Την Γιανγκ Τζην Λη την απασχολεί κυρίως στα έργα που παρουσιάζει το ζήτημα της ταυτότητας, σε όλες τις όψεις του –εθνική, κοινωνική, σεξουαλική– αμφισβητώντας τις κυρίαρχες αξίες των σύγχρονων νεοφιλελεύθερων κοινωνιών.

Το «Straight White Men» εστιάζει στο ανδρικό πρότυπο των δυτικών κοινωνιών και πιο συγκεκριμένα στον λευκό, ετεροφυλόφιλο άντρα θέτοντας ένα αναπάντεχο κεντρικό ερώτημα: Tι γίνεται όταν κάποια στιγμή χάνουμε το πιο μεγάλο μας προνόμιο: το να ξεχνούμε ότι είμαστε προνομιούχοι;

Παρακολουθήσαμε την παράσταση αυτή σαν ένα μακρινό απόηχο του έργου του Άρθουρ Μίλλερ «Ο θάνατος του εμποράκου», αντικρίζοντας μία κλασική λευκή οικογένεια μεσαίας τάξης στην μεταπολεμική Αμερική. Ένας πατέρας και οι τρεις γιοι του με αφορμή την περίοδο των Χριστουγέννων συγκεντρώνονται και μένουν όλοι στο σπίτι του πρώτου. Ο σκηνικός χώρος είναι άκρως συμβατικός, ρεαλιστικός, αλλά και συμβολικός, καθώς μπροστά μας έχουμε το σαλόνι του σπιτιού, ένα σαλόνι που μοιάζει πολύ με τηλεοπτικό σκηνικό του τύπου «Παντρεμένοι με παιδιά».

Τα πάντα διαδραματίζονται και αποδομούνται εκεί, ανάμεσα στους τέσσερις άνδρες, που είναι ντυμένοι με χαλαρά ρούχα- ενιότε και πυτζάμες- και κάλτσες, που πίνουν μπύρες και τρώνε κάθε είδους σνακ και παίζουν ακόμη και επιτραπέζια παιχνίδια (όπως το Priviledge- Προνόμιο). Ωστόσο, ο ένας, ο μεγαλύτερος από τους τρεις αδελφούς ξαφνικά ξεσπάει σε κλάματα, κάνοντας τους υπολοίπους να απορούν. Σταδιακά, όλη η χριστουγεννιάτικη ατμόσφαιρα αποδομείται. Ο μεγαλύτερος και άρτια σπουδαγμένος και μορφωμένος αδελφός δεν μπορεί να ακολουθήσει τα πρότυπα και τις επιταγές της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει. Βουτηγμένος στα δάνεια, δεν μπορεί να βρει μία καλή δουλειά, αρκείται στον εθελοντισμό. Είναι πιο αδύναμος, λιγότερο διεκδικητικός, με τρομερά χαμηλή αυτοεκτίμηση. Παρόλο που όλη η οικογένεια έχει τρομερά μεγάλες προσδοκίες από αυτόν, αυτός δεν τους κάνει τη χάρη….

Οι ερμηνείες των τεσσάρων πρωταγωνιστών ήταν άκρως απολαυστικές και πολύ ρεαλιστικές. Γι΄αυτό και δεν ήταν λίγες οι στιγμές που νιώσαμε πως δεν παρακολουθούσαμε θέατρο, αλλά πως ήμασταν απλώς μάρτυρες μιας έντονης οικογενειακής στιγμής.

Τελικά άξιζε δει κάποιος την παράσταση αυτή της Γιανγκ Τζην Λη; Ναι, γιατί μπορεί σαν παράσταση, μπορεί να μην μας συγκλόνισε, να μην ήταν απογειωτική, πέτυχε ωστόσο άριστα τον στόχο της, καθώς μας έδωσε να καταλάβουμε πόσο μεγάλη είναι η πίεση που ασκούν στον σύγχρονο άνθρωπο οι προσδοκίες που έχουν οι άλλοι από αυτόν. Πόσο οι προσδοκίες αυτές επηρεάζουν την καθημερινότητά του, πόσο τον ευνουχίζουν και του κόβουν κάθε όρεξη για μάχη. Πόσο τελικά κάνουν τον ίδιο, αντικείμενο ρατσιστικής «επίθεσης» από την ίδια την οικογένειά του μόνο και μόνο επειδή δεν ακολούθησε πιστά το πρότυπο του λευκού ετεροφυλόφιλου άνδρα.

Γεωργία Οικονόμου
[email protected]