Μουσικές εξαίσιες, μουσικές ξεσηκωτικές, μουσικές τρομακτικές με φόντο δολάρια, ένα τέρας, και τους δίδυμους πύργους να πέφτουν, μουσικές πένθιμες που αναδύονται από σώματα και αίματα που αιωρούνται σε μαύρο άχρονο χώρο, ήχοι καρδιάς... Σιωπή.
Μόνο που υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια. Στην πραγματικότητα δεν ακούγεται κανένας ήχος. Ολες αυτές τις μουσικές τις φαντάζεσαι παρατηρώντας τα 609 έργα των καλλιτεχνών της Mail Art που εκτίθενται στην πλατεία Συντάγματος από την περασμένη Τρίτη ως την επόμενη Κυριακή, και τα οποία εμπνεύστηκαν από τρεις λέξεις: «Ανθρωπος, Χρώματα, Μουσική».
Οι ταχυδρομικοί φάκελοι μέσα στους οποίους στάλθηκαν τα έργα Ταχυδρομικής Τέχνης συνιστούν από μόνοι τους ένα έργο τέχνης.Πολλές άγνωστες λέξεις; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τι σημαίνει Mail Art; Το κίνημα της Ταχυδρομικής Τέχνης πρωτοεμφανίστηκε στον κόσμο της τέχνης το 1956 στη Νέα Υόρκη, όταν ο Ρέι Τζόνσον, που χαρακτηρίστηκε ως ο πιο διάσημος άγνωστος καλλιτέχνης της Αμερικής, έκανε την πρώτη έκθεση στην οποία τα έργα δεν θα πωλούνταν, αλλά θα ανταλλάσσονταν. Ηταν μια πράξη αντίστασης και απελπισίας στα καλλιτεχνικά κατεστημένα της εποχής του.
Πώς έφτασαν τα έργα στο Σύνταγμα; Φυσικά, με το ταχυδρομείο. Η βασική αρχή της Mail Art είναι ότι όλα τα έργα πρέπει να χωράνε σε έναν φάκελο. Μάλιστα, κάποιες φορές οι ίδιοι οι φάκελοι ή οι κούτες αποτελούν έργα τέχνης.
Στην περίπτωση της συγκεκριμένης έκθεσης μία από τις βασικές αρχές του κινήματος, καταργήθηκε.
Αλλά είναι για καλό σκοπό. Χάρη σε ένα δυνατό παγκόσμιο δίκτυο καλλιτεχνών, η επιμελήτρια της έκθεσης Θωμαή Κόντου, μαζί με τη διεθνή καλλιτεχνική επιτροπή (μέλος της οποίας είναι η μουσικός Αρλέτα που είναι και ζωγράφος), ιδρυτές της Mail Art, όπως οι Παντίν Κλεμέντε (Ουρουγουάη), Ρεστρέπο Τούλιο (Κολομβία), θεωρητικούς, όπως ο Βιτόρε Μπαρόνι (Ιταλία) και εκδότες, όπως ο Ντομπρίκα Καμπερέλιτς (Σερβία) κατάφεραν να συγκεντρώσουν έργα 325 καλλιτεχνών από 45 χώρες.
Οι καλλιτέχνες χάρισαν στην κυριολεξία τα έργα τους, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας «Πάρε μέρος στην αλυσίδα - γίνε κι εσύ εθελοντής δότης».
Οι λέξεις «χαρά» και «συγκίνηση» ήταν κυρίαρχες στην έκθεση.
Υπήρχε στα λόγια της Θωμαΐδας Κόντου - «είναι συγκινητικό να μας στέλνουν 80 χαρακτικά από τη Βραζιλία και να μας ρωτάνε μήπως χρειαζόμαστε περισσότερα, έργα από την Κένυα και το Αζερμπαιτζάν».
Διακρινόταν στα λόγια της Ελληνίδας ζωγράφου Μαρίας Χωριανοπούλου - «είναι χαρά να προσφέρεις το έργο σου», αλλά και στα λόγια μιας νεαρής επισκέπτριας που αγόρασε μπόλικα έργα - «τα μισά θα τα χαρίσω από τη χαρά μου».
Καθώς πρόκειται για ένα από τα πιο δημοκρατικά κινήματα στην ιστορία της τέχνης, στην έκθεση συμμετέχουν όλοι όσοι θέλουν να πάρουν μέρος, εκτός από αυτούς που τα θέματά τους είναι είτε πορνογραφικά, είτε προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια ή είναι φασιστικά.
Το ίδιο δημοκρατικές είναι και οι τιμές για όλους τους καλλιτέχνες (10, 20, 30, 40 και 50 ευρώ, ανάλογα κυρίως με το μέγεθος και αν είναι αυθεντικό ή εκτύπωση), είτε πρόκειται για τα χαρακτικά της Αριας Κομιανού, είτε για τις ακουαρέλες της Αγγλίδας Μάρθας Ατκινσον που έχει εκθέσει έργα της στην γκαλερί Τέιτ του Λονδίνου, ενώ στον πόλεμο του Ιράκ κατάφερε να συγκεντρώσει και να εκθέσει στη διαδρομή ως το κτίριο του ΟΗΕ, 2.000 ζωγραφισμένες πατούσες από ισάριθμους καλλιτέχνες.
Στο κιόσκι του Συντάγματος, πέρα από τα 450 έργα που έχουν απομείνει (τα υπόλοιπα πουλήθηκαν τις δύο πρώτες μέρες της έκθεσης), υπάρχουν και εγκαταστάσεις με τους φακέλους και τα γραμματόσημα από όλες τις μεριές του κόσμου να ξεπετάγονται από το ταβάνι, τους τοίχους, το πάτωμα.
Σοφία Στυλιανού
