Σε έναν κόσμο γεμάτο τηλεοπτικά ριάλιτι για την ανάδειξη κάθε είδους ταλέντων, ή και… μη ταλέντων, με το YouTube να επιτρέπει στον καθένα να ανεβάζει σε βίντεο τα κατορθώματά του για να τα δουν δυνητικά εκατομμύρια μάτια, η δόξα φαίνεται πιο εύκολη και πιο προσιτή παρά ποτέ. Μόνο που πίσω απ’ όλο αυτό το περιτύλιγμα της ευκολίας, επιβεβαιώνεται ότι όσο γρήγορα μπορεί να έχει κανείς τη φήμη, τόσο γρήγορα τη χάνει.
Ξέρουμε ότι υπάρχουν καριέρες με σύντομη ημερομηνία λήξεως, όπως των αθλητών ή των μοντέλων, που πρέπει να εκμεταλλευτούν το διάστημα της δημοσιότητάς τους και να εξασφαλίσουν το μέλλον τους πριν τους εγκαταλείψουν η ομορφιά, η σωματική δύναμη και οι θαυμαστές τους. Όμως με την πληθώρα των καινούργιων προσώπων που εκτοξεύει με ρυθμό πολυβόλου η βιομηχανία του θεάματος, το ίδιο ισχύει και για τραγουδιστές και ηθοποιούς. Ακόμα και για συγγραφείς! Και τώρα που υπάρχει η δυνατότητα αμέτρητοι άνθρωποι να αναδειχθούν από πλάγιους δρόμους, όπως ένα ριάλιτι, ο αριθμός πολλαπλασιάζεται. Διασχίζουν το στερέωμα της δημοσιότητας σαν διάττοντες αστέρες, που σβήνουν και ξεχνιούνται λες και δεν υπήρξαν ποτέ.
Όμως η ανάγκη των ανθρώπων να γίνουν «κάποιοι», κάποιοι που οι όλοι οι άλλοι θα αναγνωρίζουν και θα θαυμάζουν, είναι μέσα στη φύση τους. Και δεν είναι μόνο το κύρος ή το χρήμα που μπορεί να τους αποφέρει η φήμη. Είναι η αίσθηση πως βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής, ακόμα κι αν αυτό δεν συμβαίνει για τόσο κολακευτικούς λόγους. «Καλύτερα να μιλούν άσχημα για σένα παρά να σε αγνοούν», έτσι δεν λένε οι γκουρού της δημοσιότητας; Αν λοιπόν δεν μπορείς να γίνεις διάσημος για το μυαλό, το ταλέντο, την εμφάνιση, την κοινωνική δράση σου, ας γίνεις γιατί είσαι μια γραφική τηλεπερσόνα που αρέσει στους άλλους να τη σατιρίζουν. Ή ακόμα και ένα άτομο με «παρεκκλίνουσα» ή ακόμα και παραβατική συμπεριφορά.
Η Σελήνη και η φήμη
Υπάρχει άραγε τρόπος να προβλεφθεί αν ένα άτομο θα γίνει διάσημο; Μπορούν να εντοπιστούν οι ενδείξεις της φήμης σε ένα ωροσκόπιο;
Σύμφωνα με ορισμένους αστρολόγους, η Σελήνη σε έναν γενέθλιο χάρτη μπορεί να αποκαλύψει μια τέτοια πιθανότητα. Η Σελήνη δείχνει το πόσο δημοφιλείς μπορεί να είμαστε και τον τρόπο που οι άλλοι ανταποκρίνονται σ’ εμάς. Κάποιοι ερευνητές αστρολόγοι μελέτησαν 150 ωροσκόπια διασήμων, από διάφορους κλάδους του θεάματος, του αθλητισμού, της λογοτεχνίας, της πολιτικής. Κατέληξαν ότι πολλοί από αυτούς είχαν τη Σελήνη τους στον Υδροχόο, ένα ζώδιο που συνδέεται με την επικοινωνία και τη δυνατότητα να «αγγίζει» κανείς μεγάλες κοινωνικές ομάδες, ή και στον αντίστοιχο με αυτό το ζώδιο 11ο οίκο.
Επίσης πολύ σημαντικό ήταν το να σχηματίζει η Σελήνη όψεις με άλλους πλανήτες στο γενέθλιο ωροσκόπιο. Στο ωροσκόπιο του Γουόλτ Ντίσνεϊ, για παράδειγμα, σχημάτιζε επτά όψεις, στου Τζον Τραβόλτα πέντε, στης Μαντόνα τρεις. Μια άλλη ένδειξη φήμης από την ανάλυση αυτών των ωροσκοπίων ήταν το να βρίσκεται η Σελήνη στον 1ο, τον 4ο, τον 7ο ή τον 10ο οίκο.
Όμως, σύμφωνα και με άλλες αστρολογικές θεωρίες, ο 5ος και ο 9ος οίκος είναι επίσης ευνοϊκές θέσεις της Σελήνης για τη φήμη.
