"Έλευσις Πέρασμα" από την Βάνα Ξένου

22.09.2004

Τα Αισχύλεια 2004 θα φιλοξενήσουν από τις 16 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 17 Οκτωβρίου, στις ανενεργές εγκαταστάσεις του βιομηχανικού συγκροτήματος "Κρόνος", την έκθεση της Βάνας Ξένου με θέμα "Έλευσις Πέρασμα".

Τα Αισχύλεια 2004 θα φιλοξενήσουν από τις 16 Σεπτεμβρίου μέχρι τις 17 Οκτωβρίου, στις ανενεργές εγκαταστάσεις του βιομηχανικού συγκροτήματος "Κρόνος", την έκθεση της Βάνας Ξένου με θέμα "Έλευσις Πέρασμα". Η καλλιτέχνις εκθέτει επιτοίχια έργα, γλυπτά, εγκαταστάσεις στο χώρο, καθώς και το υλικό της πολύχρονης εργασίας της - σχέδια, σημειώσεις, προπλάσματα.

Το έργο "Άξονας του κόσμου" σημαντικό και χαρακτηριστικό αυτής της εικαστικής πρότασης, συνδιαλέγεται και συνυπάρχει τόσο με το κεντρικό γλυπτό της Περσεφόνης όσο και με τους βιομηχανικούς αγωγούς στον αρχαιολογικό και βιομηχανικό χώρο της Ελευσίνας.

Η έκθεση παρουσιάστηκε στο Παρίσι τον Ιούνιο του 2000, οργανωμένη από το Γαλλικό Υπουργείο Πολιτισμού και την Assocation Sculptures au Palais Royal στην Chapelle de la Salpetriere. Μεταφερόμενη τώρα στην Ελευσίνα, την πόλη που αποτελεί την ιδεολογική της αφετηρία, η έκθεση αναδεικνύει συμβολικά το διττό πρόσωπο της Ελευσίνας, αυτό της Ιστορίας και του βιομηχανικού παρόντος, αποτυπώνοντας τα αρχετυπικά σύμβολα, όπως αυτά προκύπτουν μέσα από τον προαιώνιο, υπερβατικό διάλογο ύλης και πνεύματος.

Η Ιερά Οδός, δύο χιλιάδες χρόνια δρόμος φωτεινός και θρησκευτικός από παράδοση μιας μυστικής λατρείας, κυριότερη και ζωτικότερη αρτηρία της Αττικής στον Αρχαίο κόσμο, αποτελεί και σήμερα τον άξονα σύνδεσης μεταξύ της Αθήνας και Ελευσίνας.

Πρόθεση της Βάνας Ξένου είναι να εντείνει τον διάλογο μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος προτείνοντας έργα και εγκαταστάσεις που αποκαλύπτουν την επικαιρότητα του τόπου της Ελευσίνας. Η καλλιτέχνης ανασύρει το υποχθόνιο στοιχείο του ελευσινιακού τόπου που συνδέεται με τη μετάβαση από τον πάνω στον κάτω κόσμο, από τη ζωή στον θάνατο, από τη γέννηση στην αναγέννηση.

Γιατί όμως η Ελευσίνα γίνεται σημείο αναφοράς στο έργο ενός σύγχρονου καλλιτέχνη;
Η αποκαλυπτική δύναμη της μυητικής και παιδευτικής μεθόδου στην Ελευσίνα σχετίζεται με την ένδειξη και την επιφάνεια. Η ιδιαίτερη κατάσταση που χαρακτήριζε τον οραματιστή-γνώστη συνοψίζεται στα λόγια του ποιητή: "είναι ευτυχισμένος εκείνος που δεν έχει δει τέτοια πράγματα... η τύχη του μετά το θάνατο θα διαφέρει από των άλλων".
Τα δύο αυτά στοιχεία που συνθέτουν το ελευσινιακό παράδοξο δεν είναι στην πραγματικότητα αντιφατικά ως προς εκείνη την άρρητη γνώση και ύπαρξη, όταν έχει κανείς για μοίρα του την υπερατομική μοίρα και για ύπαρξη ολόκληρη την Ύπαρξη. Εκείνο που ηχεί ως παράδοξο είναι η αυτοπεποίθηση πως η πλήρης και ευτυχής κατοχή ολόκληρης της ύπαρξης περιορίζεται αποκλειστικά και μόνο σε εκείνους που έχουν "δει" στην Ελευσίνα και γνωρίζουν.
Μήπως η φανέρωση του μη απεικονισμού είναι κατ’εξοχήν αγωνία και δουλειά του καλλιτέχνη σήμερα;