Ο Γκοντάρ είχε καταφέρει να βάλει δυναμίτη στο περσινό φεστιβάλ Καννών πολύ πριν να σβήσουν καν τα φώτα της αίθουσας για την προβολή του Film Socialisme. Με την, ιστορική πια, επιστολή στην οποία ακύρωνε την πολυαναμενόμενη προσέλευσή τουσημειώνοντας πως «για το φεστιβάλ θα πήγαινα ως τον θάνατο, αλλά ούτε ένα βήμα παραπάνω» ενώ ήδη έκανε αναφορά στα «προβλήματα ελληνικού τύπου», το πιο ανήσυχο πνεύμα του παγκόσμιου κινηματογράφου στην ουσία διακήρυσσε το εξής: αυτή η ταινία πρέπει (και αξίζει) να ταξιδέψει απροστάτευτη, ακριβώς όπως και οι ήρωές της. Που διασχίζουν τον κόσμο και την Ιστορία του ευρωπαϊκού πολιτισμού πάνω σε ένα κρουαζιερόπλοιο, από την Αίγυπτο μέχρι την Αθήνα και την Βαρκελώνη, από τα σκαλιά της Οδησσού μέχρι το λιμάνι της Νάπολι.

Φιλμ που σκέφτεται ακατάπαυστα και τολμάει τα πάντα, το «Film Socialisme» είναι ίσως η αποθέωση της όψιμης γκονταρικής περιόδου, όπου ταινίες όπως το «Eloge de l’amour» και το «Notre Musique» αποτελούσαν ήδη μελαγχολικά κολάζ πάνω στον σύγχρονο πολιτισμό. Ρήσεις του Μπαλζάκ και ελληνικά εμφυλιακά τραγούδια, παιδιά που φέρονται ως στοχαστές και μεγάλοι που ζητάνε μόνο λίγη αγάπη, όλα μπορούν να συνδιαλεχτούν στον επικών διαστάσεων καμβά του Γκοντάρ. Του οποίου το έργο αρχίζει εκεί ακριβώς όπου εξαντλούνται τα όρια της κριτικής. Γι’ αυτό, και για το γεγονός ότι ένας τέτοιος σκηνοθέτης συνεχίζει να μας δείχνει την κατάσταση των πραγμάτων, χωράει μόνο ευγνωμοσύνη.

Κωνσταντίνος Σαμαράς