως προς τη χρήση αλκοόλ, καθώς οι γονεϊκές αντιλήψεις και πράξεις επηρεάζουν τα μέγιστα τον έφηβο.
• Μην είσαι υπερβολικά ελαστική αλλά ούτε και υπερβολικά αυστηρή.
• Φρόντισε πάντα να τονώνεις τον αυτοσεβασμό του.
• Πέρασε χρόνο μαζί και γνώρισε τους φίλους του. Μίλησε για τον κίνδυνο των καταχρήσεων και όταν πίνεις μπροστά του να του θυμίζεις πάντα ότι το αλκοόλ χρειάζεται μέτρο. Ενώ εάν έχεις στην οικογένεια ιστορικό αλκοολισμού θα πρέπει να παρακολουθείς πολύ στενά το παιδί σου.

Πότε να ανησυχήσω; 10 επικίνδυνα σημάδια

Στήριξε το παιδί σου και απευθύσου άμεσα σε κάποιον ειδικό αν παρατηρήσεις:

• Αλλαγή στις δραστηριότητές του, όπως έλλειψη ενδιαφέροντος για το σχολείο, τα παιχνίδια, το σπίτι, τη δουλειά
• Αλλαγή στις συνήθειες του ύπνου
• Αλλαγή στις συνήθειες του φαγητού
• Αλλαγή στην προσωπικότητά του (τσακωμοί, ψέματα)
• Κατάθλιψη
• Προβλήματα με τον νόμο –παραβατική συμπεριφορά
• Ατυχήματα
• Σχολική αποτυχία
• Λιποθυμικά επεισόδια
• Επεισόδια αμνησίας(blackouts)

ΑΠΟ ΤΗ ΒΙΒΗ ΠΑΣΠΑΛΑΡΗ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 103

Update: Μάρτιος 2016.