Την αίσθηση ότι παρακολουθούμε ένα σπουδαίο θέαμα είχαμε διαρκώς κατά τη διάρκεια της παράστασης «The Old Woman» στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών.
Ο Μπομπ Ουίλσον με αφορμή το στριφνό, υπόγεια πολιτικό και σκοτεινό διήγημα του Δανιήλ Χαρμς «The old woman» δημιούργησε ένα αλλόκοτα σουρεαλιστικό σύμπαν και τοποθέτησε μοναδικά μέσα σ΄αυτό τους Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ και Γουίλεμ Νταφόε χαρίζοντάς μας ένα ζωντανό έργο τέχνης.
Στο πρωτότυπο κείμενο του Χαρμς* παρακολουθούμε τον έντονο εσωτερικό μονόλογο ενός συγγραφέα, που δε μπορεί να ολοκληρώσει τη συγγραφή του, καθώς κατατρύχεται από το θάνατο μιας ηλικιωμένης κυρίας. Η διασκευή, ωστόσο, του Ουίλσον βασίζεται σε αποσπασματικές φράσεις και διαλόγους – κλειδιά που αφενός μεν φωτίζουν ιδιαίτερα το κείμενο αφετέρου δε ρέπουν έντονα στο παράλογο.
Οι Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ και Γουίλεμ Νταφόε κινήθηκαν σ’ ένα άψογο αισθητικά γεωμετρικό σύμπαν που διαρκώς άλλαζε σχήματα, χρώματα και φωτισμούς. Περίεργες καρέκλες και ασύμμετρα παράθυρα και κάγκελα αιωρούνταν στο χώρο, ενώ μία σειρά δέντρων (ακόμη και ένας σκύλος και μία κότα) γέμισαν ξαφνικά τη σκηνή υπό τους απότομους ήχους που εναλλάσσονταν διαρκώς, όπως και οι σκηνές.
Ντυμένοι και βαμμένοι σαν κλόουν – δύσκολα τους ξεχώριζε κάποιος ορισμένες στιγμές- χωρίς τη στήριξη κάποιας πλοκής ή συνεχούς ροής στο λόγο, επαναλαμβάνουν τις ίδιες λέξεις, τις ίδιες φράσεις με τόσους πολλούς διαφορετικούς τρόπους ηχοχρωματικά και κινησιολογικά που πραγματικά συγκλονίζουν. Πώς να χαρακτηρίσει κάποιος την ποικιλία των εκφραστικών τους μέσων και το μέγεθος του υποκριτικού τους ταλέντου; Οι στιγμές των κραυγών τους, αλλά και οι παραμορφώσεις/γκριμάτσες του προσώπου τους ανατριχιαστικές. Εξωπραγματικές σχεδόν οι στιγμές που ο Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ απλώς μας χαρίζει μία «ιδέα» λικνίσματος.
Η παράσταση αυτή που έστησε με δεξιοτεχνία ο Μπομπ Ουίλσον δεν είναι σαν θέαμα μαζικό, καθώς και πολλούς θα κουράσει και εξαιρετικά δυσνόητο θα φανεί σ΄αυτούς που αρέσκονται στις παραστάσεις με αρχή – μέση και τέλος.
Οι πιο υποψιασμένοι ωστόσο θα μαγευτούν και θα παρασυρθούν στο πανέμορφο εικαστικό αυτό παραμύθι που στήνει ο μεγάλος σκηνοθέτης με πολύτιμους αρωγούς τους δύο αυτούς σπουδαίους ερμηνευτές και σίγουρα θα το κατατάξουν στις πολύτιμες θεατρικές τους εμπειρίες….
* Να σημειωθεί εδώ πως ο Δανιήλ Χαρμς αναγνωρίζεται σήμερα ως ένας από τους πιο σημαντικούς δημιουργούς της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Και τονίζουμε το «σήμερα» γιατί έγινε μεν γνωστός τη δεκαετία του ‘20, όμως στη συνέχεια πέρασε στην αφάνεια ζώντας κυνηγημένος από το σταλινικό καθεστώς.
Γεωργία Οικονόμου
