Για κάποιους αποτελούν απογόνους των στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Για κάποιους άλλους μία απομονωμένη φυλή άγνωστης προέλευσης. Όμως η Αννέτα Παπαθανασίου δεν ενδιαφέρεται να ξεδιαλύνει το πολυσυζητημένο αυτό μυστήριο σχετικά με την καταγωγή των Καλάσα, αλλά να αναδείξει τις αντιφάσεις της ζωής τους στο μεταίχμιο μεταξύ παράδοσης και εκσυγχρονισμού. Για να το πετύχει αυτό επικεντρώνεται στα μέλη εκείνα της φυλής που καταδεικνύουν περισσότερο από οποιαδήποτε άλλα τη μετάβαση αυτή: τις νεαρές γυναίκες της.
Απρόσμενα ανεξάρτητες και φιλόδοξες, κρύβουν πίσω από τις πολύχρωμες, παραδοσιακές φορεσιές τους μία αξιοζήλευτη δίψα για μάθηση, αφοπλιστική ειλικρίνεια όσον αφορά τους ρόλους που πρέπει να υποδυθούν, αλλά και μία απροσδόκητα φιλελεύθερη συμπεριφορά στην επιλογή συντρόφων. Ωστόσο, κάτω από τις ιδιαίτερα δυσχερείς συνθήκες (όπου ακόμα και το ηλεκτρικό ρεύμα είναι διαθέσιμο για περιορισμένο χρονικό διάστημα κάθε μέρα), ο δρόμος της προόδου είναι κάθε άλλο παρά στρωμένος με ρόδα.
Εμφανώς εξοικειωμένη με το αντικείμενό της και τις ομιλητικότατες πρωταγωνίστριές της, η Παπαθανασίου ξετυλίγει όχι μονάχα ένα πλούσιο εθνογραφικό, λαογραφικό και ανθρωπολογικό υλικό, χωρίς να γίνεται ακαδημαϊκά περιγραφική, αλλά ταυτόχρονα σκιαγραφεί το πορτρέτο μίας μειονότητας που πασχίζει να διατηρήσει την παράδοσή της χωρίς να καταλήξει ένα γραφικό απολίθωμα. Στην προσπάθειά τους αυτή, οι Καλάσα βρήκαν αμέριστη συμπαράσταση αλλά και χειροπιαστή βοήθεια από την ομάδα των «Ελλήνων Εθελοντών» και κυρίως από τον δάσκαλο Αθανάσιο Λερούνη, ο οποίος τους βοήθησε να αποκτήσουν δικό τους σχολείο και συνέβαλε καθοριστικά στην καταγραφή της γλώσσας και των εθίμων μίας φυλής χωρίς γραπτή παράδοση.
Η απαγωγή του Λερούνη από τους Ταλιμπάν τον Σεπτέμβριο του 2009, ανέκοψε απότομα την προσπάθεια, γεμίζοντας θλίψη και οργή την τοπική κοινωνία. Η «ανατροπή» αυτή θα μπορούσε να προσφέρει στις «Νύμφες του Hindu Kush» το πολυπόθητο υλικό που θα τις εξύψωνε πέρα από τα όρια ενός αξιοπρεπούς τηλεοπτικού ντοκιμαντέρ, όμως ο χειρισμός της από την Παπαθανασίου είναι μάλλον αμήχανος, αποτυγχάνοντας να συνδέσει ουσιαστικά τα γεγονότα και να εμβαθύνει πίσω από τα πρωτοσέλιδα και την δικαιολογημένη ταραχή. Επιπλέον, οι πολυάριθμες επαναλήψεις στις αφηγήσεις των γυναικών προδίδουν μία διάρκεια ξεχειλωμένη για τις ανάγκες της κινηματογραφικής διανομής της ταινίας, που, τελικά, ενδεχομένως να λειτουργεί πολύ καλύτερα με το καθιερωμένο ωριαίο φορμά της μικρής οθόνης.
Θανάσης Πατσαβός
