Γνωρίζουμε τον τελευταίο αυτόχθονα Μεξικανό αυτοκράτορα ως Μοντεζούμα, εξαιτίας λάθους ενός Αγγλου συγγραφέα. Ηρθε η ώρα να ξανασυστηθεί με το πραγματικό του όνομα που είναι Μοκτεζούμα, πλάι στα αληθινά, και πολλές φορές άγρια, έργα του πολιτισμού και της θρησκείας του λαού του στην έκθεση «Μοκτεζούμα: Ηγέτης των Αζτέκων» που ξεκινάει αυτή την Πέμπτη στο Βρετανικό Μουσείο.
Το Βρετανικό Μουσείο, συνεχίζοντας την πολιτική προσεκτικής μελέτης μεγάλων ηγετών σε όλο τον κόσμο μέσα από αντικείμενα τέχνης της εκάστοτε εποχής, καταφέρνει να συλλέξει 130 αντικείμενα-ντοκουμέντα της ηγεσίας του Μοκτεζούμα για να αφηγηθεί τη ζωή και τη 18χρονη ηγεμονία του που σταμάτησε βίαια το 1520 με την άφιξη του Ισπανού κατακτητή Χερνάντο Κορτές.
«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να κοιτάξουμε μια απολύτως στιγμή-κλειδί στην ιστορία του κόσμου μέσα από το φίλτρο ενός άντρα», λέει ο διευθυντής του Μουσείου, Νιλ Μακ Γκρέγκορ.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η διττή του φύση. Από τη μία ο Μοκτεζούμα αναγνωρίζεται ως ένας επιτυχημένος και πονηρός πολεμιστής με συγκεντρωτική εξουσία που φτάνει να απεικονίζεται ακόμα και ως θεός, αλλά που ταυτόχρονα θεωρείται ευρέως μία τραγική φιγούρα που παραχώρησε την αυτοκρατορία του στους ξένους.
Τα ορατά του πολιτισμού των Αζτέκων στη βρετανική έκθεση είναι εξαίσιοι χρυσοί θησαυροί, μυστηριώδεις μάσκες από τιρκουάζ, κρανία στολισμένα με μωσαϊκά, ανάγλυφα θηριωδών θεοτήτων από κυνόδοντες και πούπουλα και αγγεία που χρησιμοποιούνταν στις τελετές θυσιών.
Στα σχεδόν αόρατα ανήκει η σκηνοθετημένη ατμόσφαιρα που μυρίζει αίμα: Με τη βοήθεια μεγάλων διαστάσεων κινηματογραφικών προβολών και με τη συνοδεία του κατάλληλου σάουντρακ ξαφνικά εμφανίζονται εικόνες πυραμίδων όπου κυλάει το αίμα των σκλάβων αιχμαλώτων. Ιερείς ασκούν τις τελετουργίες τους έχοντας μόλις αφαιρέσει τα δέρματα των νεκρών.
Οι μεγάλοι θεοί αετοί πετούν προς τον ήλιο καθώς καθρέφτες από οψιδιανό αντανακλούν σκοτεινούς χρησμούς. Μια τεράστια άμορφη μάζα από λαξευμένο ηφαιστειακό πέτρωμα περιγράφει με ακρίβεια την πολύπλοκη τελετή της φωτιάς που γιόρταζε τον θρίαμβο του ήλιου. Μια συνηθισμένη πανοπλία σήμανε το τέλος εκείνου του μεξικανικού πολιτισμού, αφού αυτή ήταν που προστάτευε την καρδιά του Ισπανού κατακτητή.
Η ΓΛΥΠΤΗ ΚΑΡΔΙΑ
Μια γλυπτή καρδιά από νεφρίτη, αντικείμενο άγνωστο στον δυτικό πολιτισμό, είναι ένα από τα ομορφότερα αντικείμενα του πολιτισμού των Αζτέκων. Ενα αντικείμενο που παραπέμπει είτε σε όπλο είτε σε φρούτο, η καρδιά ήταν ένα πολύ αγαπητό όργανο, αφού σε αυτό στόχευαν κατά τις ανθρωποθυσίες τους. Οι καρδιές των αιχμαλώτων πολέμου έπρεπε να θρέψουν τον θεό ήλιο.
Πάντως, ένα από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα είναι ένα συσπειρωμένο βαθυκόκκινο ερπετό, η θεά Γκετζαλκοάτλ, μεταμορφωμένο σε κολυμπήθρα. Ποιος μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιος τελικά νίκησε;
ΣΟΦΙΑ ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ
