Το τελευταίο του αυτοβιογραφικό βιβλίο δηλώνει πως έγραψε ο Γερμανοπολωνός νομπελίστας συγγραφέας Γκίντερ Γκρας, που πριν από μερικά χρόνια σόκαρε την παγκόσμια λογοτεχνική και όχι μόνο κοινότητα, παραδεχόμενος ότι είχε στρατολογηθεί σε επίλεκτη μονάδα των Ες Ες.
Το νέο του βιβλίο, «Grimms Worter: Eine lieberserklarung» (Οι λέξεις των Γκριμ: Μια Διακήρυξη Αγάπης), που μόλις κυκλοφόρησε στη Γερμανία, είναι ένας ύμνος στους αδελφούς Γκριμ και στο λεξικό γερμανικής γλώσσας, το οποίο ξεκίνησαν να γράφουν στις αρχές του 19ου αιώνα, όμως παράλληλα ανιχνεύει και το πολιτικό παρελθόν του Γκρας.
Είναι το τρίτο αυτοβιογραφικό του βιβλίο μετά το αμφιλεγόμενο «Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι» (2006), όπου μιλούσε για την εμπειρία του στα Ες-Ες στα 17 του και το «Die Box» (2008), όπου περιέγραφε τη ζωή του από τις αρχές της δεκαετίας του ‘60 έως τις αρχές της δεκαετίας του ‘70.
«Οι λέξεις των Γκριμ θα σηματοδοτήσουν το τέλος των αυτοβιογραφικών γραπτών μου. Στην ηλικία μου κάποιος εκπλήσσεται όταν ζει την επόμενη άνοιξη και δεν ξέρω πόσο μπορεί να χρειαστεί για να ολοκληρώσω ένα βιβλίο με επική σύλληψη», δήλωσε ο 82χρονος συγγραφέας στο γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel».
Αυτό δεν σημαίνει ότι ο Γκίντερ Γκρας φοβάται για το τέλος της ζωής του: «Εχω συνειδητοποιήσει, από τη μία, ότι είμαστε έτοιμοι γι’ αυτό. Εχω επίσης συνειδητοποιήσει ότι έχω διατηρήσει ένα συγκεκριμένο ποσοστό περιέργειας. Τι θα συμβεί στα εγγόνια μου; Ποια θα είναι τα αποτελέσματα των ποδοσφαιρικών αγώνων του επόμενου Σαββατοκύριακου; Φυσικά, υπάρχουν και κάποιες κοινοτοπίες που εξακολουθώ να θέλω να βιώσω.
Ο Τζέικομπ Γκριμ έγραψε ένα υπέροχο κομμάτι για το γήρας και ξαναβρήκα την ακόλουθη πρόταση σε ένα άλλο έργο του: «Η τελευταία σοδειά είναι έτοιμη να ανθίσει». Με συγκίνησε και, φυσικά, αμέσως με έκανε να δω τον εαυτό μου».
Μεγαλώνοντας με τα παραμύθια των αδελφών Γκριμ, ο Γκρας είπε ότι επηρέασαν το δημιουργικό έργο του. Αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την ιστορία τους για να γράψει «για την πολιτική και κοινωνική πλευρά» της ζωής του, γιατί «η ζωή των Γκριμ, που έζησαν σε μια περίοδο σηματοδοτημένη από ριζοσπαστικές αλλαγές, ακριβώς όπως κι εγώ, δανείζει τον εαυτό της σε αυτό το βιβλίο».
Περιγράφοντας τα αδέρφια ως «λαγωνικά των λέξεων», καθώς εργάζονταν στο λεξικό τους, ο Γκριμ είπε ότι «σε κάθε περίπτωση έκαναν κυριολεκτικά στοματικό έρωτα με τα φωνήεντα».
Σαν να μην έχει ξεμπλέξει οριστικά με το παρελθόν, στο νέο του βιβλίο ο Γκρας αναφέρεται ξανά στην τελετή ορκωμοσίας στα Ες Ες και στις εμπειρίες του στον ναζιστικό στρατό. «Δεν πήγα εκεί εθελοντής», λέει ο Γκρας στο «Der Spiegel». «Δεν ήταν παράπτωμα από μέρους μου. Με στρατολόγησαν, όπως έκαναν με χιλιάδες άλλους. Το τέλος του πολέμου με απελευθέρωσε από την υπόσχεση της τυφλής υποταγής. Υστερα από αυτό ήξερα ότι δεν θα ορκιζόμουν ποτέ ξανά».
Ο Γκίντερ Γκρας δε θέλει ακόμα να διαθέσει τα βιβλία του στο Διαδίκτυο. Είπε μάλιστα ότι έχει κάνει συμφωνία με τον εκδότη του, ώστε κανένα από τα βιβλία του να μη γίνει e-booκ «έως ότου θεσμοθετηθεί νόμος που να προστατεύει δραστικά τους συγγραφείς. Θα ήθελα να βάλω ένα τέλος σε αυτό το κίνημα να διαβάζουμε από τους υπολογιστές, αλλά φαίνεται ότι κανείς δεν μπορεί να το κάνει αυτό».
Στα επόμενα σχέδιά του ο νομπελίστας εντάσσει την αφοσίωσή του στη χαρακτική: «Θέλω να κάνω νέα χαρακτικά για την 50ή επέτειο από την πρώτη κυκλοφορία του μυθιστορήματός μου «Τα Σκυλίσια Χρόνια»».
Σοφία Στυλιανού
