Η Αλιέντε στην «Πάουλά» της. Για το χατίρι της επινόησε τη ζωή της εκ νέου. «Για την αγάπη της Ολγας» ο Θοδωρής Καλλιφατίδης έκανε υπαρξιακή αναδρομή, δεν είναι μικρό πράγμα ο χαμός μιας επιστήθιας φίλης. Ο Βασίλης Βασιλικός στη μνήμη της πρώτης γυναίκας του υπέγραφε τη «Φλόγα της αγάπης».

Θρήνησε δις

Η Μάρω Βαμβουνάκη, θρήνησε δις, αποχαιρετώντας αγαπημένους. Στην «Κραταιά αγάπη» και στο μυθιστόρημα «Τα πράγματα που ζουν απ τον χαμό». «Θα σε ξεχνάω κάθε μέρα» έγραψε ολόκληρο μυθιστόρημα ο Βασίλης Αλεξάκης, αφιερωμένο στη μάνα του που τη θυμάται κάθε μέρα. Κι η Κατερίνα Αγγελάκη - Ρουκ αποχαιρέτησε με μια ποιητική συλλογή τον αγαπημένο σύντροφο: «Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα».

Οσο για τη Μαρία Λαμπαδαρίδου-Πόθου ακόμα αποχαιρετάει την Ειρήνη της. Ενα κοριτσάκι που αφουγκράζεται να μεγαλώνει σε παράλληλο σύμπαν. Διότι «τα πράγματα που ζουν απ τον χαμό» είναι εκείνα που άξιζαν και είναι κι η μνήμη.

Η μνήμη και «φιλιά χάρτινα». Για τα οποία οι αποστολείς όλο ελπίζουν ότι θα φτάσουν, εν τέλει, στον προορισμό, δεν θα χαθούν στον δρόμο...

Με μότο «Τα γραμμένα φιλιά δεν φτάνουν στον προορισμό τους. Τα ρουφούν στο δρόμο τα φαντάσματα» και με λαχτάρα τελικά να φτάνουν, ο ποιητής Γιάννης Ευσταθιάδης υπογράφει τελικά ένα αριστούργημα. «Γραμμένα φιλιά». Ο στόχος βιβλίου σαφής, από την δεύτερη κιόλας σελίδα: «Νικόλας Ευσταθιάδης 26.9.72 - 25.12.99».

Και στις 77 σελίδες-λεπίδες, διότι «η μνήμη είναι μαχαίρι και πονά», ένας πατέρας αποχαιρετά με όλους τους τρόπους και όλες τις αισθήσεις τον γιο του. Επιθυμώντας μ αυτόν τον τρόπο και να μην τον ξεχάσει ποτέ. Προσδοκώντας να τον κρατήσει κοντά του, κοντά μας, για πάντα.

Ο μέγιστος τρόμος, η λήθη πάντοτε. Προτιμότερος αναμφισβήτητα ο πόνος, ακόμα και ο οξύς πόνος:

«Κι αν πάθω αλτσχάιμερ και σε ξεχάσω;

Αν η γεροντική άνοια μου πάρει τα λογικά και δεν σ' αναγνωρίζω;

Αν, παραπληγικός, δεν μπορώ να κρατώ στα δάχτυλα τις φωτογραφίες σου; Αν χάσω για πάντα τον ύπνο μου και δεν μπορώ να σε ξαναβρίσκω στα εφήμερα ενύπνια;

Αν χάσω την ακοή και δεν μπορώ να σε συναντώ στις κοινόχρηστές μας μουσικές;

Αν τυφλωθώ και δεν σε βλέπω απέναντί μου;

Αν ακρωτηριαστώ και δεν μπορώ να σε χαϊδεύω;

Αν χάσω τα πόδια μου και δεν μπορώ να βαδίζω χιλιόμετρα μες στο δωμάτιό σου;

Και πιο πολύ αν τίποτα απ όλα αυτά δεν συμβεί, αν συνηθίσω την απουσία σου, αν λησμονήσω, αν ζω και ψευτοζώ χωρίς εσένα, αν κάποια μέρα σ' αρνηθώ;»

Για «να μην τον αρνηθεί», τελικά, στα 32 σύντομα ποιητικά πεζά, χρησιμοποιεί όλους τους τρόπους, όλους τους χρόνους, όλες τις αισθήσεις, όλα τα μέσα: διαλόγους, επιστολές, συνειρμικά κείμενα, περιγραφές, στίχους άλλων, δικούς του, μουσικά είδη...

