Μπανάνα

Αγχολυτική και τονωτική

Πασίγνωστο υποτροπικό φρούτο. Καλλιεργείται σε παραλιακές περιοχές της Κρήτης και δευτερευόντως σε Νότια Πελοπόννησο, Κυκλάδες και Δωδεκάνησα, η δε συνολική ετήσια παραγωγή της εκτιμάται σε περίπου 4.000 τόνους. Συγκριτικά με αυτές που παράγονται σε θερμότερα κλίματα, οι ντόπιες μπανάνες είναι πιο πρασινωπές και έχουν μικρότερο μέγεθος, μικρότερο βάρος (50-150 γρ.) και καλύτερη γεύση.

Περιέχει κυρίως: Σάκχαρα, φυτικές ίνες, κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, βιταμίνες Α, Β και C.

Πιθανά οφέλη: Αγχολυτική και τονωτική δράση. Παρέχει άμεση ενέργεια στον οργανισμό, αυξάνει τα επίπεδα σεροτονίνης, ενισχύει την απόδοση του εγκεφάλου, βελτιώνει τη λειτουργικότητα του εντέρου, συνεισφέρει στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης και στην αντιμετώπιση των κραμπών.

Ιδέες κατανάλωσης: Τρώγεται κυρίως νωπή, προτιμότερο πασπαλισμένη με κανέλα. Μπορείς να την κόψεις σε ροδέλες και να την προσθέσεις σε νιφάδες βρόμης, δημητριακά πρωινού, φρουτοσαλάτες ή σαλάτες λαχανικών, να την αναμείξεις με γάλα, γιαούρτι ή κρεμώδη τυριά, να φτιάξεις χυμό, κρέμα, μους, παγωτό, γέμιση για σάντουιτς. Επίσης, να τη γευθείς περιχυμένη με σοκολάτα, ταχίνι ή φιστικοβούτυρο ή να τη χρησιμοποιήσεις σε κέικ, μάφινς, γλυκές πίτσες, ψωμί, κρέπες, πίτες κ.ά.

Μάνγκο

Στην κορυφή της λίστας

Τροπικό φρούτο με εξαιρετικό άρωμα και κίτρινη ή πορτοκαλί μαλακή σάρκα, ιδιαιτέρως ζουμερή. Προέρχεται από την Ινδία, αλλά ευδοκιμεί σε πολλές ακόμη χώρες. Στην Ελλάδα καλλιεργείται κυρίως στην Κρήτη. Το Αμερικανικό Υπουργείο Γεωργίας χαρακτηρίζει το μάνγκο ως το πλέον υγιεινό και θρεπτικό φρούτο παγκοσμίως.

Περιέχει κυρίως: Β-καροτένιο, βιταμίνη C, μαγνήσιο, κάλιο, φυτικές ίνες.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, αντιφλεγμονώδη, αποτοξινωτική, αντιγηραντική, μακροβιοτική, καρδιοπροστατευτική και αντικαρκινική δράση, συμβάλλει ενδεχομένως στην πρόληψη των καρκίνων στομάχου, παχέος εντέρου και ορθού. Προστατεύει τα μάτια από εκφυλιστικές αλλοιώσεις που σχετίζονται με τη γήρανση, προφυλάσσει το δέρμα από την ηλιακή ακτινοβολία. Ενισχύει τα τριχοειδή αγγεία, τονώνει την εγκεφαλική λειτουργία, βοηθά στη μείωση της χοληστερίνης, περιορίζει τις φλεγμονές και τους πόνους των αρθρώσεων. Πιθανολογείται επίσης ότι βοηθά στο αδυνάτισμα και στη μείωση του κοιλιακού λίπους.

Ιδέες κατανάλωσης: Καταναλώνεται κυρίως ως επιδόρπιο (νωπό, κατεψυγμένο ή αποξηραμένο). Νωπό τρώγεται όταν είναι ώριμο και χωρίς ζάρες ή κηλίδες –το ξεφλουδίζεις, το κόβεις πρώτα στη μέση και κατόπιν σε κυβάκια, αφού αφαιρέσεις το κουκούτσι. Γίνεται επίσης εύγευστος χυμός και μαρμελάδα, ενώ προσθέτει ιδιαίτερη γεύση σε σάλτσες και μαρινάτες κρεάτων.

Μύρτιλο

Ο μπλε δυναμίτης

Το μεγαλύτερο μέρος της παγκόσμιας παραγωγής μύρτιλου ή αλλιώς μπλε βατόμουρου (blueberry ή bilberry) προέρχεται από τις ΗΠΑ και τον Καναδά. Στην Ελλάδα καλλιεργείται κυρίως στον Νομό Δράµας και οι καρποί του συλλέγονται μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου.

Περιέχει κυρίως: Βιταμίνες C, Ε και β-καροτίνη, κάλιο, μαγνήσιο, φωσφόρο, φυτικές ίνες, κιτρικό και μηλικό οξύ, αλκαλοειδή, φλαβονοειδή, ανθοκυανίνες, προανθοκυανίνες, κυανιδίνες, ρεσβερατρόλη, φυτικά οιστρογόνα, τανίνες.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, διουρητική, αντιθρομβωτική, αγγειοπροστατευτική, αντιγηραντική, μακροβιοτική και πιθανώς αντικαρκινική δράση. Ενισχύει την όραση και τη μνήμη, συμβάλλει στην προστασία αγγείων, καρδιάς, εγκέφαλου και νευρικού συστήματος, βοηθά στον καλύτερο έλεγχο του σακχάρου σε διαβητικούς, στην αντιμετώπιση δερματοπαθειών και λοιμώξεων του ουροποιητικού, στην ταχύτερη επούλωση πληγών, στη θεραπεία της ουλίτιδας, στην ανακούφιση από πονόλαιμο και βήχα, στη μείωση των αλλεργικών συμπτωμάτων και των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης.

