Είδαμε τον «Ριχάρδο Β'» με τον Άρη Σερβετάλη στις Ροές

05.12.2016
Ένας καταπράσινος λόφος στη γωνία στο βάθος της σκηνής, λίγα ξερά στάχυα μπροστά του, μία «συστάδα» μεγαφώνων/φερεφώνων της εξουσίας ίπτανται πάνω από στρωμένα εμπριμέ χαλιά στην άλλη πλευρά της. Χαλιά- σύμβολο της πατρίδας, που «ξεριζώνει» ένας υπήκοος τη στιγμή της εξορίας του, αποκαλύπτοντας από κάτω ένα εύπλαστο χωμάτινο δάπεδο, ενδεικτικό της ανθρώπινης φύσης, αλλά και του πόσο ευμετάβλητα είναι όλα στη ζωή του ανθρώπου...

Και μέσα σ΄αυτό το ημιφωτισμένο γεμάτο καπνούς σκηνικό δεσπόζει ο βασιλιάς Ριχάρδος Β' ως ιερό πρόσωπο, ως Ήλιος. Με μία ολόχρυση πανοπλία στην αρχή και ακολούθως μ' ένα ολόχρυσο κολάρο στο λαιμό. Ως κεντρικό σώμα που φωτίζει τους υπηκόους, τους κόλακες, τους σφετεριστές του θρόνου στην πορεία του προς το Πάθος. Η βασιλεία του ως κατασκευή, «πλάθεται» και σχηματοποιείται ως σφαίρα. Και αυτός σε πλήρη έπαρση, πιστεύει πως έχει έναν ολόκληρο Kόσμο στα χέρια του. Μέχρι που το «εγώ» του κρημνίζεται από τις παραδοχές που συγκροτούν την εικόνα του και την μέχρι τότε αναμφισβήτητη αίγλη του προσώπου του.

Κάπως έτσι μπορεί να περιγραφεί και να οπτικοποιηθεί ο «Ριχάρδος Β'» της Εφης Μπίρμπα, με τον Αρη Σερβετάλη στον ομώνυμο πρωταγωνιστικό ρόλο. Η σκηνοθέτιδα αφορμώμενη από την ιστορία της αμφιλεγόμενης αυτής προσωπικότητας και συνεκδοχικά από τα ανθρώπινα πάθη, την κατάρρευση της ηθικής τάξης, αλλά και τον κυκλικό μηχανισμό της ιστορίας, κατόρθωσε να στήσει στη σκηνή του θεάτρου Ροές έναν ολόκληρο κόσμο που γίνεται «ορατός» μόνο όταν ο θεατής ενεργοποιήσει όλες του τις αισθήσεις. Έναν κόσμο ευμετάβλητο, σχεδόν νεφελώδη, μέσα στον οποίο σχηματίζονται από το μηδέν, σαν εύπλαστος πηλός, ολόκληρες έννοιες και καταρρέουν τίτλοι, ιδιότητες και αυταπάτες μιας ολόκληρης ζωής. Έναν κόσμο έξοχα εικαστικό και άκρως συμβολικό, που πρωταγωνιστικό ρόλο δεν έχει τόσο ο λόγος, αλλά το σώμα και η άρρητη επικοινωνία. Έναν κόσμο που μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από εφιαλτικό όνειρο και καταλήγει να μεταμορφώνεται στα μάτια μας σε αχανές σκοτεινό ψυχικό τοπίο ενός ανθρώπου που σταδιακά απεκδύεται των δυνάμεών του μέχρι να απογυμνωθεί πλήρως, ενός ανθρώπου που υφιστάμενος την απόλυτη ήττα, σέρνεται ολόγυμνος στο χώμα, στη βάση της ίδιας του της ύπαρξης. Είναι η στιγμή που η κοσμική εξουσία αλλάζει χέρια και ξεκινάει άλλος ένας αέναος κύκλος της....

Η Εφη Μπίρμπα στηρίχθηκε ολοκληρωτικά πάνω στον Αρη Σερβετάλη έχοντας εμπιστοσύνη στην ευρεία γκάμα των ερμηνευτικών του δυνατοτήτων. Και με το δίκιο της, καθώς ο ταλαντούχος αυτός ηθοποιός δίνει μία ολιστική ερμηνεία, παίζοντας με το σύνολο του «είναι» του, ακόμη και όταν είναι «βουτηγμένος» στο απόλυτο στιλιζάρισμα. Ο «κραταιός» Ριχάρδος του είναι εμποτισμένος πέρα ως πέρα με τραγικό στοιχείο και σαν άλλος Οιδίποδας δονείται από ένα βαθύ συνειδησιακό σεισμό στην υπαρξιακή του έξοδο από το σκοτάδι και την οικτρή του πλάνη. Και πέφτει. Και αποσπώνται βίαια από το πρόσωπό του ο τίτλος, η ιδιότητα, η εξουσία, εξωθώντας τον να επιστρέψει στον εαυτό του. Και βιώνει την τραγωδία της επίγνωσης ενός κόσμου που απελευθερώνεται από την αυταπάτη.

Ως υπήκοοι κινούμενοι σαν δορυφόροι ή μαριονέτες γύρω από την κοσμική εξουσία φορώντας τον σιδερένιο της ζυγό, οι υπόλοιποι ηθοποιοί (Νίκος Καμόντος, Ερμής Μαλκότσης, Ιωάννα Τουμπακάρη, Αχιλλέας Χαρίσκος) έδωσαν τον καλύτερό τους εαυτό, όχι τόσο σε υποκριτικό, όσο σε κινησιολογικό επίπεδο,

Πολύτιμοι αρωγοί στην προσπάθεια αυτή, οι φωτισμοί του Θύμιου Μπακατάκη που απογείωσαν την παράσταση ατμοσφαιρικά, ιδιαίτερα στις οι σύντομες και απόλυτα σκοτεινές παύσεις τους, αλλά και ο ηχητικός σχεδιασμός του Coti K.

Αξίζει να δει κανείς τον Ριχάρδο Β στις Ροές; Μολονότι η παράσταση αυτή απευθύνεται σ' ένα πιο μυημένο και θεατρόφιλο κοινό, αξίζει να τη δουν και όσοι αναζητούν κάτι διαφορετικό. Και αυτό γιατί αποτελεί μια πολύτιμη εμπειρία που καλεί το θεατή να τη βιώσει ολοκληρωτικά. Αρκεί να μην πάει στην παράσταση αδιάβαστος...

Γεωργία Οικονόμου

[email protected]