Το σταυροδρόμι των βιβλίων

12.03.2007
Μία εναλλακτική μορφή ανακύκλωσης τίτλων μπορεί να κάνει οποιονδήποτε μέλος της κοινότητας του ΒookCrossing.

ΑΠΟ τον ΧΡΙΣΤΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΠΟΥΛΟ
ΡΗΟΤΟ: IDEAL ΙΜΑGΕ

Η βιβλιοθήκη ενός ανθρώπου που πραγματικά αγαπά τα βιβλία και το διάβασμα, με το πέρασμα των χρόνων αντί να γεμίζει, θα πρέπει να αδειάζει. Και ό,τι φεύγει από μία βιβλιοθήκη, όχι ως περιττό αλλά ως πλεονάζον, αξίζει να «μοιράζεται» σαν δώρο. Κάτι τέτοιο μας προτρέπει το BookCrossing, το οποίο στη γλώσσα μας θα μπορούσε να μεταφραστεί ως «σταυροδρόμι βιβλίων». Πρόκειται για μία σχετικά νέα πρωτοβουλία στην Ελλάδα και έχει ως χαρακτηριστικό της την πρακτική να αφήνεις ένα βιβλίο σε δημόσιο χώρο, για να το βρει και να το διαβάσει κάποιος άλλος που στη συνέχεια θα κάνει το ίδιο. Μία αλυσιδωτή -φαντασιακή- απέραντη, ανοικτή, παγκόσμια βιβλιοθήκη όπου αντί οι αναγνώστες να ψάχνουν τα βιβλία, συμβαίνει το αντίστροφο. Το BookCrossing ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2001 χάρη σε μία ιδέα που είχε ο Ρον Χορνμπέικερ, ο οποίος ίδρυσε και τον σχετικό δικτυακό τόπο www.bookcrossing.com με σήμα ένα κίτρινο βιβλίο που τρέχει.

Τον Μάρτιο του 2002 η πρωτοβουλία αυτή έγινε ευρύτερα γνωστή χάρη σε ένα μεγάλο ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε στο λογοτεχνικό περιοδικό Book με αποτέλεσμα να εγγράφονται κάθε μέρα 200 νέα μέλη. Τώρα πια, πάνω από 130 χώρες σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν υιοθετήσει την ιδέα αυτή και υπάρχουν, σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις, περισσότεροι από 470.000 «βιβλιοαπελευθερωτές» σε όλο τον κόσμο. Τα βιβλία που έχουν «απελευθερωθεί» ξεπερνούν τα 3.000.000 ενώ το ταξίδι καθενός από αυτά μπορεί να παρακολουθηθεί μέσα από την ιστοσελίδα www.bookcrossing.com. Αυτή η πρωτοβουλία θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι συνδυάζει την περιπέτεια, την ανιδιοτέλεια και την αγάπη για τη λογοτεχνία, αναπληρώνοντας ταυτόχρονα το κενό «αναγνωστικής κουλτούρας» μέσω των δανειστικών βιβλιοθηκών που έχουμε στην Ελλάδα, οι οποίες σε πολύ μεγάλο βαθμό, υπολειτουργούν. Οι «βιβλιοαπελευθερωτές» έχουν ως βασικό τους μότο τα τρία ρήματα, που στα αγγλικά ξεκινούν με το γράμμα R: «Read - Register - Release», που σημαίνουν: «διάβασε - καταχώρισε - απελευθέρωσε».

Πριν από λίγο καιρό, ένα αντίτυπο της Μαύρης Ντάλιας του Τζέιμς Ελρόι βρέθηκε μπροστά στα πόδια του αγάλματος του Κωστή Παλαμά μπροστά από τη βιβλιοθήκη, στην οδό Ακαδημίας. Ενας νεαρός το πρόσεξε, το πήρε στα χέρια του και το βιβλίο βρήκε έναν καινούργιο αναγνώστη συνεχίζοντας έτσι το ταξίδι του. Υστερα από καιρό, ίσως το ανακαλύψουμε σε έναν άλλο τόπο. Η ελληνική κοινότητα των «βιβλιοαπελευθερωτών» αριθμεί περισσότερα από 2.000 μέλη και έκανε την πρώτη της συνάντηση πέρυσι στη Θεσσαλονίκη, ενώ η δεύτερη πρόκειται να πραγματοποιηθεί από τις 15 έως τις 17 Απριλίου στην Αθήνα. Τα βιβλία μπορούν να «απελευθερωθούν» σε οποιονδήποτε δημόσιο χώρο, αν και στις πόλεις της Ελλάδας, όπου υπάρχουν μέλη της πρωτοβουλίας, λειτουργούν οι επίσημες ζώνες «απελευθέρωσης» βιβλίων που μπορεί να αφορούν ένα καφέ, ένα μπαράκι ή ένα κατάστημα. Παρά το γεγονός ότι η ιστοσελίδα του BookCrossing είναι γραμμένη μόνο στα Αγγλικά, όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να βρει στο forum της ιστοσελίδας μέλη της ελληνικής πρωτοβουλίας, πρόθυμα να τον βοηθήσουν και να λύσουν τις απορίες του.

ΠΩΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙ ΤΟ ΒΟΟΚCRΟSSΙΝG
Είναι πολύ εύκολο και το μόνο που χρειάζεται είναι ένας υπολογιστής με σύνδεση στο Διαδίκτυο. Διαλέγει κάποιος τα βιβλία που θέλει να «απελευθερώσει», επισκέπτεται την ιστοσελίδα www.bookcrossing.com και τα καταχωρίζει εκεί, έτσι ώστε κάθε βιβλίο να αποκτήσει τον δικό του, μοναδικό αριθμό (BCID). Ο κωδικός σημειώνεται στο εσώφυλλο, ώστε όποιος βρει το βιβλίο να μπορεί μέσω της ιστοσελίδας να μάθει ή να γράψει γι αυτό. Επειτα, το αφήνει σε έναν δημόσιο χώρο η σε μία επίσημη ζώνη «απελευθέρωσης» και ελπίζει αυτός που θα το βρει να μπει στην ίδια ιστοσελίδα, να σημειώσει τον κωδικό του «ευρήματος» και να αναφέρει πού το εντόπισε ή όποια άλλη σχετική πληροφορία.

[info]
Σύμφωνα με την πρακτική του BookCrossing τα βιβλία μπορούν να «απελευθερωθούν» σε οποιονδήποτε δημόσιο χώρο ή σε συγκεκριμένες «ζώνες». Στην Αθήνα γνωστά στέκια «ΒookCrossers» είναι το καφέ Cafeina, στο στενάκι της Κιάφας (Ακαδημίας και Ζωοδόχου Πηγής, η κάβα Οίνων, Τριπόδων 31 και Θέσπιδος στην Πλάκα, και το καφέ Dragonphoenix, Σπινθάρου 32 στον Νέο Κόσμο.