Κατανάλωση: Τα μύρτιλα καταναλώνονται ωμά, αποξηραμένα ή κατεψυγμένα. Μπορούν να προστεθούν σε δημητριακά πρωινού, νιφάδες βρόμης, γιαούρτι, παγωτό κ.ά. Γίνονται επίσης χυμός, μαρμελάδα, πάστα για επάλειψη, γλυκό κουταλιού, λικέρ, ξίδι, κρασί κ.ά. Τα φύλλα αποξηραίνονται και πίνονται ως αφέψημα.

Πατάτα μοβ

Ρίχνει την υψηλή πίεση

Προέρχεται από μια παραδοσιακή ποικιλία πατάτας των Άνδεων (Περού), η οποία καλλιεργήθηκε και αναπτύχθηκε με φυσικές μεθόδους στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο – δεν αποτελεί προϊόν γενετικής τροποποίησης, αλλά διασταύρωσης! Το μέγεθός της είναι μικρότερο από την κοινή «λευκή» πατάτα, η σάρκα και η φλούδα της διαθέτουν το ίδιο μοβ σκούρο χρώμα, έχει υφή έντονα αμυλώδη και η γεύση της θυμίζει ελαφρώς αυτή του κάστανου. Στη χώρα μας καλλιεργείται σε περιοχές της Μακεδονίας, της Κρήτης και της Δυτικής Ελλάδας.

Περιέχει: Ό,τι και η κοινή πατάτα (άμυλο, φυτοθρεπτικά, βιταμίνες, κάλιο), αλλά έως και δεκαπλάσια ποσότητα αντιοξειδωτικών, ιδίως δε ανθοκυανινών, στις οποίες οφείλει το χρώμα της.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, διουρητική και καρδιοπροστατευτική δράση. Αυξάνει την αίσθηση κορεσμού της πείνας, ενισχύει την κυκλοφορία του αίματος, συμβάλλει στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Ιδέες κατανάλωσης: Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και να μαγειρευτεί όπως και η κοινή πατάτα, π.χ. βραστή ολόκληρη ή κομμένη σε μεγάλα κομμάτια, ψητή, τηγανητή, στο φούρνο μικροκυμάτων. Θεωρείται η νοστιμότερη ποικιλία για την παρασκευή πουρέ.

Σμέουρο

Πανίσχυρο αντιοξειδωτικό

Φρούτο μικρού μεγέθους, συνήθως κόκκινου χρώματος, γνωστό και ως «φραμπουάζ». Προέρχεται από ένα φυλλοβόλο, αγκαθωτό θάμνο με μικρά λευκά άνθη, ο οποίος καλλιεργείται ευρέως σε πολλές χώρες της Ευρώπης και στη Νότια Αμερική, τόσο στο ύπαιθρο όσο και σε θερμοκήπια. Στη χώρα μας η καλλιέργειά του άρχισε πριν από περίπου 20 χρόνια, εγκαταλείφθηκε και ξεκίνησε ξανά σχετικά πρόσφατα. Η ωρίμανση και η συγκομιδή των καρπών γίνεται Αύγουστο και Σεπτέμβριο.

Περιέχει κυρίως: Βιταμίνη C, πηκτίνη, φυτικές ίνες, ανθοκυανίνες και πολλά ανόργανα άλατα, όπως κάλιο και μαγνήσιο.

Πιθανά οφέλη: Αντιοξειδωτική, αποτοξινωτική, αντιφλεγμονώδη, καρδιοπροστατευτική και αντιγηραντική δράση. Βοηθά στη μείωση της υψηλής χοληστερίνης, στην ενδυνάμωση των τοιχωμάτων των αγγείων και στην καλή λειτουργία του εντέρου, ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, προάγει τη σύνθεση κολλαγόνου και ελαστίνης, προστατεύει το δέρμα.

Ιδέες κατανάλωσης: Τα σμέουρα απαντώνται σε νωπή και κατεψυγμένη μορφή. Ως νωποί καρποί καταναλώνονται αυτούσιοι ή αφού γίνουν χυμός. Χρησιμοποιούνται ευρέως σε gourmet πιάτα, smoothies, γιαουρτογλυκίσματα και επιδόρπια. Επίσης, για την παρασκευή μαρμελάδας, ζελέδων, παγωτών, γιαουρτιού, λικέρ, κρασιών και ελαίου. Τα αποξηραμένα φύλλα γίνονται αφέψημα.

Μην ξεχνάς: Η ελληνική φύση μάς προσφέρει εδώ και αιώνες μια πληθώρα «υπερτροφών», όπως ελαιόλαδο, σκόρδο, κρεμμύδι, εσπεριδοειδή, σταφύλια, άγρια χόρτα και αρωματικά βότανα, τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της γαστρονομικής μας κουλτούρας και του διατροφικού μας DNA.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 151

Update: Μάιος 2016.