Η «Θεϊκή Σάρα» από το Παρίσι

09.08.2010
Θεατρικά κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ, αριστουργήματα από το «Πετί Παλέ» του Παρισιού, Γιάννης Μόραλης, άγνωστοι θησαυροί στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, Συλλογή Λεβέντη που κρύβει κι αυτή κάποια διαμάντια: Οι εκθέσεις που προγραμματίζει η Εθνική Πινακοθήκη έως τον Φεβρουάριο του 2012.

Θεατρικά κοστούμια του Γιάννη Μετζικώφ, αριστουργήματα από το «Πετί Παλέ» του Παρισιού, Γιάννης Μόραλης, άγνωστοι θησαυροί στις συλλογές της Εθνικής Πινακοθήκης, Συλλογή Λεβέντη που κρύβει κι αυτή κάποια διαμάντια: Οι εκθέσεις που προγραμματίζει η Εθνική Πινακοθήκη έως τον Φεβρουάριο του 2012.

Κορυφαία όλων είναι η έκθεση «Παρίσι 1900, Αρ - Νουβό και Μοντερνισμός. Θησαυροί από το Πετί Παλαί» (22 Νοεμβρίου 2010 - 28 Φεβρουαρίου 2011), με 150 έργα από το γνωστό παρισινό μουσείο. «Μια πολυέξοδη έκθεση», όπως μας είπε η κ. Λαμπράκη, που θα καλυφθεί από χορηγίες της Εθνικής Τράπεζας και του Ιδρύματος Ωνάση. Θα είναι όμως «αποκαλυπτική μιας σημαδιακής εποχής, κατά την οποία συναντώνται η διακοσμητική τέχνη της αρ νουβό και ο μοντερνισμός».

Η αρ νουβό στην κορύφωσή της και ο μοντερνισμός στη γέννησή του είχαν σημαδέψει και την περίφημη Παγκόσμια Εκθεση του Παρισιού, το 1900, που έκλεινε τον 19ο αιώνα και χαιρετούσε τον 20ό. Ο διάλογος εκείνος αναβιώνει μέσα από μια ειδική ενότητα, όπου θα αναπαρασταθεί και η ελληνική συμμετοχή, με την «Παιδική συναυλία» του Γ. Ιακωβίδη, την «Ταράτσα . Αθηναϊκή βραδιά» του Ιάκωβου Ρίζου κ.ά.

«Στην ταράτσα. Αθηναϊκή βραδιά» του Ιάκωβου Ρίζου. Εκτέθηκε στην Παγκόσμια Εκθεση του Παρισιού το 1900Η πιο εντυπωσιακή ίσως ενότητα είναι αφιερωμένη στη θρυλική ηθοποιό Σάρα Μπερνάρ, μια γυναίκα μύθο, τη «θεϊκή Σάρα», κατά τον Οσκαρ Ουάιλντ, με κυρίαρχο έργο -από τα πιο εντυπωσιακά της έκθεσης- το «Πορτρέτο της Σάρας Μπερνάρ» (1876), ύψους 2,5 μέτρων, του Ζορζ Κλερέν που υποδέχεται τους επισκέπτες του Πετί Παλαί στην πρώτη αίθουσα.

Η Παριζιάνα, με ωραία φορέματα και κοσμήματα, όπως την περιγράφει ο Προυστ, απασχολεί μια άλλη ενότητα, με εντυπωσιακά γυναικεία πορτρέτα, σε πνεύμα αρ νουβό και μπελ επόκ, των Ρενουάρ, Μοριζό, Κομέρ, Ζιρόν κ.ά. Αλλες ενότητες, όπως μας λέει η επιμελήτρια Μαρία Κατσανάκη, αφορούν στο παρισινό τοπίο (Πισαρό κ.ά.), την παρισινή καθημερινότητα, αλλά και στον μοντερνισμό που εκπροσωπούν ορισμένοι κορυφαίοι καλλιτέχνες (Ρενουάρ, Τουλούζ-Λοτρέκ, Μορίς Ντενί, Μπονάρ, Ντιφί, Μαγιόλ κ.ά.)

Ωστόσο, ο φθινοπωρινός προγραμματισμός θα ανοίξει με έκθεση θεατρικών κοστουμιών ενός από τους σημαντικότερους σκηνογράφους και ενδυματολόγους, του Γιάννη Μετζικώφ, παρουσιάζοντας την τριαντάχρονη θητεία του στη θεατρική πράξη (19 Σεπτεμβρίου-18 Οκτωβρίου). «Ενώ το θεατρικό κοστούμι απευθύνεται στο βλέμμα από απόσταση, το κοστούμι του Μετζικώφ βλέπεται από κοντά, χάρη στην τεχνουργία του, το κέντημα, τη λεπτομέρεια, την τελειότητα», αυτή είναι η ιδιαιτερότητα του Μετζικώφ κατά την κ. Λαμπράκη.

Μετά το «Παρίσι 1900», θα δοθεί ένας «Φόρος τιμής στον Γιάννη Μόραλη», με τη δωρεά του ζωγράφου 130 έργων που έχουν να παρουσιαστούν από την αναδρομική του 1988 (Απρίλιος - Μάιος 2011). Ακολουθεί (Ιούνιος - Οκτώβριος 2011) μια ιδιαίτερη έκθεση: «Αγνωστοι θησαυροί της Εθνικής Πινακοθήκης. Νεότερη ελληνική τέχνη».

Κάθε επιμελητής του μουσείου και η διευθύντριά του, θα επιλέξουν τα έργα που αγαπούν. Ποιος θα επιλέξει λ.χ. την τεράστια «Προσωπογραφία της Κλεμάνς Σερπιέρη» του Νικηφόρου Λύτρα (κατά τον Τέτση, το ωραιότερο έργο της Πινακοθήκης) ή ένα γυναικείο πορτρέτο του Γουάτς (αγγλική σχολή Προραφαηλητών) που έχουν εκτεθεί σπάνια ή ποτέ.

Τέλος, η Συλλογή Λεβέντη, από τις σημαντικότερες συλλογές ελληνικής τέχνης 19ου και αρχών 20ού αι., πριν ταξιδέψει στο ομώνυμο μουσείο της Κύπρου, θα φιλοξενηθεί στην Εθνική Πινακοθήκη (Νοέμβριος 2011 - Φεβρουάριος 2012). Πυρήνας της, 191 έργα που είχαν αγοραστεί από τον Ευάγγελο Αβέρωφ (ο οποίος μετάνιωσε και αργότερα άρχισε να ξανασυλλέγει). Η Συλλογή διαθέτει και έργα ιμπρεσιονιστών.

Έπιπλα και κοσμήματα
Την ατμόσφαιρα του «Paris 1900» θα ενισχύσουν έπιπλα, κάποια σχεδιασμένα από τον αρχιτέκτονα του παρισινού Μετρό, Γκιμάρ, διακοσμητικά αντικείμενα, πάντα αρ νουβό, αλλά και κοσμήματα Λαλίκ - λίγα σε αριθμό, από το Μουσείο Γκουλμπεκιάν της Λισαβόνας, καθώς τότε θα πραγματοποιούνται κι άλλες εκθέσεις Λαλίκ (Μόσχα, Βαρκελώνη κ.ά.).

ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