Το ατλαζένιο γοβάκι και ο απόλυτος... έρωτας

27.06.2014
«Το ατλαζένιο γοβάκι» (1919-1924) του Πωλ Κλωντέλ, γιγάντια δραματική κατασκευή, μοναδική μέσα στο έργο του γάλλου συγγραφέα –αλλά και στο θέατρο του 20ου αιώνα– ανεβαίνει στο Φεστιβάλ Αθηνών σε σκηνοθεσία Εφης Θεοδώρου στις 30 & 31 Ιουλίου 2014 στην Πειραιώς 260, ΚΤΙΡΙΟ Δ σε μια περιορισμένης διάρκειας σκηνική εκδοχή του έργου, τεσσάρων περίπου ωρών.

Το έργο που σύμφωνα με τη Le Monde κατατάσσεται στα 100 σπουδαιότερα βιβλία του 20ου αιώνα είναι η κατά Κλωντέλ τολμηρή «αναζήτηση του χαμένου χρόνου».

Η Ισπανία της εποχής της Αναγέννησης, των κατακτητικών πολέμων, ο απόλυτος, αδύνατος Έρωτας μέσα από μια θεατρική φόρμα που εναλλάσσει περίτεχνα το λυρικό και το επικό στοιχείο, το υψηλά ποιητικό και το προκλητικά πεζό, το δραματικό και το κωμικό, με όχημα μια ποιητική γλώσσα σε ελεύθερο στίχο (ο περίφημος verset claudelien). Ο Κλωντέλ συνθέτει ένα έργο για την κατάκτηση του Κόσμου, του Άλλου, του Θεού. Πάνω απ’ όλα όμως, συλλαμβάνει και παραδίδει στην αιωνιότητα έναν ύμνο για το θέατρο, για την απεριόριστη δύναμή του, μόνος τόπος και μέσον όπου μπορείς να αφηγηθείς τα πάντα για τη ζωή, εκεί όπου «ο καημένος ο άνθρωπος μπορεί να γίνει για λίγες ώρες Θεός».

Το έργο διαπερνά πολλές εποχές και ηπείρους και μιλάει με απαράμιλλο τρόπο για τον έρωτα, την αμαρτία, την ηθική, τη θυσία, το θείο, το ανθρώπινο, που συνδιαλέγονται σ’ ένα παιχνίδι ανάμεσα στον παράδεισο και τη γη, το πνεύμα και τη σάρκα.

Το ατλαζένιο γοβάκι ή το χειρότερο δεν είναι πάντα σίγουρο ( με αυτό τον τρόπο γράφεται)
Το Ατλαζένιο γοβάκι (Le soulier de satin) – μια «ιστορική παραβολή» – είναι ο κόσμος όλος και το θέατρο όλο: ένα έργο εγκώμιο στις απεριόριστες δυνατότητες του θεάτρου, της θεατρικής σκηνής. Έργο ποταμός, μεγάλης διάρκειας, όπου επιστρατεύονται με τόλμη και αφέλεια όλες οι φόρμες του θεάτρου, από το pathétique ώς το burlesque, και όλοι οι τρόποι υποκριτικής, για να αφηγηθούν την ανθρώπινη περιπέτεια: επεκτατικοί πόλεμοι, θρησκευτικές μισαλλοδοξίες, η κατάκτηση του Νέου Κόσμου, και στο κέντρο της δράσης ο Έρωτας, ως μέσον για την γνώση του Άλλου, του Θεού.

Το Ατλαζένιο γοβάκι γράφτηκε στην Ιαπωνία στις αρχές του 20ου αιώνα (1919-1924), εκδόθηκε λίγο αργότερα (το 1929) και είδε τα φώτα της σκηνής το 1943, σε σκηνοθεσία του Ζαν-Λουί Μπαρώ που συνεργάστηκε με τον συγγραφέα για μια πολύ συντομότερη «σκηνική εκδοχή» του έργου. Η παράσταση αυτή, διάρκειας τεσσάρων ωρών, ανέβηκε στην Κομεντί Φρανσαίζ κατά τη διάρκεια της Κατοχής και αποτελεί αναμφισβήτητα ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα στην ιστορία του θεάτρου του 20ου αιώνα. Αλλά και αργότερα, όταν το έργο ξαναπαίχτηκε στην ίδια σκηνοθεσία, μετά από την Απελευθέρωση, σημάδεψε τη συνείδηση του κοινού, χάρη στην ποιότητα και την πρωτοτυπία του, στην ομορφιά και το βάθος της ποιητικής του γλώσσας, στην ανατρεπτική δύναμη της μορφής του.

Το Ατλαζένιο γοβάκι ήταν μια σπάνια θεατρική εμπειρία για τους θεατές που παρακολούθησαν τη θρυλική εννιάωρη παράσταση του Αντουάν Βιτέζ στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το 1987, καθώς και γι’ αυτούς της νεότερης γενιάς που ήταν παρόντες στην ενδεκάωρη παράσταση του Ολιβιέ Πυ στο θέατρο “Οντεόν” του Παρισιού το 2009. Εγινε ταινία διάρκεις 7 ωρών από τον Μανουέλ ντε Ολιβέιρα (1985).
Στην Ελλάδα έχει ανέβει μόνο μια φορά, το 1964, η σύντομη «σκηνική εκδοχή» του έργου, από τον Αλέξη Σολομό στο Εθνικό Θέατρο, σε μετάφραση Παντελή Πρεβελάκη.
«Délivrance aux âmes captives!» – Απελευθέρωση για τις αιχμάλωτες ψυχές!» ζητάει ο ποιητής στον ακροτελεύτιο στίχο αυτού του απρόσμενου και προκλητικού έργου. Ο λόγος του, η διεκδίκηση της ομορφιάς και της αθωότητας μέσα από τη δύναμη της θεατρικής πράξης στην καθαρότερη μορφή της, μπορούν να γίνουν μέσα αντίστασης στις γκρίζες και αβέβαιες μέρες που διανύουμε.


Μετάφραση: Στρατής Πασχάλης
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Έφη Θεοδώρου
Σκηνικά: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Μουσική: Νίκος Πλάτανος
Κίνηση: Ερμής Μαλκότσης, Καμίλο Μπεντανκόρ
Φωτισμοί: Αλέκος Γιάνναρος
Βοηθός σκηνοθέτη: Νάσια Φουρτούνη

Παίζουν ( με αλφαβητική σειρά ):
Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Κωνσταντίνος Ασπιώτης, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Μαριάννα Δημητρίου, Μάξιμος Μουμούρης, Δημήτρης Παπανικολάου, Μαρία Σκουλά, Γιώργος Τζαβάρας, Πηνελόπη Τσιλίκα, Χάρης Φραγκούλης, Γιώργος Φριντζήλας, Νικόλας Χανακούλας


ΙΝFO:
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ - Πειραιώς 260, Κτίριο Δ
ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ
30, 31 Ioυλίου 21.00
ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
Κανονικό 20 €, Φοιτητικό 15 €, Ανέργων 5 €, ΑμεΑ 5 €

ΕΝΑΡΞΗ ΠΡΟΠΩΛΗΣΗΣ
9 Ιουλίου 2014