Το κροτάλισμα απ’ τις εξατμίσεις της Harley καθώς ανέβαινε την τελευταία ανηφόρα της ορεινής διαδρομής πάνω απ’ το Προκόπι, αντήχησε στην πλαγιά, διακόπτοντας με βία την ησυχία στο κτήμα Candili. Έστριψα δεξιά στη μεγάλη πόρτα και σταμάτησα στο κέντρο της αυλής ανάμεσα στους παλιούς στάβλους και το εντυπωσιακό σπίτι καρφωμένο στην κορυφή του λόφου. Ξεπέζεψα, έβγαλα κράνος και γάντια και πριν το συνειδητοποιήσω άρχισε να με ξεκουφαίνει η σιωπή. Ο τριγμός της πόρτας του σπιτιού πρώτα ενόχλησε τ’ αυτιά μου και μετά με ενοχοποίησε για την αυθάδη είσοδo σε ένα χώρο απόλυτης ηρεμίας και ισορροπίας. Ήταν καλοκαίρι στα μέσα της δεκαετίας του 90 και είχα έρθει για πρώτη φορά στο κτήμα των Noel-Baker στη Βόρεια Εύβοια, δίπλα στον Άι Γιάννη τον Ρώσο, στο σπίτι του φίλου μου Φίλιππου, που με είχε προσκαλέσει με την γνωστή διακριτική εγγλέζικη ευγένεια και με καλωσόριζε με ελληνική θέρμη.

Με οδήγησε στη κουζίνα να πιω ένα νερό (δυο ώρες ταξίδι με πρωινό ήλιο είχαν προηγηθεί) κι εκεί γνώρισα τη Σοφούλα, την μαγείρισσα, μια απ’ αυτές τις γυναίκες που, απ’ το πρώτο τους χαμόγελο και την καθαρή ματιά τους, σού μεταδίδουν καλοσύνη και σιγουριά μαμαδίστικης φροντίδας. Με χαιρέτησε με τον αγκώνα, μια και τα χέρια της ήταν βουτηγμένα σε μια μεγάλη λεκάνη που -προς έκπληξή μου- είχε μέσα κιμά αλλά και παντζάρια και κάππαρες! Τον έπλαθε τον κιμά σε μπιφτέκια αλλά δεν πρόλαβα να ρωτήσω…

«Τι έχουμε για μεσημεριανό Σοφούλα;» είπε μια γυναικεία φωνή την ώρα που άνοιγε η πόρτα της κουζίνας απ’ τη πλευρά του κήπου, με χαρακτηριστική προφορά ξένης που ζει χρόνια στην Ελλάδα και δίνει ίσες ευκαιρίες σε κάθε φθόγγο.
«Τη δικιά σας συνταγή κάνω» πρόλαβε να πει η Σοφούλα, την στιγμή που η αρχοντική παρουσία της κυρίας Μπάρμπρο Νοέλ Μπέικερ γέμισε το χώρο για να υποδεχτεί τον θορυβώδη εισβολέα που την σήκωσε απ’ το διάβασμα κάτω απ΄ τη μεγάλη μανόλια του πίσω κήπου.

Όπως έμαθα αργότερα, η κυρία Μπάρμπαρα Σονάντερ, Σουηδέζα στην καταγωγή, παντρεύτηκε το 1957 τον βουλευτή του αγγλικού εργατικού κόμματος φράνσις Νοέλ Μπέικερ (1920-2009), ο οποίος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία του Κυπριακού και στην ίδρυση της Διεθνούς Αμνηστίας μεταξύ άλλων, και ήταν γιός του βραβευμένου με Νόμπελ ειρήνης το 1959 (και αργυρού Ολυμπιονίκη το 1920) λόρδου Φίλιπ Νόελ Μπέικερ (1889-1982), επίσης βουλευτή του εργατικού κόμματος. Η οικογένεια Νόελ Μπέικερ είχε από το 1832 στην κατοχή της το κτήμα του Αχμεταγά όταν ο Έντουαρντ Νόελ, συγγενής του λόρδου Βύρωνα, αγόρασε την έκταση στην Εύβοια από έναν Τούρκο μπέη, ακολουθώντας μια πολιτική εκδίωξης των Τούρκων απ’ τα ελληνικά χώματα μέσω εξαγοράς της από Ευρωπαίους φιλέλληνες.

Με 45,000 στρέμματα στο όρος Κανδήλι, το κτήμα ήταν μέχρι πρόσφατα η μεγαλύτερη ιδιόκτητη έκταση στην Ελλάδα. Όμως, μετά από σειρά αλλαγών στη νομική μορφή κομματιών της περιουσίας, η οικογένεια του Φίλιππου διατηρεί -ευτυχώς μέχρι σήμερα- το κεντρικό κομμάτι του κτήματος, που κουβαλά όλη την ιστορική κληρονομιά, διαθέτει μοναδική ομορφιά και μια ιδιότυπη αρχιτεκτονική αρμονία ανάμεσα στην εγγλέζικη καταγωγή του κτίσματος και τον άναρχο παρορμητισμό της ελληνικής οίκησης.

