Είδαμε την Ιφιγένεια στη Χώρα των Ταύρων δια χειρός Μοσχόπουλου [εκεί όπου η Επίδαυρος καταπίνει ταλέντα]

10.08.2015
Την Ιφιγένεια στη Χώρα των Ταύρων σε σκηνοθεσία του Θωμά Μοσχόπουλου με την Αμαλία Μoυτούση στο ρόλο της Ιφιγένειας και τον Γιώργο Χρυσοστόμου στο ρόλο του Ορέστη είδαμε στην πρεμιέρα της στην Επίδαυρο στις 7 Αυγούστου.

Ο Θωμάς Μοσχόπουλος μάς χάρισε μία άρτια παράσταση και μια άκρως ενδιαφέρουσα σκηνοθετική οπτική που σεβάστηκε απόλυτα τον Ευριπίδειο λόγο και ισορρόπησε πολύ καλά ανάμεσα στο χθες και το σήμερα, το νέο και το παλιό. Στηριζόμενος πάνω στη δική του στιβαρή, σύγχρονη και πολύ λυρική του μετάφραση, κινήθηκε μεν πάνω στην κλασική οδό, έφερε δε με επιτυχία το λόγο του αρχαίου τραγικού στις μέρες μας, τονίζοντας ιδιαίτερα τις βαρβαρότητες που είναι ανάλογες εκείνων της «χώρας των Ταύρων», βαρβαρότητες που αρχίζουν να φαίνονται δυστυχώς όλο και λιγότερο μυθικές. Εδώ αξίζει να κάνουμε μνεία στον τζιχαντιστή εκτελεστή του Ορέστη και του Πυλάδη, αλλά και στα ξυρισμένα κεφάλια του χορού που παρέπεμπαν ευθέως σε αιχμαλώτους των στρατοπέδων συγκέντρωσης.

Το σκηνικό της Ευαγγελίας Θεριανού ήταν άριστο και άκρως ατμοσφαιρικό. Η ορχήστρα είχε φόντο το Ναό της Αρτέμιδος στην Ταυρίδα, χώρο ανθρωποθυσιών προς τιμήν της Θεάς, εκεί όπου η Ιφιγένεια, ως ιέρεια, έκανε τον εξαγνισμό των Ελλήνων θυμάτων πριν τη σφαγή. Το δάπεδο ήταν καλυμμένο όλο με πλαστικό και γεμάτο πεταμένα ρούχα, ενώ την είσοδο του ναού έφρασαν μέχρι το μέσο της πετρωμένα σαν βράχια ρούχα – προφανώς των θυμάτων των βαρβάρων. Στο πάνω μέρος του ναού, λάμπες νέον παρέπεμπαν με τον ψυχρό φωτισμό τους σε σφαγείο… Σ΄ αυτό το παγερό σκηνικό, σύμμαχος ήταν και οι καιρικές συνθήκες, καθώς τον ορίζοντα του θεάτρου φώτιζαν κατά τη διάρκεια της παράστασης αστραπές και κεραυνοί που έπεφταν αρκετά χιλιόμετρα μακριά, ενώ ο υπόκωφος ήχος των μακρινών βροντών δημιουργούσαν ακόμη μεγαλύτερη ένταση στα τεκταινόμενα.

Η Αμαλία Μουτούση έλαμψε στο ρόλο της Ιφιγένειας και για άλλη μια φορά απέδειξε τη μεγάλη της δεινότητά ως τραγική ηθοποιός. Επιβλητική, αλλά και εύθραυστη ταυτόχρονα, κατόρθωσε να δώσει το δικό της ρυθμό στην παράσταση και μας έκανε να κρεμόμαστε κυριολεκτικά από το στόμα της. Ενσάρκωσε ψυχή τε και σώματι την τραγική ηρωίδα του Ευριπίδη, μας σύστησε όλες τις πτυχές του χαρακτήρα της και ταυτόχρονα μας παρέδωσε ένα πλήρες και ολοκληρωμένο ψυχογράφημά της.

