Το Μπούκερ στον μαχητή της Νιγηρίας

14.06.2007
Στον «πατέρα της σύγχρονης αφρικανικής λογοτεχνίας», τον Νιγηριανό συγγραφέα Τσινούα Ατσέμπε, απονεμήθηκε το κορυφαίο βρετανικό βραβείο Μπούκερ των 88.500 ευρώ, για το σύνολο της προσφοράς του στη λογοτεχνία.

Στον «πατέρα της σύγχρονης αφρικανικής λογοτεχνίας», τον Νιγηριανό συγγραφέα Τσινούα Ατσέμπε, απονεμήθηκε το κορυφαίο βρετανικό βραβείο Μπούκερ των 88.500 ευρώ, για το σύνολο της προσφοράς του στη λογοτεχνία.

Υποψήφιοι στη λίστα ήταν επίσης κορυφαίοι συγγραφείς: Κάρλος Φουέντες (δεύτερος πιθανότερος νικητής), Σαλμάν Ρουσντί, Φίλιπ Ροθ, Μάργκαρετ Ατγουντ, Ντον Ντε Λίλο, Αμος Οζ, Ντόρις Λέσινγκ.

«Αυτό με το οποίο όφειλε να καταπιαστεί η αφρικανική λογοτεχνία ήταν να διευρύνει την αντίληψη για τη λογοτεχνία παγκοσμίως, να εντάξει σ' αυτήν την Αφρική», δήλωσε στο BBC ο Ατσέμπε. «Στις ιστορίες που διηγούμαστε σκοπός είναι να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας να λύσουμε το πρόβλημα αυτής της αποτυχίας, η οποία έχει υπερκεράσει την πρώτη αίσθηση χαράς και ευτυχίας που είχαν οι Αφρικανοί όταν ανεξαρτητοποιήθηκαν».

Από τον Ατσέμπε έπαιρνε δύναμη ο επί 27 χρόνια Αφρικανός πολιτικός κρατούμενος Νέλσον Μαντέλα. «Με την παρέα του οι τοίχοι της φυλακής πέφτουν. Κι οι δυο μας, στις διαφορετικές συνθήκες μας, στο πλαίσιο της λευκής κυριαρχίας στην ήπειρό μας, γίναμε μαχητές της ελευθερίας», έλεγε ο Μαντέλα για τον Ατσέμπε.

Ο 76χρονος συγγραφέας έχει γράψει περισσότερα από 20 έργα (μυθιστορήματα, διηγήματα, μελέτες και ποίηση), ενώ είναι πιο γνωστός για το έργο του «Τα πάντα γίνονται κομμάτια» (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις «Λιβάνη») για την αποικιοκρατούμενη Αφρική, που πούλησε 10 εκατομμύρια αντίτυπα. Το 1990 έμεινε παράλυτος από τη μέση και κάτω ύστερα από ένα αυτοκινητικό ατύχημα.

Η κριτική επιτροπή περιέγραψε το μυθιστόρημά του «Τα πάντα γίνονται κομμάτια» ως «ένα από τα πιο έξοχα μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί ποτέ». Η συμπατριώτισσά του Ναντίν Γκόρντιμερ, μέλος της κριτικής επιτροπής για το Μαν Μπούκερ, είπε για τον Ατσέμπε πως κατόρθωσε «αυτό που ένας χαρακτήρας του ευφυώς ορίζει ως σκοπό του συγγραφέα: έναν νέο - δημιουργημένο λόγο, για τη σύλληψη της πολυπλοκότητας της ζωής. Αυτό το μυθιστόρημα αποτελεί αυθεντική σύνθεση ψυχολογικού μυθιστορήματος, χείμαρρο συνείδησης στα πρότυπα του Τζόις, μετα-μοντέρνο σπάσιμο της αλληλουχίας. Είναι μια απόλαυση και μια φώτιση να το διαβάζεις».

Οταν κάποτε ρώτησαν τον Ατσέμπε ποιους συγγραφείς θεωρούσε ότι είχαν διηγηθεί καλά την ιστορία της Αμερικής, απάντησε: «Εκατοντάδες. Κι ανάμεσά τους πολλοί για τους οποίους δεν μιλάμε και δεν τους αντιλαμβανόμαστε ως λογοτέχνες - την προφορική παράδοση», τους ανθρώπους, που λένε ιστορίες στα χωριά, προτού οι αποικιοκράτες εισαγάγουν το μολύβι και το χαρτί.