Τα άστρα μιλούν για δόξα
Εκτός από τη Σελήνη, υπάρχουν διάφορες ενδείξεις σε ένα ωροσκόπιο για την προδιάθεση στη φήμη. Η πρώτη είναι το αν τρεις ή περισσότεροι πλανήτες συνυπάρχουν σε έναν οίκο η ζώδιο του ωροσκοπίου. Αυτό φανερώνει ότι το άτομο μπορεί να αποκτήσει φήμη σε έναν τομέα σχετικό με το νόημα αυτών των πλανητών ή του οίκου. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει την Αφροδίτη, τον Δία και τον Ερμή του στον 5ο οίκο, μπορεί να διαπρέψει στον κόσμο του θεάματος. Αντίθετα, έχοντας τον Πλούτωνα, τον Ποσειδώνα και τον Κρόνο του στον Σκορπιό και στον 12ο οίκο (των σκοτεινών μυστικών) μπορεί να γίνει διαβόητος για κάποιο έγκλημα.
Άλλες ενδείξεις των πλανητών είναι:
Σίγουρα όμως όλα αυτά δεν ισχύουν μεμονωμένα και θα πρέπει να συνυπολογιστούν σε μια ανάλυση ολόκληρου του γενέθλιου ωροσκοπίου, καθώς υπάρχουν και πολλοί άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν, όπως το πόσο «ισχυρές» είναι οι θέσεις των διαφόρων πλανητών ή το πού βρίσκονται οι πλανήτες-κυβερνήτες των σημαντικών για τη φήμη οίκων.
Ο πανικός της χαμένης ευκαιρίας
Η Αμερικανίδα κλινική ψυχολόγος Ντόνα Ρόκγουελ, που ειδικεύεται στην πνευματική υγεία των διασημοτήτων και έχει κάνει μια μεγάλη έρευνα ως προς τις συνέπειες της φήμης, υποστηρίζει ότι το πέρασμα από την αφάνεια στη δημοσιότητα είναι σαν να πέφτει κανείς με δύναμη σε έναν τοίχο. Βρίσκεται αντιμέτωπος με μια διαφορετική πραγματικότητα, για την οποία δεν έχει καμιά εμπειρία. Ξαφνικά, ό,τι και να κάνει, βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής, οι καθημερινές του συνήθειες γίνονται θέαμα, λαγωνικά των ΜΜΕ σκαλίζουν την ερωτική του ζωή και τα παιδικά του χρόνια. Στην αρχή αυτό φαίνεται συναρπαστικό, αν και λίγο αγχωτικό. Μετά καταντάει εφιάλτης. Και ταυτόχρονα οι περισσότεροι από τους ξαφνικά διάσημους ξέρουν ότι αυτή είναι η χρυσή ευκαιρία που θα πρέπει να κάνουν τα πάντα για να την εκμεταλλευτούν, ώστε να έχουν ωφέλειες με διάρκεια. Αυτό μπορεί να τους οδηγήσει σε λανθασμένες και επιπόλαιες επιλογές. Ίσως να πέσουν θύματα ατόμων που θα εκμεταλλευτούν τη δημοσιότητά τους για δικό τους όφελος, για να αυξήσουν τη θεαματικότητα μιας εκπομπής ή τις πωλήσεις ενός περιοδικού. Η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο δύσκολη όταν δεν υπάρχει και ταλέντο, και προσπαθούν με κάθε τρόπο, ακόμα και με σκάνδαλα, να βγουν στο φως.
Το στρες της διασημότητας
Όσο περιζήτητη κι αν είναι η φήμη, τόσο καταστροφική μπορεί να αποδειχθεί. Οι ψυχολόγοι συμφωνούν ότι τα πολύ ευχάριστα γεγονότα μπορεί να μας προκαλούν εξίσου μεγάλο στρες με τα δυσάρεστα. Άλλωστε δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις των ανθρώπων που έχουν πεθάνει πάνω σε κάποιο ευτυχισμένο συμβάν, όπως στο γλέντι για το γάμο του παιδιού τους. Στην κινέζικη ιατρική η μεγάλη χαρά θεωρείται εξίσου απειλητική για την υγεία με τη θλίψη ή το θυμό. Κι αν κάποιος έχει μια τάση προς το άγχος, την κατάθλιψη ή τις καταχρήσεις τοξικών ουσιών, συμπεριλαμβανομένου και του αλκοόλ, το να βρεθεί στα φώτα της δημοσιότητας μπορεί να αποτελέσει την αφορμή για να εκδηλωθούν τέτοιες καταστάσεις και να τον κυριεύσουν. Βλέπουμε πόσο δύσκολο είναι να διαχειριστούν τη φήμη τους τόσες διασημότητες, που μπαινοβγαίνουν σε κέντρα αποτοξίνωσης και συμπεριφέρονται σαν να είναι διαταραγμένοι ψυχικά. Και φανταστείτε ότι για εκείνους είναι θεωρητικά πιο εύκολη η διαχείριση της φήμης σε σύγκριση με κάποιον «ανώνυμο» που βρίσκεται ξαφνικά στο φως της δημοσιότητας.
