ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ

Τι αποκαλύπτουν οι έρευνες για τα «δυνατά» και «αδύνατα» σημεία του κάθε φύλου σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του μεταβολισμού, του εγκεφάλου, αλλά και ορισμένες παθήσεις. Το ότι υπάρχουν ασθένειες που δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση σε κάποιο από τα δύο φύλα είναι γεγονός. Σύμφωνα με τις στατιστικές, οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στις λοιμώξεις του αναπνευστικού, του πεπτικού και του γεννητικού συστήματος, στις παθήσεις των οστών, την κατάθλιψη και τους πονοκεφάλους. Επίσης, αδυνατίζουν δυσκολότερα και παχαίνουν ευκολότερα από τους άντρες. Όμως, παρ όλα αυτά, οι γυναίκες ζουν περισσότερο από τους άντρες και αντέχουν καλύτερα στις ασθένειες. Ακόμη, για τις πέντε κυριότερες αιτίες θανάτου, δηλαδή καρδιοπάθειες, καρκίνους, εγκεφαλικά επεισόδια, χρόνιες ασθένειες των πνευμόνων και δυστυχήματα, η αναλογία θανάτων των αντρών είναι από 40% έως 220% μεγαλύτερη απ ό,τι στις γυναίκες. Επίσης, οι μελέτες που έγιναν σε διάφορα πανεπιστημιακά κέντρα του εξωτερικού αποκαλύπτουν ότι αν και ο εγκέφαλος των γυναικών είναι πιο μικρός, λειτουργεί με διπλάσια ταχύτητα απ ό,τι των αντρών. Ας δούμε όμως τι λένε οι έρευνες για τα σημεία υπεροχής και αδυναμίας αντίστοιχα στα δυο φύλα.

Αδυνάτισμα: νικητές οι άντρες
Μια «αδικία» της φύσης κάνει το αδυνάτισμα αντρική υπόθεση! Σύμφωνα με το δρ Νicholaς Finer, διευθυντή κλινικών μελετών του πανεπιστημίου του Cambridge: Οι γυναίκες έχουν τη διπλάσια μάζα λίπους από τους άντρες, καθώς «παλεύουν» με περίπου 40 δισεκατομμύρια λιποκύτταρα, ενώ οι άντρες μόνο με 20 δισεκατομμύρια. Το βάρος των γυναικών αποτελείται κατά 20-25% από λίπος, ενώ αυτό των αντρών αποτελείται κατά 10-15% από λίπος και κατά 20-25% από μυς, που ζυγίζουν το 40% του βάρους τους. Καθώς λοιπόν οι μύες καταναλώνουν ενέργεια και οι άντρες έχουν περισσότερους από τις γυναίκες, είναι φανερό γιατί αδυνατίζουν πιο γρήγορα και πιο εύκολα από αυτές. Γενικά οι γυναίκες παχαίνουν ευκολότερα από τους άντρες, γιατί:

*Έχουν λιγότερη μυϊκή μάζα και περισσότερα λιποκύτταρα από αυτούς.

*Κάνουν παιδιά.

*Τα οιστρογόνα (γυναικείες ορμόνες), που παράγονται από τις ωοθήκες από την εφηβεία μέχρι την εμμηνόπαυση, συντελούν στη δημιουργία αποθεμάτων λίπους σε επίμαχα σημεία (γλουτούς, μηρούς).

*Εξαιτίας της κλιμακτηρίου και της εμμηνόπαυσης (μετά τα 50 ο μεταβολισμός «τεμπελιάζει» και η καύση των θερμίδων μειώνεται περίπου κατά 10%).

Ουρολογικά προβλήματα: προτιμούν και τα δύο φύλα
Εκτός από την υπερπλασία του προστάτη, που είναι κατεξοχήν αντρικό πρόβλημα, και τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης, ο οποίος εκδηλώνεται πιο συχνά στους άντρες, οι λοιμώξεις στο γεννητικό σύστημα είναι κυρίως γυναικείο πρόβλημα. Κι αυτό επειδή οι γυναίκες έχουν μικρότερη σε μήκος ουρήθρα από τους άντρες. Έτσι, διευκολύνεται η είσοδος των μικροβίων προς την κύστη, ενώ αντίθετα στον άντρα, για να μπουν τα μικρόβια στην ουροδόχο κύστη, πρέπει να περάσουν από την πολύ μεγαλύτερου μήκους ουρήθρα. Ένας επίσης σημαντικός λόγος που κάνει τις γυναίκες πιο ευάλωτες στην κυστίτιδα είναι η τριβή των γεννητικών τους οργάνων κατά τη σεξουαλική επαφή, επειδή με αυτόν τον τρόπο τα μικρόβια ωθούνται από τις γύρω περιοχές στην ουρήθρα. Στην εμφάνιση της κυστίτιδας συμβάλλουν και οι διαταραχές της ορμονικής ισορροπίας που συντελούνται κατά την εγκυμοσύνη ή την εμμηνόπαυση. Τέλος, τόσο στις γυναίκες όσο και στους άντρες η συσσώρευση των ούρων στην κύστη αυξάνει τις πιθανότητες κυστίτιδας, γιατί τα μικρόβια πολλαπλασιάζονται, αφού δεν αποβάλλονται εγκαίρως με τα ούρα.

