Αβοκάντο

Εξαιρετικά ωφέλιμο για το δέρμα

Υποτροπικό φρούτο με καταγωγή την Κεντρική Αμερική. Έχει σχήμα αχλαδιού, σκληρή, χοντρή, πράσινη έως σκούρα καφέ φλούδα, κρεμώδη κίτρινη σάρκα με απαλή βουτυρώδη γεύση και μεγάλο κουκούτσι. Η ελληνική παραγωγή αβοκάντο ανέρχεται σε περίπου 5.200 τόνους ετησίως. Πρωταγωνίστρια η περιοχή των Χανίων, ενώ μικρότερες φυτείες του υπάρχουν σε Ρέθυμνο, Ρόδο, Ν. Πελοπόννησο, Κύθηρα και Κυκλάδες.

Περιέχει κυρίως: Μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά, γλουταθειόνη, φυτικές ίνες, βιταμίνες Ε, Α, φολικό οξύ, Β6 και C, κάλιο, φυτικές στερόλες.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη και αγγειοδιασταλτική δράση. Συμβάλλει στην προστασία του δέρματος και στην αύξηση της ελαστικότητάς του, βοηθά στη ρύθμιση του ορμονικού συστήματος και στη μείωση της υψηλής χοληστερόλης, καταπραΰνει τους πόνους εξαιτίας φλεγμονών.

Ιδέες κατανάλωσης: Ο καρπός του αβοκάντο καταναλώνεται ωμός, π.χ. σε σαλάτα με προσθήκη λαχανικών, σε σάντουιτς, αυτούσιο ως φρούτο με προσθήκη λεμονιού (για να μη μαυρίσει), σε φρουτοσαλάτα με προσθήκη λικέρ, κομμένος στη μέση και γεμισμένος με καρύδια, μοσχοκάρυδο ή ωμό ψάρι (σούσι). Πολτοποιημένος χρησιμοποιείται για την παρασκευή σούπας, διαφόρων σαλτσών και ντιπ όπως το γουακαμόλε.

Αρώνια

Πανίσχυρο προστατευτικό

Μικροί, στρογγυλοί και μαύρου χρώματος καρποί (black chokeberry), με στυφή γεύση. Παράγονται από θάμνο γνωστό ως «αρώνια η μεγαλόκαρπη». Καλλιεργείται εκτεταμένα σε Ρωσία, Τσεχία, Λιθουανία, Πολωνία και Βουλγαρία, τόσο ως βρώσιμο είδος όσο και ως πρώτη ύλη για τη φαρμακοποιία. Στην Ελλάδα ξεκίνησε να καλλιεργείται πριν από μερικά χρόνια στη Χαλκιδική και κατόπιν στις Σέρρες. Η συγκομιδή των καρπών γίνεται από τον Αύγουστο έως τα μέσα Σεπτεμβρίου.

Περιέχουν κυρίως: Πηκτίνες, πολυφαινόλες, ανθοκυανίνες, φλαβονοειδή, βιοφλαβονόλες, βιταμίνες Α, Β1, Β2, Β3, Β5, Β6, Β9, C, Ε, K, P.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αποτοξινωτική, αντισηπτική, διουρητική και καρδιοπροστατευτική δράση. Ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος, βοηθά στον έλεγχο υπέρτασης, υψηλής χοληστερίνης και σακχάρου. Καταπραΰνει τα συμπτώματα φλεβικής ανεπάρκειας, αλλεργιών, ουρολοιμώξεων, ιώσεων, αρθρίτιδων. Χρησιμοποιείται επίσης για τη μείωση των επιπτώσεων από έκθεση σε ραδιενέργεια και γενικά ακτινοβολίες.

Ιδέες κατανάλωσης: Οι καρποί της αρώνιας τρώγονται νωποί, κατεψυγμένοι ή αποξηραμένοι. Γίνονται επίσης γλυκό, μαρμελάδα, χυμός (μαζί με άλλα φρούτα), σιρόπι, λικέρ αλλά και κρασί, το οποίο θεωρείται «φάρμακο» για την πρόληψη των καρδιοπαθειών.

Γκότζι

Αναζωογονεί τον κουρασμένο οργανισμό

Βατόμουρα κόκκινου χρώματος, με όψη, μέγεθος αλλά και γεύση που θυμίζει σταφίδα, αφήνοντας και μια μικρή αίσθηση ντομάτας. Παράγονται από αναρριχώμενο θάμνο που φύεται εδώ και αιώνες στην Κίνα και στο Θιβέτ. Στην ελληνική αγορά εισάγονται ως επί το πλείστον από την Κίνα και διατίθενται συνήθως αποξηραμένα ή κατεψυγμένα ή ως συμπυκνωμένος χυμός. Τα νωπά, που είναι πολύ σπάνια διότι οξειδώνονται εύκολα, προέρχονται κυρίως από εγχώρια φυτώρια.