Γιατί η διαφορά είναι ότι ένας διάσημος μπορεί να έχει χτίσει τη φήμη του βήμα βήμα, με σκληρή δουλειά, αυξάνοντας την αναγνωρισιμότητά του σταδιακά. Έτσι, τη συνηθίζει κάπως. Οι άνθρωποι που τον κοιτάνε και σκουντάνε ο ένας τον άλλο σε ένα ρεστοράν, ή του μιλούν στο δρόμο ή του ζητάνε αυτόγραφο, στην αρχή θα είναι ένας δυο κάθε φορά που βγαίνει έξω. Μετά δέκα, μετά είκοσι. Μετά σχεδόν οι πάντες, και ίσως κάποτε να φτάσει στο σημείο να κυκλοφορεί με μαύρα γυαλιά και καπέλο και να έχει φιμέ τζάμια στο αυτοκίνητο. Αντίστοιχα θα αυξάνονται και τα δημοσιεύματα ή τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ που τον αφορούν. Θα το πάρει απόφαση ότι πολλά δεν θα είναι αυτά που πρέπει, πιθανόν να πρόκειται για ψέματα ή συκοφαντίες, ή να εμπλέκουν άτομα όπως τα παιδιά του. Όμως όλο αυτό θα γίνεται βαθμιαία, ώστε καλώς εχόντων των πραγμάτων να προσαρμόζεται και ο ίδιος. Και να το αποδεχτεί σαν ένα αναγκαίο κακό.
Για εμάς τους κοινούς θνητούς, που μπορεί να δίναμε τα πάντα για να βρεθούμε στη θέση ενός διάσημου, όλα αυτά μοιάζουν υπερβολή και αχαριστία. Είναι όπως όταν ένας πάμπλουτος έρχεται και σου δηλώνει ότι το χρήμα δεν φέρνει την ευτυχία. Και θες να του πεις: «Τότε δεν το δίνεις σ’ εμένα, που δεν μπορώ να πληρώσω ούτε τους λογαριασμούς μου, μπας και τα καταφέρω καλύτερα να γίνω ευτυχισμένος;». Ως προς τον πλουτισμό, υπάρχει μια κατηγορία ατόμων που δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο γεγονός. Είναι εκείνοι που απέκτησαν το χρήμα άκοπα και ξαφνικά, όπως π.χ. από μια κληρονομιά ή ένα λαχείο. Πολλοί ξαναβρίσκονται εξίσου φτωχοί μετά από μερικά χρόνια και οι περισσότεροι έχουν καταστρέψει ανεπανόρθωτα τις σχέσεις τους. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει τελικά και με τη φήμη, όταν έρχεται γρήγορα. Εύκολα χάνεται και αφήνει πίσω της μια χαλασμένη ζωή.
Μια καρμική δοκιμασία
Σίγουρα δεν υπάρχει σκληρότερο πράγμα για έναν άνθρωπο από το να βουλιάξει ξανά στην αφάνεια μετά από μια μικρή ή μεγάλη περίοδο δόξας. Τότε πια κανείς δεν ασχολείται μαζί του, παρά μόνο για κακό. Για να σχολιάσουν το πώς ασχήμυνε, γέρασε, ζει μέσα στη φτώχια. Όσοι τον λάτρευαν και τον αποθέωναν, τον θυμούνται μόνο για να τον λυπηθούν, λες και οι ίδιοι δεν είχαν καμιά συμμετοχή στο πέρασμά του στη λήθη. Ήταν σαν η μοίρα να του πρόσφερε ένα υπέροχο δώρο και να του το πήρε πίσω πριν προλάβει να το απολαύσει. Δεν ήταν καλύτερα να μην του το εμφάνιζε καν;
Αν δεχτούμε ότι η ζωή μας είναι μια σειρά από μαθήματα, ίσως όλα αυτά να έχουν μια ερμηνεία. Συνήθως το κάρμα μας «χτυπάει» στα πιο αδύνατα σημεία μας, στις προσκολλήσεις που έχουμε σε πράγματα που δεν είναι τα πιο ουσιαστικά στη ζωή. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν την απότομη άνοδο και πτώση είναι εκείνοι που έβαλαν τη δόξα στο επίκεντρο της ύπαρξής τους και για χάρη της παραμέρισαν πράγματα πολύ πιο σημαντικά, για να μην πούμε ότι ξεπούλησαν ακόμα και τις αρχές τους και όσους αγαπούσαν.
Οι δυσάρεστες εκβάσεις των καταστάσεων στη ζωή μας δεν είναι μια συνωμοσία του Σύμπαντος εναντίον μας. Δείχνουν ότι κάτι έχουμε κάνει λάθος, και πρέπει να αλλάξουμε πορεία. Όσο πιο μεγάλο το λάθος, τόσο πιο «ζόρικο» και το μάθημα. Και πάντα, είπαμε, το κάρμα μας χτυπάει εκεί που πονάμε περισσότερο. Αν αυτό για κάποιους είναι η δόξα, εκεί θα πάρουν το μάθημά τους.
Από τη Βασιλική Τζουράκη - Επιμέλεια: Ελένη Αναστασάκη