Στο σπίτι αυτό λοιπόν, το γεμάτο ιστορία που έχει φιλοξενήσει από τον Μακάριο μέχρι την Μαρία Κάλας και την Βιρτζίνια Γουλφ, δοκίμασα εκείνο το μεσημέρι για πρώτη φορά τη σουηδική συνταγή της μητέρας του Φίλιππου για μπιφτέκια με παντζάρια, που έμαθα ότι ονομάζεται Biff à la Lindström και από τότε, την έχω στο μυαλό μου συνδυασμένη αποκλειστικά με την ιστορία των Νόελ Μπέικερ. Έτσι, φορτισμένος μ’ αυτές τις γλυκιές αναμνήσεις έψαξα πρόσφατα να βρω τη συνταγή και την ιστορία της και αφού δοκίμασα διάφορες εναλλακτικές, σας μεταφέρω αυτήν που προτείνω σε σχέση και με τα υλικά που υπάρχουν εύκολα στην Ελλάδα.

Για την ιστορία, η αυθεντική σουηδική συνταγή Μπιφ α λα Λίντστρομ έχει ρώσικες ρίζες και πάει πίσω στο 1862, όταν ο μεγαλωμένος στην Αγία Πετρούπολη Henrik Lindström έδωσε οδηγίες στην κουζίνα ενός ξενοδοχείου της πόλης Kalmar, στην νοτιοανατολική Σουηδία, για το πώς να τού φτιάξουν το αγαπημένο του μπέργκερ με γλυκόξινα παντζάρια και αλμυρές κάππαρες. Από τότε η συνταγή μεταφέρθηκε σιγά-σιγά σε όλη τη Σουηδία και αποτελεί ένα δημοφιλές κλασικό σουηδικό πιάτο που, μάλιστα, σε μορφή μινιατούρας, συναντάται συχνά και στον περίφημο σουηδικό μπουφέ smörgåsbord.

Προετοιμασία: 15 λεπτά για το κόψιμο των υλικών και το πλάσιμο των μπιφτεκιών και 4-5 λεπτά για το ψήσιμο. Καλό είναι βέβαια να παρεμβληθούν τουλάχιστον 1-2 ώρες με τα μπιφτέκια στο ψυγείο για να δέσουν. Απλή, εύκολη και γρήγορη συνταγή.

Υλικά (για 4 άτομα)
500 γραμ. κιμά μοσχαρίσιο
3 κρόκοι αυγών
1 μεγάλο παντζάρι βρασμένο και κομμένο σε κομματάκια του μισού εκατ.
2-3 κ.σ. από το ζωμό του παντζαριού
2 -3 φρέσκα κρεμμυδάκια ψιλοκομμένα (ή μισό κανονικό κρεμμύδι)
35 γραμ. κάππαρη
3-4 κ.σ. λευκό ξίδι μπαλσάμικο
αλάτι, πιπέρι
2 κ.σ. λάδι για το ψήσιμο

Ετοιμάζετε τα μπιφτέκια: Αναμιγνύετε τα υλικά εκτός απ’ το λάδι και πλάθετε τον κιμά προσθέτοντας μέσα και το κόκκινο νερό απ’ το βράσιμο των παντζαριών. Πλάθετε τα μπιφτέκια σε μερίδες με πάχος τουλάχιστον ενάμισι εκατοστού, ώστε να ψηθούν εξωτερικά και μέσα να μείνουν ζουμερά. Τα αφήνετε στο ψυγείο για 1-2 ώρες τουλάχιστον, σκεπασμένα με μεμβράνη. Μισή ώρα πριν τα μαγειρέψετε, τα βγάζετε απ’ το ψυγείο για να επανέλθει το κρέας σε θερμοκρασία δωματίου.
Ψήσιμο: Ζεσταίνετε σε ένα τηγάνι το λάδι σε μέτρια προς δυνατή φωτιά και μόλις αρχίσει να βγάζει καπνό, χαμηλώνετε τη φωτιά στο μεσαίο και βάζετε τα μπιφτέκια. Τα γυρνάτε ανά λεπτό απ’ την άλλη πλευρά με σπάτουλα και στα 4-5 λεπτά τα βγάζετε απ’ τη φωτιά και τα αφήνετε σε ελαφρά θερμή επιφάνεια (πιατέλα προθερμασμένη) για 5 λεπτά να ισορροπήσουν ως είθισται σε κάθε σωστά μαγειρεμένο ψητό κρέας, καλυμμένα με αλουμινόχαρτο.
Σερβίρισμα: Τα μεταφέρετε σε προθερμασμένα πιάτα και σερβίρετε με ελαφρά σοταρισμένα μπιζέλια, mange-tout, βραστές πατάτες με σάουερ κριμ, άνηθο και τέλος, μανιτάρια σοταρισμένα με κόκκινο κρασί και κρέμα.
Υστερόγραφο: Το κτήμα των Νόελ-Μπέικερ είναι επισκέψιμο και σήμερα διαθέτει χώρους του για διάφορες χρήσεις. Όλες οι πληροφορίες για το κτήμα Candili εδώ. Ελπίζουμε πως στο μέλλον θα διοργανώσουμε κάποια εκδήλωση Pandespani εκεί.

Για περισσότερες συνταγές αλά Pandespani κάντε κλικ εδώ