Αρχίζοντας απ εκείνη την πρώτη, πρόβα φυγής:

« - Να σας ζήσει! Αγόρι!

- Είναι καλά;»

Η απεγνωσμένη του τέλους ερώτηση, προϊδεάζει για ό,τι θα επακολουθήσει: «Δεν μπορώ να το δω;»

Ετσι ακριβώς όπως τότε, μωρό, έτσι και τώρα κραυγάζει «δεν μπορώ να τον δω;» περνώντας όλα τα στάδια του πένθους: Εκείνο το «δεν το πιστεύω» της αρχής που όλο καλείς ένα τηλέφωνο νεκρό προσδοκώντας εις μάτην «είκοσι μέρες νεκρός, κι ακόμα δεν έχω νέα σου», τα παρακάλια κατόπιν και τον θυμό «Τι προσπερνάς μέσα στα σύννεφα; Φρενάρισε στο κόκκινο φωτάκι της αγάπης». Μέχρι να φτάσει εν τέλει στα σημάδια: «ακινητοποίησε όλα τα κινούμενα - θα καταλάβω. Κίνησε όλα τα ακίνητα - θα το νιώσω... Στο πρωινό μπρίκι, άλλαξε το σημείο βρασμού στο ραδιόφωνο, γίνε παράσιτο στην οθόνη, error- θα σε γνωρίσω».

Τριάντα δύο «Γραμμένα φιλιά» σε όλες τις αισθήσεις, σε όλους τους μουσικούς και λογοτεχνικούς τόνους, σε όλους τους χρόνους, θα μείνουν. Με ένα τεράστιο πανταχού παρόν παρελθόν που εισχωρεί στο παρόν και το καθορίζει. Που μεγαλώνει ή αντιστέκεται στον μέλλοντα χρόνο διότι «απούσα η μορφή σου διαστέλλεται και πλημμυρίζει το σύμπαν» όπως έχει ήδη επισημάνει η Γιουρσενάρ. Μια φούγκα θανάτου που δεν είναι άλλο παρά «ασκήσεις μνημονικής για αγαπημένους απόντες». Και έτσι, εκείνο που χάσαμε θα μείνει δικό μας για πάντα. Ενα βιβλίο-διάλογος που δεν σταματά πουθενά στον χωροχρόνο.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

- Γεννήθηκε στην Αθήνα, το 1946. Εχει εκδώσει ποίηση, πεζά και μικρά δοκίμια για τη μουσική.

- Εργα του: Ποίηση: «Τα Ασπρόμαυρα», «Ποίηση Δωματίου», «Ενικού Αριθμού»,

- «Ασκήσεις σε Μονόζυγο», «Αρση Βαρών», «Δοκιμαστικοί Σωλήνες», «Κιβωτός», «Ποιήματα 1975-1998», «Στιχουργήματα 1987-2003».

- Πεζά: «Ο Εψιλον Ερως», «Με γεμάτο στόμα», «Δωμάτιο παντού».

- Αρθρα-Χρονογραφήματα: «Χρονο-graffiti», «tragicomedia».

- Δοκίμια: «Το βιβλίο με τις Αντιστίξεις».

- Για παιδιά: «Πεινιαουρίσματα», «Τραγουδί-Τραγουδοχέρι».

- Του προσωπείου: «Απίκιος/ Εγχειρίδιο Γαστρογνωσίας», «Απίκιος/ Πένες σε Μελάνι».