Ημικρανία: γυναικείο ζήτημα
Μετά την εφηβεία οι πονοκέφαλοι και κυρίως οι ημικρανίες είναι από 2 έως 4 φορές συνηθέστερες στις γυναίκες απ ό,τι στους άντρες. Πού οφείλεται αυτό; Σύμφωνα με την πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Κεφαλαλγίας, διευθύντρια του Νευρολογικού Τμήματος στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» κ. Κλημεντίνη Καραγεωργίου: «Το στρες, οι συναισθηματικές και ορμονικές μεταβολές, οι εξαντλητικές δίαιτες και η κόπωση αποτελούν τους πιο συνήθεις εκλυτικούς παράγοντες σε ποσοστό άνω του 50% των γυναικών. Επίσης, τα αντισυλληπτικά προκαλούν ή επιδεινώνουν την υπάρχουσα ημικρανία σε ποσοστό από 3 έως 60%. Ακόμη, σε ορισμένες γυναίκες η ημικρανία εμφανίζεται για πρώτη φορά κατά την εγκυμοσύνη, ενώ υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών (55%-90%) όπου στην εγκυμοσύνη βελτιώνεται το πρόβλημα της ημικρανίας τους.

Κατάθλιψη: ευάλωτες οι γυναίκες
Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η κατάθλιψη εκδηλώνεται σε διπλάσιο ποσοστό στις γυναίκες απ ό,τι στους άντρες. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, επίσης, εκτιμά ότι το ποσοστό του γυναικείου πληθυσμού στον ανεπτυγμένο κόσμο που υποφέρει από κατάθλιψη θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο μέχρι το 2020. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει τεκμηριωμένη εξήγηση για τη σημαντική διαφορά στα δυο φύλα. Έχουν συζητηθεί διάφορες αιτίες, όπως π.χ. οι ορμονικές αλλαγές που συντελούνται στη διάρκεια της ζωής μιας γυναίκας (προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, εγκυμοσύνη, κλιμακτήριος, εμμηνόπαυση), οι οποίες μπορεί να ευθύνονται για την εκδήλωση της κατάθλιψης, καθώς και ο ρόλος κάποιου γονιδίου, δεν είναι όμως ακόμη σαφές τι ακριβώς συμβαίνει. Ωστόσο, μπορεί να μην έχει ακόμη διευκρινιστεί γιατί η κατάθλιψη πλήττει κυρίως το γυναικείο πληθυσμό, όμως οι επιστήμονες έχουν πλέον καταλήξει πως για την εκδήλωσή της και στα δύο φύλα εμπλέκονται δύο κυρίως νευροδιαβιβαστές.

Οστεοπόρωση: χτυπά τις γυναίκες
Η πυκνότητα της οστικής μάζας στο γυναικείο σώμα είναι κατά 10-25% λιγότερη από την αντρική, ακόμη κι αν η σύγκριση γίνεται ανάμεσα σε δυο άτομα με το ίδιο ύψος, την ίδια ηλικία και τις ίδιες αθλητικές επιδόσεις. Είναι γνωστό λοιπόν ότι η οστεοπόρωση, που κάνει τα οστά εύθραυστα και επιρρεπή στα κατάγματα, είναι πάθηση που προτιμά ιδιαίτερα το γυναικείο φύλο (οκτώ στους δέκα ασθενείς με οστεοπόρωση είναι γυναίκες, κυρίως μετά την εμμηνόπαυση). Αυτό κατά κύριο λόγο οφείλεται στη χαμηλή οστική τους μάζα κατά τη σκελετική ωρίμανση αλλά και στην απότομη οστική απώλεια, που παρουσιάζεται στην ηλικία της εμμηνόπαυσης, εξαιτίας της μείωσης των οιστρογόνων. Επίσης, στις μυοσκελετικές παθήσεις, όπως η αρθρίτιδα, τα δυο φύλα παρουσιάζουν και πάλι σημαντικές διαφορές, αφού η νόσος προσβάλλει τις γυναίκες περίπου τρεις φορές συχνότερα απ ό,τι τους άντρες. Ωστόσο, στις δισκοπάθειες είναι πιο ευάλωτοι οι άντρες, αφενός γιατί σηκώνουν πιο πολλά βάρη, αφετέρου γιατί η γυναίκα επειδή ακριβώς το σώμα της είναι προγραμματισμένο για εγκυμοσύνη, δηλαδή να σηκώνει βάρος στην κοιλιά έχει περισσότερες «αντιστάσεις» στη μέση.

