Ένα από τα πιο προκλητικά έργα του Ντέιβιντ Μάμετ, η Ολεάννα παρουσιάζεται στο θέατρο Εμπορικόν σε σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη με τον Δημήτρη Καταλειφό και τη Λουκία Μιχαλοπούλου στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Ένας καθηγητής και μία φοιτήτρια σε μια σφοδρή κλιμακωτή αντιπαράθεση μεταξύ τους. Ο Τζον στην προσπάθειά του να βοηθήσει την Κάρολ να περάσει το μάθημά του, βρίσκεται κατηγορούμενος για σεξουαλική παρενόχληση και γενικότερα για ηθική παρεκτροπή από τη φοιτήτρια του, η οποία, αρπάζοντας τη μοναδική ευκαιρία για εξουσία που της δίνεται, προσπαθεί να βρίσκεται διαρκώς σε θέση ισχύος προκειμένου να αποκαταστήσει την ... ηθική τάξη των πραγμάτων.
Αριστοτεχνικά δομημένο το έργο γύρω από μία λεκτική σύγκρουση, φέρνει στο φως πολλά ερωτήματα για το τι είναι τελικά η εξουσία, τι είναι δίκαιο και τι άδικο, τι συνιστά έναν κανόνα και έναν ορισμό, τι είναι οι λέξεις, τι το σημαίνον και τι το σημαινόμενο και τελικά ποια είναι η ουσία της επικοινωνίας. Γιατί οι δύο ήρωες προσπαθούν απεγνωσμένα να βρουν κοινούς διαύλους επικοινωνίας, όμως τυφλωμένοι από τη δίψα τους για βολή και εξουσία, καταλήγουν να εξαπολύουν κατηγορίες ο ένας στον άλλο και μοιραία οδηγούνται στην καταστροφή.
Η σκηνοθεσία της Ελένης Σκότη ήταν αφαιρετική, όπως άλλωστε ταιριάζει στο έργο αυτό. Με έξυπνες πινελιές – κυρίως συμβολικά χωροταξικές - έδωσε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στο λόγο του κειμένου και τον άφησε να ρέει αβίαστα από τα στόματα των δύο έμπειρων ηθοποιών.
Και έπραξε πολύ ορθά, καθώς οι ερμηνείες του Δημήτρη Καταλειφού και της Λουκίας Μιχαλοπούλου απογείωσαν το έργο, χαρίζοντάς του επιπλέον ψήγματα υψηλής αισθητικής. Απόλυτα προσηλωμένοι, βυθισμένοι μέσα στην ψυχοσύνθεση των χαρακτήρων τους, χωρίς ούτε μία φορά να χάσουν τον ειρμό, αλλά και την τονικότητα των προτάσεών τους, απέδωσαν μοναδικά ένα πολύ δύσκολο κείμενο, έναν λεκτικό διαξιφισμό γεμάτο ορισμούς, γλωσσικές και εννοιολογικές παρεξηγήσεις, διαποτισμένο με τον γνωστό σαρκασμό του μεγάλου αμερικανού συγγραφέα απέναντι στο σύνολο της κοινωνικής πραγματικότητας που βιώνουμε.
Ο Δημήτρης Καταλειφός – έμπειρος στα έργα του Μάμετ- έδωσε μία αξιοζήλευτη στιβαρή ερμηνεία στο ρόλο του καθηγητή που μολονότι είναι ένας συμβατικός οικογενειάρχης που επιζητεί διακαώς τη μονιμότητα στην πανεπιστημιακή κοινότητα, δηλώνει φύσει και θέσει αμφισβητίας των αξιών της εκπαίδευσης, της γνώσης και κατηγορεί τους «βολεμένους» υπαλλήλους του δημόσιου τομέα.
Η Λουκία Μιχαλοπούλου μας εξέπληξε με το ερμηνευτικό της βάθος, καθώς κατάφερε να συνδυάσει αρμονικά το φαινομενικά εύθραυστο «εγώ» της φοιτήτριας που γεμάτη ανασφάλεια συζητά με τον καθηγητή της, με το ανάλγητο «υπερεγώ» της, αυτό που την εξώθησε να «αρπάξει» μία θέση ισχύος απέναντί του κατηγορώντας τον για σεξουαλική παρενόχληση.
Ουσιαστικά η «λεξομαχία» αυτή των δύο ηρώων αποδομεί κάθε συμβατική έννοια της πραγματικότητας, ακόμη και αυτή της δημοκρατίας και μας καλεί όχι μόνο να σκεφτούμε, αλλά και να πάρουμε προσωπικά θέση απέναντι στα θεμελιώδη ζητήματα της προσωπικής και κοινωνικής μας ζωής. Και αυτή ακριβώς είναι η μαγεία του έργου του Μάμετ και αυτής της παράστασης. Ότι τελικά αμφιταλαντευόμαστε ανάμεσα στις απόψεις των δύο ηρώων, αλλάζουμε διαρκώς πλευρές και τελικώς φιλτράρουμε τις δικές μας μέχρι τώρα επιλογές ζωής.
Γεωργία Οικονόμου
