Μία μεγάλη αναδρομική έκθεση του διακεκριμένου καλλιτέχνη Δημοσθένη Σκουλάκη παρουσιάζει το Μουσείο Φρυσίρα από τις 27 Σεπτεμβρίου. Η έκθεση περιλαμβάνει περί τα 150 έργα, από το 1957 έως τις μέρες μας, καταγράφοντας όλες τις πτυχές της ζωγραφικής.

Γεννημένος το 1939 στην Αθήνα, με καταγωγή από τα Χανιά, ο Δημοσθένης Σκουλάκης σχεδιάζει από μικρός να δραπετεύσει από τα συμβατικά σύνορα που τον περιορίζουν. Το 1959 εισάγεται στο προκαταρκτικό τμήμα της Σχολής Καλών Τεχνών με δασκάλους τους Γιώργο Μαυροειδή και Γιάννη Μόραλη, ενώ από το τρίτο έτος παρακολουθεί μαθήματα σκηνογραφίας και διακοσμητικής στο εργαστήριο του Βασίλη Βασιλειάδη. Ταξιδεύει στο εξωτερικό (Ρώμη, Παρίσι, Μόσχα, Τορόντο, Μόντρεαλ), εμπλέκεται με την πολιτική, υπηρετεί τη δημοσιογραφία έως το 1984, όπου και καταπιάνεται αποκλειστικά με τη ζωγραφική.
Κεντρικό θέμα στα έργα του υπήρξε πάντοτε, έμμεσα ή άμεσα, ο άνθρωπος: ο χώρος όπου αυτός ζει, ο πραγματικός ή ο φανταστικός, οι φόρμες και οι όγκοι που τον διαμορφώνουν, το χρώμα και η σύνθεση που τον ορίζουν. Ανήσυχο πνεύμα, με πολλές δραστηριότητες σε καλλιτεχνικό και πολιτικό επίπεδο, ο Δημοσθένης Σκουλάκης καταφέρνει να αφομοιώσει τις ποικίλες εμπειρίες της ζωής του -κυρίως από τα ταξίδια και την παραμονή του στο εξωτερικό- και να τις μετουσιώσει σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ζωγραφική πρόταση.
Τα έργα του συχνά παρουσιάζονται σε σειρές. Τη δεκαετία του ’60 θα καταγράψει θέματα από την επικαιρότητα: πολιτικές συγκρούσεις, απεργίες, διαδηλώσεις, εξώφυλλα περιοδικών κλπ.. Σκηνές καθημερινές εντάσσονται στον καμβά με μορφή ντοκουμέντου και κοινωνικής αναφοράς.
Μετά την αυτοεξορία του, κατά την περίοδο της δικτατορίας, θα επικεντρωθεί στα πορτρέτα ενώ ταυτόχρονα θα περιπλανηθεί σε τοπία καθημερινού παραλόγου (1986-90), καταγράφοντας τη σύγχυση και την παράνοια που η πολιτική και οι νόμοι της σύγχρονης κοινωνίας είχαν επιβάλει. Μέσω των πορτρέτων του, επιδιώκει να φυλακίσει τις μορφές που τον περιστοιχίζουν. Τα μεγάλης κλίμακας πρόσωπα μοιάζουν να ανήκουν σε μια άλλη μεταφυσική διάσταση. Αυτά τα πρόσωπα έρχονται από τον κόσμο των ονείρων, από την άλλη πλευρά του πραγματικού. Κάποιες φορές πάλι τα πορτρέτα είναι ομαδικά, ο χώρος γίνεται συγκεκριμένος και αναγνωρίσιμος, το φόντο αποκτά πιο φωτεινές αποχρώσεις.
Στη σειρά τού Υπόγειου Σιδηρόδρομου (1995), καταγράφει επαναλαμβανόμενες καθημερινές σκηνές: είσοδος, έξοδος, διαδρομές, επιλογή κατευθύνσεων, υπόγεια διαδρομή. Όπως επισημαίνει ο ίδιος ο καλλιτέχνης:«Στη διάρκεια της διαδρομής, καταγράφω τους εσωτερικούς λαβύρινθους των σταθμών, φευγαλέα, με την άκρη του ματιού, έτσι όπως γίνονται αντιληπτοί από τον επιβάτη, καθώς το τρένο περνάει με ταχύτητα από μπροστά τους, ενώ τονίζω ταυτόχρονα την έντονη εναλλαγή ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι».

Στην τελευταία του περίοδο, 1997-2005, η σχεδόν εγκυκλοπαιδική αφηγηματική παράθεση σημαντικών σταθμών της ιστορίας της τέχνης, σε συνδυασμό με τη σαρκαστική κριτική τους, συναντώνται στον καμβά-εργαστήριο του Δημοσθένη Σκουλάκη. Πειράματα εποχών, τάσεων, εκρηκτικών προσωπικοτήτων που άλλαξαν την πορεία της τέχνης και της συνείδησής της, συνυπάρχουν και αποκαλύπτουν τα κλισέ τους με τη βοήθεια του εύστοχου χειρισμού του καλλιτέχνη. Αυτό που οι υπόλοιποι κάνουν καλυμμένα- το να πατούν δηλαδή στην ευρωπαϊκή παράδοση και να χρησιμοποιούν εισαγόμενα στοιχεία δίχως επεξεργασία- ο ίδιος το εκμεταλλεύεται, πειραματίζεται και συνδιαλέγεται με αυτά, μεταχειρίζεται τις εικόνες της ιστορίας, τις μικρές και μεγάλες στιγμές της, εκφράζοντας ταυτόχρονα μια νοσταλγική διάσταση, ένα άθροισμα εμπειριών, αλλά και μια πρόθεση να απομυθοποιήσει την ιερή ιστορία της τέχνης και το μονομερή τρόπο που αυτή γράφτηκε ανά τους αιώνες.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης Μάρθα Χαλικιά, στο δίγλωσσο κατάλογο που την συνοδεύει: «Ο Δημοσθένης Σκουλάκης περιπλανιέται στο υπαρκτό για να δημιουργήσει το φανταστικό. Αφήνεται στη μίμηση για να οδηγηθεί στην έμπνευση. Έτσι το έργο του δεν είναι μια απλή περιήγηση μέσα στον κόσμο των μορφών και την ιστορία της τέχνης, αλλά η ενόραση μιας άλλης πραγματικότητας. Επιθυμεί να αφηγηθεί την περιπέτεια της τέχνης για να προσδιορίσει εκ νέου τα όριά της».

Η έκθεση φιλοξενείται και στα δύο κτήρια του Μουσείου Φρυσίρα και θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2006.
Στο δεύτερο επίπεδο του καφέ, στο κτήριο της οδού Μονής Αστερίου 3, παρουσιάζονται πολιτικές και ελεύθερες γελοιογραφίες του Δημοσθένη Σκουλάκη, ενώ παράλληλα προβάλλεται σε καθημερινή βάση DVD με συνεντεύξεις του καλλιτέχνη.