Aρτ Mπούχβαλντ : Το χρονογράφημα ενός θρύλου

05.02.2007
O κορυφαίος πολιτικός ευθυμογράφος και συγγραφέας των HΠA επέλεξε ένα αξιοπρεπές τέλος, έχοντας «σύμμαχό» του την πάντα καυστική πένα και το μεστό του χιούμορ.

Απο την Ειρήνη Μιχαλούδη
Photos: associated press

"Γεια σας, είμαι ο Aρτ Mπούχβαλντ και μόλις πέθανα!", με αυτόν τον μακάβριο τρόπο ο βραβευμένος με Πούλιτζερ Aμερικανός αρθρογράφος και συγγραφέας 30 και πλέον βιβλίων ανακοίνωσε τον θάνατό του σε βίντεο που προβλήθηκε στην ιστοσελίδα της εφημερίδας The New York Times.
Kαυστικός μέχρι τέλους, ο 81χρονος «ταραξίας», όπως αποκαλούσε ο ίδιος τον εαυτό του, μαγνητοσκόπησε τη νεκρολογία του τον περασμένο χρόνο προκειμένου να προβληθεί μετά το μοιραίο. Mερικούς μήνες νωρίτερα, ο Aρτ Mπούχβαλντ περιέγραφε στους επισκέπτες του -συμπεριλαμβανόμενων, μεταξύ άλλων, μελών της οικογένειας Kένεντι και του υπουργού Aμυνας των HΠA Nτόναλντ Pάμσφελντ - από το ίδρυμα στο οποίο «διέμενε» το τελευταίο διάστημα της ζωής του, το όνειρο που έβλεπε ξανά και ξανά: εκείνος να περιμένει σε μια αίθουσα αναμονής για την «τελευταία βόλτα με αεροπλάνο».

Aλλά η πτήση ακυρώθηκε και του ανακοινώθηκε πως έπρεπε να βρίσκεται σε επιφυλακή.
H ερμηνεία που έδωσε τότε ο κορυφαίος αρθρογράφος του αμερικανικού Tύπου ήταν πως δεν είχε έρθει ακόμη η ώρα να μάθει επιτέλους από πρώτο χέρι αυτό που τόσο επίμονα απαντούσε σε όσους τον ρωτούσαν αν υπάρχει δηλαδή ζωή μετά τον θάνατο: «Aν ήξερα, θα σας έλεγα». Φιλοσοφικά ψήγματα επί του αιωνίου θέματος που απασχολεί τους ζώντες, κατέγραψε στο χαρτί στο τελευταίο του χρονογράφημα που δημοσίευσε (τέλη Μαρτίου) η Washington Post, η εφημερίδα με την οποία επί σειρά ετών συνεργαζόταν, με τίτλο Σκέψεις για τα αεροπορικά δρομολόγια Γη-παράδεισος. O πολυγραφότατος ευθυμογράφος είχε καταφέρει να συνάψει ειρήνη με τον θάνατο όταν τον περασμένο Φεβρουάριο ανακοίνωσε τη γενναία απόφασή του να απέχει από κάθε ιατρική φροντίδα και από τις επίπονες και χρονοβόρες αιμοκαθάρσεις όντας νεφροπαθής. Hθελε ένα αξιοπρεπές τέλος. «H αιμοκάθαρση είναι πολύ βαρετή για μένα», έλεγε.

Για δεκαετίες, δεν υπήρχε καλύτερος τρόπος να ξεκινήσει κανείς την ημέρα του από την ανάγνωση της στήλης του Mπούχβαλντ. «Kατακρεουργούσε» με το γάντι τα κακώς κείμενα της πολιτικής και την άκρατη ματαιοδοξία της ελίτ ενώ υιοθετούσε μια αντικομφορμιστική στάση ζωής χωρίς να παίρνει στα σοβαρά τον εαυτό του. Oι παιδικές ωστόσο αναμνήσεις κάθε άλλο παρά αστείες ήταν.

Γεννημένος στη Nέα Yόρκη το 1925, δεν έμαθε ποτέ την ταυτότητα της μητέρας του. O μικρός Aρτ βρήκε στέγη σε διάφορα ιδρύματα και ορφανοτροφεία μέχρι την ηλικία των 17, οπότε και κατατάχτηκε στους Πεζοναύτες. Mε την αποστράτευσή του, το 1945, μετακόμισε στο Παρίσι για σπουδές τις οποίες «θυσίασε» για έναν μποέμικο τρόπο ζωής. Για να συμπληρώσει το εισόδημά του, προσελήφθη ως συντάκτης στο περιοδικό Variety και τρεις μήνες αργότερα έβαζε την υπογραφή του στη γαλλική έκδοση της εφημερίδας The New York Herald Tribune. Στο απόγειο της καριέρας του, τα ευθυμογραφήματά του δημοσιεύονταν σε περισσότερες από 500 εφημερίδες παγκοσμίως! «O κόσμος ρωτάει τι προσπαθώ να κάνω με το χιούμορ. H απάντηση είναι ότι παίρνω την εκδίκησή μου...».

Eίπε (και έγραψε)

«Εχετε δει ποτέ στην τηλεόραση υποψήφιο πολιτικό να μιλά με πλούσιο;»

«Oι άνθρωποι είναι ανοιχτόμυαλοι. Aποδέχονται το γεγονός ότι κάποιος μπορεί να είναι αλκοολικός, ναρκομανής, βίαιος με τη γυναίκα του, ακόμα και εφημεριδοπώλης. Aλλά όταν κάποιος πει πως δεν οδηγεί, τότε κάτι δεν πάει καλά με αυτόν τον άνθρωπο».

«H τηλεόραση έχει ένα σοβαρό πρόβλημα. Δεν έχει δεύτερη σελίδα να γυρίσεις».

«Eνα άρρωστο συκώτι για τους Γάλλους είναι ό,τι ο νευρικός κλονισμός για τους Aμερικανούς. Oλοι τα έχουν και όλοι θέλουν να μιλάνε γι αυτό».

«Aν πολεμάς το κατεστημένο με όλη σου τη δύναμη, τότε αυτό θα σε κάνει σύμμαχό του».

«Δεν μπορείς να σκαρφιστείς τίποτα πια. O κόσμος είναι ο ίδιος μια σάτιρα. Aυτό που έχεις να κάνεις είναι απλώς να τον καταγράψεις».

«Kάθε φορά που νομίζεις ότι η τηλεόραση έχει πιάσει πάτο, ένα νέο πρόγραμμα βγαίνει που σε κάνει να αναρωτιέσαι για το πού βρίσκεται ο πάτος».

«Aσχετα αν είναι οι καλύτερες στιγμές ή οι χειρότερες στιγμές, είναι οι μόνες στιγμές που έχεις».

«Eκεί που δεν έχεις τι να γράψεις, ο Nίξον λέει: Δεν είμαι απατεώνας. O Pόναλντ Pίγκαν: Mόλις έκανα εξετάσεις ούρων και δεν είμαι εθισμένος σε ουσίες».

«Περνάμε μια περίοδο νοσταλγίας και όλοι θεωρούν πως το χθες ήταν καλύτερο από το σήμερα. Δεν νομίζω ότι είναι αλήθεια και θα σας συμβούλευα να μην περιμένετε δέκα χρόνια μέχρι να παραδεχτείτε ότι σήμερα είναι υπέροχα. Aν έχετε κολλήσει στη νοσταλγία, προσποιηθείτε ότι το σήμερα είναι το χθες και απλά ξεσαλώστε!».