Διάσημοι τραγουδιστές και ηθοποιοί, όπως ο Sting, η Madonna και η Meg Ryan, σούπερ μοντέλα, όπως η Christie Turlington και η Cindy Crawford, αλλά και πολιτικοί, κοσμοναύτες, στελέχη επιχειρήσεων, πετυχημένοι αθλητές, μπουχτισμένες νοικοκυρές και κορεσμένοι ασκούμενοι που βαρέθηκαν τα ίδια και τα ίδια, επιλέγουν τη γιόγκα ως μέσο πνευματικής χαλάρωσης και σωματικής άσκησης. Και δεν είναι οι μόνοι! Σύμφωνα με το Αμερικανικό Συμβούλιο Άσκησης, η γιόγκα είναι όχι μόνο το πιο δημοφιλές είδος άσκησης, αλλά και μία από τις δημοφιλέστερες εναλλακτικές θεραπείες.
Η γιόγκα, που συστηματοποιήθηκε πριν χιλιάδες χρόνια στη μακρινή Ινδία, προβάλλει σήμερα ως η «απάντηση» στους καταιγιστικούς ρυθμούς του σύγχρονου τρόπου ζωής, προτείνοντας μία συγκεκριμένη φιλοσοφική στάση απέναντι στις καταστάσεις που βιώνουμε και έναν ιδιαίτερο τρόπο άσκησης, που υπόσχεται καλοσχηματισμένη σιλουέτα, ευεξία, ψυχική ηρεμία, τέλειο σεξ και παράταση της νεανικότητας. Βέβαια, αυτή η σύγχρονη εκδοχή της γιόγκα απέχει… έτη φωτός από την παραδοσιακή διδασκαλία της, η οποία προέτρεπε, μεταξύ των άλλων, σε εξαγνισμό, απάρνηση υλικών αγαθών, νηστεία και αποχή από το σεξ. Μπορεί λοιπόν στη δυτικού τύπου εφαρμογή της ο μυστικισμός να έχει εκλείψει προ πολλού, αλλά η πρακτική της, ως σύστημα χαλάρωσης, εσωτερικής πειθαρχίας και ένωσης του σώματος με το νου, εξακολουθεί να γοητεύει…
Τι υπόσχεται η γιόγκα;
- Ενίσχυση και βελτίωση της υγείας.
- Αρμονική ισορροπία ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα.
- Χαλάρωση και καταπολέμηση του στρες.
- Ευεξία κι αυξημένα επίπεδα ενεργητικότητας.
- Ευθυγράμμιση και σταθεροποίηση του σκελετού.
- Αύξηση της ευλυγισίας και της ελαστικότητας.
- Μυϊκή ενδυνάμωση, τόνωση και σχηματοποίηση του σώματος.
- Έλεγχο των περιττών κιλών.
- Ποιοτικότερη σεξουαλική ζωή.
- Παράταση νιότης και νεανικό σφρίγος ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία!
Μέθοδος χαλάρωσης ή μέθοδος γυμναστικής;
Σκέφτεσαι πόση ανάγκη έχεις από λίγη χαλάρωση και ηρεμία, το ψάχνεις και αποφασίζεις να ξεκινήσεις γιόγκα. Σωστό; Και ναι και όχι! Εξαρτάται από ποιο σύστημα γιόγκα θα επιλέξεις.
Τα περισσότερο παραδοσιακά συστήματα βασίζονται στις ήπιες αναπνευστικές ασκήσεις και επικεντρώνονται στη χαλάρωση και στο διαλογισμό. Τα πιο μοντέρνα, έχουν μεν κρατήσει τα βασικά στοιχεία της παράδοσης, όπως τις αναπνοές και το διαλογισμό, αλλά είναι πάνω από όλα μέθοδοι γυμναστικής, δηλαδή αποσκοπούν πρωτίστως στην απόκτηση καλής φυσικής κατάστασης και γυμνασμένου σώματος.
Γνώρισε τις αρχές της
Φιλοσοφία ζωής: Η γιόγκα δεν αποτελεί μόνο μία σειρά στάσεων και ασκήσεων που γυμνάζουν και χαλαρώνουν το σώμα, αλλά έναν ιδιαίτερο τρόπο ζωής και μια ολόκληρη φιλοσοφία, που συνοψίζεται σε επτά βασικές εντολές: Υπηρέτησε. Αγάπα. Ζήσε. Διαλογίσου. Εξαγνίσου. Μην κάνεις κακό σε κανέναν. Ζήσε το τώρα, χωρίς να λυπάσαι για το παρελθόν και χωρίς να ανησυχείς για το μέλλον.