Η μεγαλύτερη όμως –και δυστυχώς δυσάρεστη έκπληξη- της βραδιάς ήταν ο Γιώργος Χρυσοστόμου. Ο υπερταλαντούχος ηθοποιός δεν κατάφερε στιγμή να συγχρωτιστεί με το ρόλο του Ορέστη και αφέθηκε σε μία προσωπική μανιέρα που θύμιζε άλλους ρόλους που έχει ερμηνεύσει στο παρελθόν. Δεν ξέρουμε αν αυτό οφείλεται σε μία υποκριτικά άτυχη στιγμή του ή στο ότι δεν είχε μελετήσει επαρκώς το έργο του Ευριπίδη. Πάντως, η φωνή του δεν έφτανε στα αφτιά μας καθαρή εξαιτίας της κακής άρθρωσής του, μιλούσε υπέρ του δέοντος γρήγορα – κάτι που ναι μεν συνηθίζει, αλλά σε μία τραγωδία και δη στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου είναι ανεπίτρεπτο- και το πιο σημαντικό η κινησιολογία του ήταν σχεδόν ερασιτεχνική για τραγικό ηθοποιό. Δυστυχώς, το αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου κατάπιε κυριολεκτικά το ταλέντο του. Και οι ευθύνες εδώ βαραίνουν και τον Θωμά Μοσχόπουλο που του «επέτρεψε» να μας παρουσιάσει έναν τέτοιο Ορέστη.

Εξαιρετικός ήταν ο Χρίστος Στυλανιού στο ρόλο του Α΄Αγγελιοφόρου, εκείνου που φέρνει στην Ιφιγένεια το νέο της άφιξης του Ορέστη και του Πυλάδη, καθώς μας χάρισε μία ζωντανή και παραστατική περιγραφή της καταδίωξης του Ορέστη από τις Ερινύες. Πολύ καλός ήταν ο χαμηλών τόνων Μιχάλης Συριόπουλος στο ρόλο του Πυλάδη, ιδιαιτέρως στο σημείο που μαζί με τον Ορέστη υμνούν τη φιλία.Η Αννα Καλαϊτζίδου, τέλος, ως κορυφαία του χορού ήταν καλή, την περιμέναμε όμως λίγο πιο δυναμική στην μεταμόρφωσή της στην από Μηχανής Θεά, Αθηνά.

Ενδιαφέρον παρουσίασε και η εκδοχή αυτή του χορού που είδαμε. Οι χορευτές – άνδρες και γυναίκες- είχαν όλοι ξυρίσει τα κεφάλια τους, έμοιαζαν με ανδρόγυνα πλάσματα παραπέμποντας ευθέως στα στρατόπεδα αιχμαλώτων. Η κινησιολογία του χορού – που έχει επιμεληθεί η Σοφία Πάσχου- είχε εξαιρετικές κορυφώσεις, δεν κατάφερε ωστόσο να διατηρήσει μία ενιαία ισορροπία στην έκφρασή του και τελικά δεν απέφυγε τις υπερβολές. Σ΄αυτό συνέβαλε και η μουσική του Κορνήλιου Σελαμσή που δημιουργούσε μεν την απαιτούμενη ατμόσφαιρα, έδινε χρώμα στους στίχους του Ευριπίδη, αλλά σε αρκετά σημεία έφτανε στα αφτιά μας υπερφίαλη, με περιττές φιοριτούρες.

Αξίζει να δει κάποιος την Ιφιγένεια στη Χώρα των Ταύρων; Ναι, γιατί θα δει μια εκπληκτική Αμαλία Μουτούση στο ρόλο της Ιφιγένειας και θα απολαύσει τον πάντα επίκαιρο λόγο του Ευριπίδη.

Γεωργία Οικονόμου

[email protected]