Την... είδαν ελληνικά

28.09.2010
Οι παράπλευρες απώλειες της οικονομικής κρίσης ενδυνάμωσαν τη φωνή των δημιουργών. Παράδοξο για εκείνους, αλλά τόσο αληθινό. «Η κρίση έκανε καλό στον κινηματογράφο μας», λένε. «Ειδικά στον ελληνικό», λέμε εμείς. Είναι τυχαίο ότι οι τελευταίες ελληνικές παραγωγές κατέκτησαν τα φεστιβάλ Βενετίας και Τορόντο; Δεν νομίζουμε...

«Χώρα προέλευσης»

Λίγες μέρες πριν ξεκινήσει το Φεστιβάλ Βενετίας ο Σύλλας Τζουμέρκας μου εξηγούσε πως η κρίση έφερε στην επιφάνεια θέματα καινούργια και προβληματισμό, απελευθερώνοντας τον τρόπο ή το μέσο που κάποιος δημιουργός αποφάσισε να τα εκφράσει. Ο ίδιος στην ταινία του «Χώρα προέλευσης» καταπιάστηκε με το θέμα της υιοθεσίας σε μια οικογένεια και την ελευθερία των μελών της. Με την Αμαλία Μουτούση να υποβάλλεται σε πρόβες για περίπου ένα χρόνο (σ.σ.: μαζί με τους περισσότερους από τους συντελεστές), το γύρισμα έγινε πιο δελεαστικό όταν σελίδες σεναρίου αντικαταστάθηκαν με ρεαλιστικούς διαλόγους. Κι αυτό γιατί πραγματικοί μαθητές σχολίων κλήθηκαν να συμμετέχουν σε αυτό το πείραμα δίνοντας τις δικές τους απαντήσεις. Στην προβολή της ταινίας δεν έπεφτε καρφίτσα... Το κοινό χειροκρότησε με ενθουσιασμό την πρώτη μεγάλου μήκους προσπάθεια του δημιουργού, που από τις πρώτες μικρού μήκους ταινίες του είχε κερδίσει τις εντυπώσεις σε φεστιβάλ όπως αυτό των Κανών.

«Attenberg»

Λίγες ώρες νωρίτερα, την ίδια μέρα (8 Σεπτεμβρίου), η Αθηνά-Ραχήλ Τσαγγάρη βρέθηκε δίπλα δίπλα στον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Βενετίας, πατώντας στο κόκκινο χαλί της Σάλα Γκράντε μαζί με τους συνεργάτες της. Το «Attenberg», που έφυγε με το βραβείο «Coppa Volpi» για την Καλύτερη Ηθοποιό, το οποίο κέρδισε δικαιολογημένα η Ariane Labed, προκάλεσε και συζητήθηκε όσο λίγες ταινίες στο φεστιβάλ. Ένα κορίτσι αντιμέτωπο με το θάνατο του πατέρα της μαθαίνει με διαφορετικό και σκληρό τρόπο να στέκεται στα πόδια της. Τα παράτολμα και αλλόκοτα χορευτικά της με την καλύτερή της φίλη, ο υποβόσκων ερωτισμός, η φλυαρία της και η ανάγκη της να ζητάει απαντήσεις σε ό,τι την απασχολεί τη φέρνουν πιο κοντά στις αλήθειες αναφορικά με τη θέση της στην κοινωνία. «Οι ταινίες στην Ελλάδα έχουν αλλάξει εξαιτίας του τρόπου που οι σκηνοθέτες επέλεξαν να χειρίζονται τα θέματά τους», έλεγε η Αθηνά-Ραχήλ Τσαγγάρη λίγες μέρες πριν φύγει για τη Βενετία, συμπληρώνοντας ότι «πλέον υπάρχει συνεργασία των καλλιτεχνών, που στόχος τους είναι η δημιουργία των επόμενων ταινιών τους, δεν υπάρχει η μονάδα, αλλά η ομάδα, που λειτουργεί σαν πυρήνας». Στις 14 του μήνα έφτασε στο Τορόντο λίγη ώρα πριν από την επίσημη πρεμιέρα της. Φανερά χαρούμενη έφερε και τα ευχάριστα νέα: το «Attenberg» είχε ήδη αγοραστεί από 6 χώρες και η διεθνής της πορεία ξεκίνησε!

«Casus Belli»

Μικρότερη σε διάρκεια, αλλά με τόσο μεγάλη ψυχή το «Casus Belli» του Γιώργου Ζώη είναι μια άηχη κραυγή για την οικονομική κρίση. Η ταινία του, με εμφανή απουσία λόγου, μιλάει για τις πολλαπλές προεκτάσεις των κρίσεων, με κυρίαρχη αυτή που μας απασχολεί όλους μας, της οικονομικής. Σειρές ανθρώπων, ουρές, σαν πιόνια από ντόμινο κατρακυλούν και "σε κάθε ευκαιρία" φέρνουν την καταστροφή, συμπαρασύροντας ό,τι βρίσκουν στο πέρασμά τους: «Όταν έμαθα πως η ταινία μου θα πήγαινε στη Βενετία, ήμουν με φίλους μου στο αμάξι. Με έπιασε τάση για εμετό, δεν το πίστευα. Πήγαμε όλοι μαζί έξω και το γιορτάσαμε με ρακές», είπε ο ίδιος. Η ταινία του -ιδιαίτερα στην τρίτη προβολή της... συνεπήρε το κοινό στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα, δείχνοντας πόσο εύγλωττη μπορεί τελικά να γίνει η σιωπή.

Με λόγια ελληνικά στα φεστιβάλ του κόσμου

  • Η πολυβραβευμένη «Στρέλλα» έχει ταξιδέψει τους τελευταίους μήνες στα Divergenti IFF (Ιταλία), Inside Out Toronto, Fairy Tales Queer FF (Καναδάς), Out Takes FF in New Zealand, Transylvania IFF, Annual Vancouver Queer FF, ενώ στη συνέχεια θα βρεθεί στο Romania IIF και στην Κύπρο.
  • Το «Κακό στην εποχή των ηρώων» (σ.σ.: γνωστό και ως «Κακό 2») βρέθηκε τον Ιούνιο στο Φεστιβάλ Εδιμβούργου και πέρασε το καλοκαίρι του στα Puchon International Fantastic FF, Cinefantasy Filmfest Fantasia IFF (Καναδάς), Grossmann Film & Wine Festival (Σλοβενία) και στο Φεστιβάλ Φανταστικού Κινηματογράφου στη Γερμανία.
  • Η «Ακαδημία Πλάτωνος», που βραβεύτηκε πέρυσι στο Λοκάρνο με τρεις διακρίσεις ?μεταξύ αυτών και βραβείο Καλύτερης Ανδρικής Ερμηνείας για τον Αντώνη Καφετζόπουλο..., έφτασε από το παραθυράκι μέσω των βραβείων LUX της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη Βενετία.
  • Τα «Μαύρο λιβάδι», «Μέσα στο δάσος», «Κυνόδοντας», «Ο διαχειριστής», «45 τετραγωνικά» και ο «Μαχαιροβγάλτης» περιλαμβάνονται στη λίστα των περισσότερων φεστιβάλ. Τέλος, μια σειρά αφιερωμάτων στο συνολικό έργο του αγαπημένου των φεστιβάλ Θεόδωρου Αγγελόπουλου εξακολουθεί να αποτελεί πόλο έλξης πολλών φεστιβάλ ανά τον κόσμο.

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ-ΡΩΜΑΝΟΣ ΛΙΖΑΡΔΟΣ