Περιέχουν κυρίως: Πρεβιοτικές ίνες, καροτένια (ζεαξανθίνη, β-κρυπτοξανθίνη, λυκοπένιο), πολυφαινόλες (ανθοκυανίνες, ελλαγικό οξύ κ.ά.), αμινοξέα, μπεταΐνη, β-καροτίνη, βιταμίνες B, C και E, σίδηρο, χαλκό, μαγνήσιο.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, τονωτική, διουρητική, αγχολυτική, αντιγηραντική και μακροβιοτική δράση. Βοηθούν στην αντιμετώπιση της σωματικής κόπωσης, στον έλεγχο της υπέρτασης και των αυξημένων λιπιδίων στο αίμα, στην καλή λειτουργία ήπατος, νεφρών, εντέρων και νευρικού συστήματος. Ενισχύουν την όραση και ενδεχομένως και την ερωτική διάθεση.

Ιδέες κατανάλωσης: Τα γκότζι (gojiberry ή wolfberry) τρώγονται σκέτα ως σνακ, μαζί με ξηρούς καρπούς και σπόρους, μέσα σε γιαούρτι, δημητριακά πρωινού, φρουτοσαλάτες, σαλάτες ωμών λαχανικών αλλά και σε μαγειρεμένα φαγητά, όπως σούπες. Τα φύλλα και οι τρυφεροί βλαστοί μπορούν να καταναλωθούν ως λαχανικό.

Γκουάβα

Αν δεν το δοκιμάσεις, θα χάσεις

Φρούτο που έλκει την καταγωγή του από τη Νότια και Κεντρική Αμερική. Είναι στρογγυλό, φέρνει προς το αχλάδι και στην όψη του μοιάζει με λεμόνι, με χρώμα που διαφοροποιείται ανάλογα με την ποικιλία και το βαθμό ωρίμανσής του, πολλά σποράκια στο κέντρο του και βάρος από 70 έως 250 γρ. Έχει έντονο άρωμα που παραπέμπει σε ανανά ή μπανάνα και γλυκόξινη γεύση που θυμίζει κυδώνι. Καλλιεργείται συστηματικά στη Λέρο, όπου αποκαλείται «γκαβάφα», και λιγότερο σε Κω, Κάλυμνο, Ρόδο, Άνδρο και Σαλαμίνα. Η συγκομιδή του ξεκινά στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Περιέχει κυρίως: Φυτικές ίνες, βιταμίνη C, A, B1, B2, B3, φολικό οξύ, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, ω-3 και ω-6 λιπαρά οξέα.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αντιθρομβωτική και επουλωτική δράση. Ενισχύει τα αγγεία και το νευρικό σύστημα, βελτιώνει την υφή του δέρματος και το προφυλάσσει από την πρόωρη γήρανση, βοηθά στην καλή λειτουργία του εντέρου και στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.

Ιδέες κατανάλωσης: Τρώγεται κυρίως νωπό, με τη φλούδα ή καθαρισμένο. Γίνεται επίσης χυμός, γλυκό κουταλιού, μαρμελάδα και ζελέ, κονσερβοποιείται μέσα σε σιρόπι.

Κράνα

Καταπολεμά τις ουρολοιμώξεις

Μικρά φρούτα του δάσους με ωοειδές σχήμα και έντονο ερυθρό χρώμα. Μοιάζουν με τα cranberries, αλλά δεν πρέπει να τα συγχέετε με αυτά. Τα κράνα, ή «κράνεια» κατά τον Όμηρο, παράγονται από την κρανιά, αιωνόβιο φυλλοβόλο δέντρο, αυτοφυές σε πολλές ημιορεινές και ορεινές περιοχές της χώρας μας. Συστηματικές καλλιέργειές της, ως επί το πλείστον βιολογικές, υπάρχουν κυρίως σε Μακεδονία, Θράκη και Ήπειρο. Η συγκομιδή των καρπών γίνεται Ιούλιο και Αύγουστο, μπορεί ωστόσο να παραταθεί έως τον Οκτώβριο.

Περιέχουν κυρίως: Πολυφαινόλες, φλαβονοειδή, ανθοκυανίνες, φαινολικά παράγωγα, βιταμίνη C, πηκτίνες, τανίνες, σίδηρο, ιχνοστοιχεία.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, αντιβακτηριδιακή, αντισηπτική και χωνευτική δράση. Βοηθά στην αντιμετώπιση πεπτικών και εντερικών διαταραχών, όπως η διάρροια. Ο χυμός από κράνα συνδράμει στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων, ενώ το λικέρ από κράνα καταπραΰνει τους πόνους της περιόδου.

Ιδέες κατανάλωσης: Καταναλώνονται αυτούσια (νωπά, κατεψυγμένα, αποξηραμένα) ή χρησιμοποιούνται για την παρασκευή εκχυλίσματος, ηδύποτων, γλυκισμάτων και μαρμελάδας. Ο συμπυκνωμένος χυμός τους πίνεται κυρίως ως αναψυκτικό, αφού αραιωθεί πρώτα με νερό, ή προστίθεται ως γλυκαντικό σε τσάι, γιαούρτι, ταχίνι, παγωτά, κέικ και φρουτοσαλάτες.

Μείνε συντονισμένη για να μάθεις περισσότερες ελληνικές υπερτροφές!

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 151

Update: Μάιος 2016.