Γράφει η Δήμητρα Ρουμπούλα
[email protected]

«Είναι εντελώς απαράδεκτο να γίνεται βίαιη απομάκρυνση ενός έργου από τον εκθεσιακό χώρο. Δεν είναι πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα, έχει ξαναγίνει στο Οutlook». Αυτά δήλωσε στο «Εθνος» η σκηνοθέτις και εικαστικός Εύα Στεφανή, από το εξωτερικό όπου βρίσκεται και πληροφορήθηκε τα όσα συμβαίνουν από το Σάββατο το μεσημέρι στην Art Athina, στη Helexpo της Κηφισίας: την κατάσχεση του έργου της, τη σύλληψη του γενικού διευθυντή της φουάρ Μιχάλη Αργυρού, αλλά και τις αντιδράσεις του καλλιτεχνικού και πνευματικού χώρου, εναντίον του νέου κρούσματος λογοκρισίας.

Τα γεγονότα έχουν ως εξής: Το Σάββατο το μεσημέρι η Υποδιεύθυνση Ασφάλειας Βορειοανατολικής Αττικής, ύστερα από ανώνυμη καταγγελία, όπως αναφέρθηκε, κατέσχεσε το έργο της Εύας Στεφανή, «το οποίο προέβαλε άσεμνη σκηνή ενώ ακουγόταν ο Εθνικός Υμνος».

Συνέλαβε τον κ. Μιχάλη Αργυρού, ο οποίος πέρασε τη νύχτα στην Ασφάλεια, ενώ την Κυριακή οδηγήθηκε στον εισαγγελέα, ορίστηκε τακτική δικάσιμος, με την κατηγορία προσβολής συμβόλων του ελληνικού κράτους σε συνδυασμό με παράβαση του νόμου περί ασέμνων δημοσιευμάτων, και αφέθηκε ελεύθερος.

Παράλληλα, αναζητείται η Εύα Στεφανή, κόρη του ακαδημαϊκού και πρώην υπουργού Υγείας Κώστα Στεφανή, γνωστή σκηνοθέτις ντοκιμαντέρ («Ε.Χ. Γονατάς», «Το κουτί» κ.α.) και λέκτορας στο τμήμα Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το επίμαχο έργο της δείχνει υπαινικτικά, μέσα από μια κλειδαρότρυπα, ένα παλιό οπτικό υλικό διαφοροποιημένο, ενώ ακούγεται ο Εθνικός Υμνος. Παρουσιαζόταν με την ένδειξη ότι δεν επιτρέπεται για ανηλίκους κάτω των 18.

Το νέο κρούσμα λογοκρισίας έχει προκαλέσει αναστάτωση στον καλλιτεχνικό και πνευματικό κόσμο, ενώ αύξησε την επισκεψιμότητα της Art Athina, που έληξε χθες το βράδυ.

Σκηνοθέτες, εικαστικοί και άλλοι, συνυπογράφοντας το έργο της Στεφανή και κυρίως την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης, ετοιμάζονται να εκθέσουν το έργο, μαζί με άλλα, τις επόμενες ημέρες. Ο υπουργός Πολιτισμού κ. Γιώργος Βουλγαράκης σε δηλώσεις του διαφοροποιήθηκε από το έργο αλλά υπερασπίστηκε την ελευθερία των καλλιτεχνών: πήρε το μέρος της ελευθερίας του δημιουργού.

«Η Art Athina είναι ένας σπουδαίος θεσμός που έχει την αιγίδα και υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Το συγκεκριμένο έργο δεν είναι σύμφωνο ούτε με τη δική μου αισθητική ούτε με τις αρχές μου. Πλην όμως ο κάθε καλλιτέχνης φέρει το βάρος της υπογραφής του και υποστηρίζει το έργο του. Συνεπώς, μέσα στα πλαίσια αυτά, οι καλλιτέχνες έχουν αυτή τη δυνατότητα».

Στο μεταξύ, την Κυριακή το πρωί διαπιστώθηκε ότι δύο άλλα βίντεο αρτ, των Κωνσταντίνου Ρήγου και Ειρήνης Καραγιαννοπούλου, έλειπαν από την ίδια έκθεση, «Ι syghroni elliniki skini», στο υπόγειο της Helexpo. «Δεν ξέρω αν συνδέονται μεταξύ τους τα γεγονότα, αλλά δεν μπορώ να φανταστώ το επόμενο βήμα αν δώσουμε τη δυνατότητα σε κάποιους να επεμβαίνουν και να υπαγορεύουν τα δικά τους δεδομένα στην τέχνη», μας είπε η Νάντια Αργυροπούλου, επιμελήτρια της έκθεσης.

«Το ζητούμενο», κατά τον καλλιτεχνικό διευθυντή της Art Athina Χρήστο Σαββίδη, «δεν είναι το περιεχόμενο του έργου, αλλά το περιστατικό, το ότι μπήκαν αστυνομικοί στην έκθεση και κατέβασαν ένα έργο και εκείνοι που βγήκαν στα τηλεοπτικά παράθυρα και έκριναν τους καλλιτέχνες σε καλούς και κακούς».

Στην επίσημη ανακοίνωσή του ο Πανελλήνιος Σύνδεσμος Αιθουσών Τέχνης αναφέρει μεταξύ άλλων: «Ως επίσημος φορέας της διοργάνωσης, δίνουμε την ευκαιρία σε ελεύθερους ανθρώπους να επιλέξουν αν θέλουν να παρακολουθήσουν ή να απορρίψουν οποιοδήποτε έργο. Οφείλουμε, ωστόσο, σε κάθε περίπτωση να προστατέψουμε την ελευθερία της έκφρασης». Εντονη ήταν η αντίδραση του Συνασπισμού, που κάνει λόγο για «σκοταδιστική νοοτροπία και πρακτική», που εκθέτει διεθνώς τη χώρα.