Χαλάρωση σώματος και πνεύματος: Η χαλάρωση, που επιτυγχάνεται μέσα από τις πρακτικές της γιόγκα, ηρεμεί το σώμα αποβάλλοντας την περιττή ένταση, επαναφορτίζει ενεργειακά μυαλό και σώμα, γαληνεύει τη ψυχή και εκπαιδεύει το άτομο να αντιμετωπίζει επιτυχώς κρίσιμες καταστάσεις, όπως η στεναχώρια, η αγωνία και ο φόβος.
Σωματικές ασκήσεις: Οι ασκήσεις γίνονται στο πλήρες εύρος κίνησης, διαφορετικό από άτομο σε άτομο, ενώ οι αρθρώσεις, το κεφάλι και η σπονδυλική στήλη διατηρούνται σε ανατομικά σωστή και ασφαλή θέση. Όλο το σώμα ή τα επιμέρους μέλη του κινούνται σε αρμονία με την αναπνοή (δυναμικές ασκήσεις) ή παραμένουν για κάποιο χρόνο σε μία ειδική στάση, χωρίς να κινούνται (στατικές ασκήσεις).
Αναπνοή και αναπνευστικές ασκήσεις: Η αναπνοή αποτελεί το ζωτικό σύνδεσμο του φυσικού σώματος με το αστρικό και το αιτιατό, τα αόρατα δηλαδή σώματα που περιβάλλουν το φυσικό. Σκοπός των αναπνευστικών ασκήσεων είναι ο εκούσιος ρυθμικός έλεγχος της αναπνοής και ο καθαρισμός των καναλιών ενεργείας, ώστε η «ουσία της ζωής», το οξυγόνο, να μεταφέρεται ελεύθερα και χωρίς εμπόδια, τόσο σε όλα τα όργανα όσο και στα τρία σώματα που διαθέτουμε.
Διαλογισμός: Είναι κάθε τρόπος που χρησιμοποιείται με σκοπό την επαφή του νου με τον εσωτερικό εαυτό, τη ψυχή. Παρότι εφαρμόζονται διάφορες τεχνικές και μέθοδοι διαλογισμού, όπως η παρακολούθηση της αναπνοής, η συγκέντρωση στα κέντρα ενέργειας και η επανάληψη ενός μάντρα (π.χ. μίας συλλαβής), όλες έχουν παρόμοια μεθοδολογία και κοινό στόχο. Εστιάζοντας τη σκέψη σε κάτι συγκεκριμένο, προσπαθούν να οδηγήσουν το άτομο σε μια κατάσταση απόλυτου κενού και αυτοπραγμάτωσης, όπου ο νους «αδειάζει», απομακρύνεται κάθε αρνητική σκέψη, κατακτάται η γαλήνη και επιτυγχάνεται η υπέρβαση.
Διατροφή: Οι οπαδοί της γιόγκα δηλώνουν μία ιδιαίτερη προτίμηση στη χορτοφαγική διατροφή, που ονομάζουν φυσική, με δημητριακά, καρπούς, φρούτα, λαχανικά και όσπρια. Η δίαιτα τους μοιάζει με αυτή της μακροβιοτικής, αφού οι περισσότεροι εξαιρούν από το διαιτολόγιό τους τις ζωικές πρωτεΐνες.
Κάνε γιόγκα χωρίς ρίσκο
Τα μαθήματα γιόγκα θεωρούνται γενικώς ασφαλή αλλά, όπως και κάθε άλλο είδος σωματικής άσκησης, απαιτούν την έγκριση γιατρού πριν αρχίσεις την πρακτική σου. Κατόπιν, θα πρέπει να διαλέξεις το σύστημα της γιόγκα που ταιριάζει περισσότερο στην ηλικία, τη φυσική σου κατάσταση, στους στόχους και στις ανάγκες σου. Και φυσικά, να ξεκινήσεις από κάποιο τμήμα αρχαρίων με έναν έμπειρο δάσκαλο, ο οποίος θα σε καθοδηγήσει με ακρίβεια και θα σε συμβουλεύει σωστά.