Καρδιοπάθειες: άντρες - γυναίκες με ευαίσθητη καρδιά
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις ήταν κάποτε ένα θέμα που απασχολούσε μόνο τους άντρες. Σήμερα όμως η στεφανιαία νόσος (που οφείλεται στη σταδιακή δημιουργία αθηρωματικής πλάκας, η οποία προκαλείται στο εσωτερικό τοίχωμα των αρτηριών) είναι πλέον η πρώτη αιτία θανάτου στις γυναίκες και μάλιστα σε ποσοστό εξαπλάσιο από αυτό του καρκίνου του μαστού. Όπως αποκαλύπτουν τα πρόσφατα στοιχεία της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας για τη χώρα μας: Ενώ πριν από 15-20 χρόνια η αναλογία στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου μεταξύ αντρών και γυναικών ήταν πέντε άντρες για κάθε γυναίκα, σήμερα η αναλογία αυτή μειώθηκε στους τρεις άντρες ανά μία γυναίκα. Και το σημαντικότερο, στις ηλικίες άνω των 50 ετών οι αριθμοί αντρών και γυναικών έχουν σχεδόν εξισωθεί, κλείνοντας την «ψαλίδα» στη διαφορά ανάμεσα στα δυο φύλα.

Αρσενικό και θηλυκό... μυαλό
Υπάρχουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στη δομή και την οργάνωση του τυπικού γυναικείου εγκεφάλου και του αντίστοιχου αντρικού, λένε σήμερα οι ερευνητές. Μάλιστα, όπως διευκρινίζουν, ο τυπικός αντρικός εγκέφαλος είναι πιο εξειδικευμένος, ενώ ο τυπικός γυναικείος εγκέφαλος έχει πιο διάχυτες λειτουργίες. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Στο απλούστερο επίπεδο, σημαίνει ότι οι γυναίκες και οι άντρες ενεργούν και σκέφτονται με διαφορετικό τρόπο. Σε άλλα επίπεδα, μπορεί να σημαίνει ότι οι γυναίκες και οι άντρες διαθέτουν πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα σε διαφορετικούς τομείς. Για παράδειγμα:

Οι γυναίκες είναι συνήθως καλύτερες από τους άντρες στην αναγνώριση του νοήματος των αποχρώσεων της φωνής, των εκφράσεων του προσώπου καθώς και στην αντίληψη ενός μεγάλου μέρους πληροφοριών που σχετίζονται με τις αισθήσεις (αντιληπτική ικανότητα). Επιπλέον, οι γυναίκες μπορούν να εκφράζουν και να απελευθερώνουν τα συναισθήματά τους ευκολότερα απ ό,τι οι άντρες, ενώ συνήθως θεωρούν τις δραστηριότητες που αφορούν τη χρήση της γλώσσας, όπως τη γραμματική, την ορθογραφία και το γράψιμο, ευκολότερες απ ό,τι οι άντρες.

Οι άντρες, αντίθετα, είναι γρηγορότεροι από τις γυναίκες στην επεξεργασία των οπτικών και χωροταξικών πληροφοριών, έχουν πιο ανεπτυγμένη την ικανότητα της μαθηματικής επεξεργασίας, ενώ τυπικά οι άντρες μπορούν να εστιάζουν σε ένα συγκεκριμένο στόχο ή πρόβλημα ευκολότερα απ ό,τι οι γυναίκες.n

Μάθετε κι αυτό
Από στατιστικές που επικεντρώνονται σε χρόνιες πεπτικές παθήσεις εκτιμάται ότι άντρες και γυναίκες είναι σχεδόν «ίσοι» απέναντι στο έλκος, όμως οι γυναίκες παθαίνουν σπαστική κολίτιδα 2-3 φορές συχνότερα απ ό,τι οι άντρες. Το πρόβλημα, τις περισσότερες φορές, ξεκινά από την εφηβεία, ενώ γίνεται εντονότερο στην ηλικία των 20-30 ετών. Ο υπερθυρεοειδισμός είναι επίσης πάθηση που δείχνει να «προτιμά» το γυναικείο φύλο, αφού παρουσιάζει δεκαπλάσια συχνότητα στις γυναίκες σε σύγκριση με τους άντρες. Ακόμη, σε ό,τι αφορά το άσθμα, σύμφωνα με τις στατιστικές, παρατηρείται ότι ενώ τα αγόρια μέχρι τα 10 τους χρόνια παθαίνουν διπλάσιες κρίσεις άσθματος απ ό,τι τα κορίτσια, μετά από αυτή την ηλικία οι όροι αντιστρέφονται. Τα κορίτσια παρουσιάζουν επιδείνωση και τα αγόρια βελτίωση. Στην ενήλικη ζωή, ωστόσο, παρότι οι γυναίκες παθαίνουν πιο συχνά κρίσεις άσθματος και χρόνια βρογχίτιδα, τελικά από αυτά τα αίτια πεθαίνουν περισσότεροι άντρες.