Στην έκθεση “Forty Floating Moons” η Ράνια Μπέλλου επεξεργάζεται και αναπτύσσει ένα επαναλαµβανόµενο µοτίβο στην καλλιτεχνική της πρακτική: τη µνηµονική παρουσία του παρελθόντος σε σκόρπιες φωτογραφίες ιδιωτικών συλλογών. Εγκύπτει στη µελέτη ενός αντικειµένου, που αποτελεί φωτογραφικό και υλικό ίχνος του παρελθόντος, κειµήλιο κοινό σε κάθε οίκο, και µέσο υποβοήθησης της µνήµης, ίσως συνάµα και το χαρακτηριστικότερο δείγµα προσωπικής συλλογής, του φωτογραφικού λευκώµατος.
Στη σειρά έργων µε τον τίτλο “A short History or the short Story”, αποµονώνει και επαναδιευθετεί στο χαρτί ανθρώπινες φιγούρες και λέξεις, αστικά τοπία και τόπους, παρµένα από φωτογραφίες, γράµµατα και καρτ-ποστάλ, οικειοποιούµενη την εξωτερική φόρµα και εσωτερική δοµή οικογενειακών άλµπουµ φωτογραφιών. Αν η µοναδική φωτογραφία στέκεται επίµονα αδιαφανής και απροσπέλαστη µπροστά στο θεατή που αναζητά µια ιστορία πίσω από την εικόνα, η συγκέντρωση κατά τα άλλα αποσπασµατικών µεµονωµένων φωτογραφικών στιγµών στο λεύκωµα επανορθώνει το δεσµό ανάµεσα στη φωτογραφία και την αφήγηση που την ακολουθεί. Η σχέση αυτή είναι ιδιαίτερα εµφανής στο εισαγωγικό έργο αυτής της σειράς. Η Μπέλλου επενδύει την αλληλογραφία ενός ζευγαριού µε απεικονίσεις πλοίων της γραµµής, που ενδεχοµένως να µετέφεραν τα γράµµατά τους. Στις διαδοχές αυτές, µας δείχνει την εικόνα ως (µια) ιστορία και την ιστορία ως εικόνα.
Σε µια διπλή ‘αντιστροφή’ της λογικής και της λειτουργίας του λευκώµατος, η Μπέλλου τοποθετεί τα έργα αυτά σε προθήκες και τελικά τα αναπαράγει ψηφιακά, υπενθυµίζοντας τις απτικές ποιότητες του ιδιόµορφου αυτού αντικειµένου και την αναπόφευκτη φθορά του. Οι βιντεοπροβολές που ακολουθούν δεν αποτελούν απλώς µια καταγραφή του περιεχοµένου των λευκωµάτων που στέκουν στις προθήκες. Η Μπέλλου επαναλαµβάνει την ίδια χειρονοµία, φυλλοµετρά το λεύκωµα για να επιτελέσει τη βασική του λειτουργία, για να δηµιουργήσει αφηγηµατική συνοχή ανάµεσα στις εικόνες που διαδέχονται η µια την άλλη. Όπως και στα ‘πραγµατικά’ λευκώµατα, όπου το µέρος υποτάσσεται στο όλο, έτσι και εδώ η τελική αφήγηση είναι το αποτέλεσµα µιας πολύπλοκης διαδικασίας, όπου φαντασία, υποκείµενες εµπειρίες, οικογενειακές και προσωπικές αναµνήσεις αλληλοεµπλέκονται για να δηµιουργήσουν το νόηµα ενός βίου που έχει αποτυπωθεί στο χαρτί.
Το έργο της Μπέλλου µας προσκαλεί να αναλογιστούµε την διαδοχή καταστάσεων, που έκαναν ένα γεγονός ή συναίσθηµα άξια καταγραφής, τη στιγµή πίσω ή µπροστά από τον φωτογραφικό φακό ή πάνω από το χαρτί. Τα έργα της δεν αποτελούν µόνο ένα “υπόµνηµα στον άλλο” (όπως στην οµώνυµη σειρά της που παρουσιάζεται εδώ), αλλά και στον εαυτό µας και στους τρόπους που συγκροτούµε µέσα από άπειρες εικόνες τη δική µας αυτοβιογραφία. Στα έργα της ανα- γνωρίζουµε µέσα από αλλεπάλληλους οπτικούς συνειρµούς και απροσδιόριστα οικεία πρόσωπα και µέρη ενός παρελθόντος που δε µας ανήκει, κάτι κοινό. Στην επαναληπτικότητά τους, οι απεικονίσεις αυτές ανθρώπων και τοπίων, καταδεικνύουν όχι µόνο την αλληλεπίδραση συλλογικής και προσωπικής µνήµης, αλλά και Ιστορίας (History) και υποκειµενικής αφήγησής της (Story).
Το καλλιτεχνικό σύµπαν της Ράνιας Μπέλλου απαρτίζεται από υλικά θραύσµατα και ίχνη περασµένων σχέσεων, από γράµµατα και αφιερώσεις, που αφηγούνται ‘ελάσσονες’ ιστορίες αγάπης και καρτερικότητας, από οικεία πρόσωπα που στέκουν επιτηδευµένα µπροστά στον φωτογραφικό φακό. Η Μπέλλου ανασύρει από οικογενειακά ‘αρχεία’ και φωτογραφικές συλλογές αυτά τα κοινότοπα, και συχνά ιδιωτικά τεκµήρια παρελθόντων χρόνων, προκειµένου να περιδιαβεί στους κοινούς τόπους της συλλογικής µνήµης.
Κείμενο: Άννα – Μαρία Καντά, Μουσειολόγος, Θεωρητικός της Τέχνης
INFO:
Kalfayan Galleries (Χάρητος 11, Κολωνάκι, Αθήνα)
Εγκαίνια: 3 Ιουλίου 2014, 20.00 – 22.00
Διάρκεια: 3 Ιουλίου – 27 Σεπτεμβρίου 2014
Θερινό Ωράριο
Ιούλιος: Δευτέρα 10.00-15.00 | Τρίτη – Παρασκευή 10.00-20.00 (Σάββατο κλειστά)
Αύγουστος: κλειστά Σεπτέμβριος: Δευτέρα 10.00 - 15.00 | Τρίτη - Παρασκευή 10.00 - 20.00 | Σάββατο 11.00 – 15.00