Ποιο σύστημα γιόγκα μου ταιριάζει;
Ξεκαθάρισε πρώτα τι σε ενδιαφέρει περισσότερο: να γυμνάσεις το σώμα ή το πνεύμα; Κάθε σύστημα έχει τη δική του φιλοσοφία, το δικό του στιλ (τεχνοτροπία) και τις δικές του ιδιαίτερες τεχνικές. Κανένα, όμως, δεν είναι καλύτερο από τα άλλα και κανένα δεν μπορεί να σου προσφέρει τα πάντα. Το ποιο σύστημα θα ακολουθήσεις είναι απλά θέμα προσωπικής προτίμησης, αφού πρώτα προσδιορίσεις τις ανάγκες σου και ανακαλύψεις ποιο ανταποκρίνεται περισσότερο στις απαιτήσεις σου. Βέβαια, κανείς δεν σε υποχρεώνει να κάνεις ένα και μόνο είδος γιόγκα και τίποτα δεν σου απαγορεύει να δοκιμάσεις πρώτα ένα σύστημα και στη συνέχεια, αν δεν μείνεις ευχαριστημένη ή θέλεις κάτι περισσότερο, κάποιο άλλο.
Πώς θα επιλέξω τον κατάλληλο δάσκαλο;
Ο δάσκαλος της γιόγκα πρέπει να έχει μαθητεύσει σε αυτήν επί σειρά ετών και να είναι γνώστης τόσο των τεχνικών και των μεθόδων της, όσο και της φυσιολογίας και της ανατομίας του ανθρώπινου σώματος. Αφού επιβεβαιώσεις την εμπειρία, τις γνώσεις και τα προσόντα του, συζήτησε μαζί του για τους στόχους και για τα προβλήματα υγείας που τυχόν αντιμετωπίζεις. Ζήτησέ του επίσης να κάνεις ένα δοκιμαστικό μάθημα, για να δεις εάν σου ταιριάζει η μεθοδολογία του και για να αντιληφθείς εάν υπάρχει καλή επικοινωνία μεταξύ σας.
Ποιος είναι ο σωστός χώρος;
Μπορείς να κάνεις γιόγκα στις ειδικές σχολές, σε γυμναστήριο ή –αν έχεις την εμπειρία- στο σπίτι σου. Αν γυμνάζεσαι μαζί με άλλους, οι ασκούμενοι πρέπει να είναι λίγοι και περίπου του ίδιου επιπέδου, η αίθουσα άνετη και ευρύχωρη και ο χώρος να αερίζεται και να κλιματίζεται επαρκώς, έτσι ώστε η θερμοκρασία να κυμαίνεται από 21 έως 26 βαθμούς.
Τι ρούχα πρέπει να φοράω;
Φαρδιά και άνετα για να αναπνέει όλο το σώμα και σε χρώματα ανοικτά και γήινα, γιατί το μαύρο χρώμα δεν ταιριάζει στη φιλοσοφία της γιόγκα. Φόρεσε επίσης τα ειδικά παπουτσάκια και βγάλε οπωσδήποτε τυχόν κοσμήματα, αλυσίδες, δακτυλίδια ή το ρολόι που φοράς.
Τι άλλο μπορεί να χρειαστώ;
Την ατομική σου πετσέτα ή το ειδικό στρωματάκι και κάποιο μικρό μαξιλαράκι για τις καθιστές ασκήσεις αναπνοής. Εάν το μάθημα επιβάλλει να γυμνάζεσαι ξυπόλυτη, θα πρέπει πριν ξεκινήσεις τη φάση του διαλογισμού να φορέσεις ένα ζευγάρι στεγνές βαμβακερές κάλτσες και να έχεις κοντά σου μία ψιλή κουβέρτα, ώστε να τυλιχτείς με αυτήν εάν αρχίσεις να κρυώνεις.
Τι πρέπει να προσέχω όταν γυμνάζομαι;
Κατά τη διάρκεια των ασκήσεων πρέπει να είσαι χαλαρή και συγκεντρωμένη και να εκτελείς αργά και ελεγχόμενα, χωρίς να αισθάνεσαι πόνο ή δυσφορία και χωρίς να ξεπερνάς τα όρια σου, προσπαθώντας να μιμηθείς ότι ακριβώς κάνει ο δάσκαλος ή ο διπλανός σου. Να θυμάσαι πάντα ότι οι σωματικές ικανότητες, και ειδικά η ευλυγισία, διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο κι ότι πρέπει να δώσεις επαρκή χρόνο στο σώμα σου για να προσαρμοστεί.
ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ
Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 50
Επικαιροποίηση: Σεπτέμβριος 2015.
