Η «Μαρκησία ντε Σαντ» του Γιούκιο Μισίμα παρουσιάζεται από τις ομάδες «Αρ. Πρωτ. 217» και «Ρέον» στο Θέατρο Σφενδόνη από τις 11 Μαΐου έως τις 11 Ιουνίου.
Το έργο
Το έργο παρακολουθεί δύο παράλληλα ιστορικά γεγονότα: τη μακροχρόνια φυλάκιση του Μαρκήσιου ντε Σαντ, με την κατηγορία των ανήθικων σεξουαλικών πρακτικών και τα χρόνια πριν την έναρξη της Γαλλικής επανάστασης, καθώς και τους πρώτους μήνες μετά το ξέσπασμα της.
Όλες οι σκηνές διαδραματίζονται στο σαλόνι της κυρίας ντε Μοντρέιγ, μητέρας της Ρενέ, σύζυγου του Μαρκήσιου ντε Σαντ. Εκεί η κυρία ντε Μοντρέιγ έχει προσκαλέσει την Κόμησσα ντε Σαιν-Φον, μια διάσημη γυναίκα ελευθέρων ηθών, και τη Βαρόνη Σιμιάν, καθωσπρέπει κυρία, που ο τίτλος της φανερώνει την αξιοσέβαστη κοινωνική της θέση, να συνδράμουν τις προσπάθειές της για τη σωτηρία του γαμπρού της. Το σεξτέτο του Μισίμα συμπληρώνουν εκτός από τη Ρενέ, η μικρή της αδελφή Άν και η υπηρέτρια του σπιτιού Σαρλότ.
Με φόντο τη Γαλλική επανάσταση, που έμελλε να αλλάξει ολόκληρο το δυτικό κόσμο, ο Μισίμα φέρνει σε επαφή έξι διαφορετικές γυναικείες προσωπικότητες σε ένα διάλογο για την ηθική, το ήθος, τις κοινωνικές συμβάσεις και την ελευθερία. Η αντισυμβατική και ακραία προσωπικότητα του Μαρκήσιου ντε Σαντ, ο οποίος δεν εμφανίζεται ποτέ στο έργο, δίνει την ιδανική αφορμή να συγκρουστούν οι έξι ηρωίδες του Μισίμα αναζητώντας τα όρια ανάμεσα στον καθωσπρεπισμό και την αξιοπρέπεια.
Ο συγγραφέας, βιώνοντας το τέλος μιας εποχής για τη χώρα του και τον πολιτισμό της, δανείζεται την ιστορία της Δύσης για να πραγματευτεί την αλλαγή των ηθών σε μια περίοδο γενικής κρίσης, αντίστοιχης με αυτή που βιώνουμε σήμερα. Για να δηλώσει την αντίσταση του σ’ αυτό που υπαγορεύει ο ορθολογισμός του διαφωτισμού, προτάσσει των Σάντ ως μια ζωντανή κριτική.
Η επιλογή του συγκεκριμένου κειμένου κρίθηκε από τους συντελεστές ως υλικό κατάλληλο να προκαλέσει ένα διάλογο για την ελευθερία, την κοινωνία και την ηθική μπροστά στο τέλμα που βιώνουμε σήμερα. Αυτοί ήταν άλλωστε και οι λόγοι που οδήγησαν τον Γιούκιο Μισίμα το 1965 να γράψει αυτό το έργο.
Η τραγωδία που αυτή την περίοδο βιώνει η Ιαπωνία, η πυρηνική απειλή που οφείλεται στην ανεξέλεγκτη εκβιομηχάνιση επιβεβαιώνει τους φόβους του Μισίμα και κάνει το έργο του επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε.
Ο πολυβραβευμένος ιάπωνας συγγραφέας συναντά τον Μαρκήσιο ντε Σαντ και μια κρίσιμη περίοδο του δυτικού πολιτισμού, αυτήν της Γαλλικής Επανάστασης και τοποθετεί τις ηρωίδες του σε μια Γαλλία που βρίσκεται στα όρια της οικονομικής και ηθικής εξαθλίωσης. Οι έξι γυναίκες του Μισίμα, πρόσωπα όλες του στενού περιβάλλοντος του Ντε Σαντ, αλλά και προσωποποίηση η καθεμιά τους μιας διαφορετικής στάσης απέναντι στη ζωή, μιας διαφορετικής ιδεολογίας, με αφορμή την φυλάκιση του ριζοσπάστη συγγραφέα και φιλοσόφου Σάντ αναζητούν ένα δρόμο για την ελευθερία. Το έργο του Γίουκιο Μισίμα μας αφορά όσο ποτέ άλλοτε σε μια περίοδο που η κοινωνία μας οφείλει να αναλογιστεί τη σχέση της με την Ιστορία της και να κάνει την αυτοκριτική της.
Η Ιαπωνία βιώνει την περίοδο εκείνη τις συνέπειες της ήττας του Δεύτερου Παγκοσμίου πολέμου, όπως η Ελλάδα βιώνει τις συνέπειες μιας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης.
Η Μαρκησία ντε Σαντ γράφτηκε το 1965 και αριθμεί πολλά ανεβάσματα στην Ιαπωνία, αλλά και στη Νέα Υόρκη, το Παρίσι, τη Στοκχόλμη, όπου τη σκηνοθεσία υπέγραψε ο Ίνγκμαρ Μπέργκμαν. Μία από τις πιο πρόσφατες παρουσιάσεις έγινε το 2009 στο Λονδίνο με την Τζούντι Ντενς στο ρόλο της μητέρας της Μαρκησίας, και στο Εθνικό Θέατρο του Στρασβούργου σε σκηνοθεσία Jacques Vincey, το 2009. Στην Ελλάδα παίχτηκε για πρώτη φορά στην Πάτρα το 1988 και ήταν το πρώτο έργο που ανέβηκε από το ΔΗΠΕΘΕ σε μετάφραση και σκηνοθεσία της Μάγιας Λυμπεροπούλου .
Συντελεστές:
Μετάφραση: Παναγιώτης Ευαγγελίδης
Δραματουργική επεξεργασία: Δημήτρης Τσεκούρας - Ορέστης Τάτσης
Σκηνοθεσία: Ορέστης Τάτσης
Σκηνικά: Κωνσταντίνος Ζαμάνης
Κοστούμια: Μπιάνκα Νικολαρεΐζη
Φωτισμοί: Νίκος Βαλασόπουλος
Μουσική: Τηλέμαχος Μούσας
Βοηθός σκηνοθέτη: Στέλιος Πατσιάς
Διανομή:
Βαρόνος Σιμιάν: Πάνος Ροκίδης
Κόμησσα Ντε Σαιν-Φον: Ανατολή Αθανασιάδου
Σαρλότ: Δάφνη Καφετζή
Κυρία Μοντρέιγ, μητέρα της Ρενέ: Μαρία Τσιμά
Ρενέ, μαρκησία ντε Σαντ: Ελένη Καλαρά
Αν, η μικρότερη αδερφή της Ρενέ: Βίκυ Καλπάκα
Θέατρο ΣΦΕΝΔΟΝΗ, Μακρή 4, Αθήνα, Σταθμός Μετρό Ακρόπολη
Τηλ. 2109246692
Παραστάσεις: 12 Μαΐου – 5 Ιουνίου
Τετάρτη - Κυριακή 21.15
Διάρκεια: 90’
Τιμές εισιτηρίων: Τετάρτη – Πέμπτη € 15, 10 € φοιτητικό
Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή € 20, 15 € φοιτητικό
