Μια χορεύτρια flamenco, μια ηθοποιός και ένας μουσικός, σ’ ένα τοπίο ακατοίκητο, στο τοπίο της μνήμης. Μια συνάντηση των πρωτογενών υλικών του σώματος και η δημιουργική κατασκευή ενός κώδικα επικοινωνίας. Πώς συνομιλεί το flamenco με τον Δημητριάδη; Πώς σχετίζεται η φόρμα αυτού του ιδιαίτερου είδους με το υπαρξιακό κείμενο της Λήθης;

H Γεωργία Τσαγκαράκη σκηνοθετεί τον ελλειπτικό μονόλογο του Δημήτρη Δημητριάδη, «Λήθη» στην παράσταση «Λήθη a Compás».
Με τη σκηνοθέτιδα είχαμε μία πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση για την σχέση του λόγου με την κίνηση και τον ρυθμό, για τη λυτρωτική λειτουργία του χορού και την ιδιόμορφη "συνομιλία" του flamenco με το κείμενο της Λήθης....

e-go: Πείτε μας λίγα λόγια για την ιδιαίτερη αυτή παράσταση

Γεωργία Τσαγκαράκη: Η «Λήθη α compάs» είναι μια παράσταση που εξερευνά πάνω απ όλα την σχέση του λόγου με την κίνηση και τον ρυθμό. Εξού και ο τίτλος της. Α compάs= σε μέτρο. Αφορμή αυτής της εργασίας υπήρξε το ενδιαφέρον μου για το μυστηριώδες κείμενο της Λήθης και η αγάπη μου για το είδος του Φλαμένκο. Η δυνατότητα συνεργασίας με ανθρώπους που το γνωρίζουν και το υπηρετούν σε βάθος, όπως είναι η χορεύτρια Βικτώρια Κόκκιζα και ο μουσικός Roland Hoffmann,ήταν σίγουρα άλλο ένα στοιχείο που με οδήγησε στην εξερεύνηση αυτής της σκηνικής σύνθεσης. Το Φλαμένκο είναι μια τέχνη, που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί παρεξηγημένη, ακριβώς γιατί ακουμπάει στην παραδοσιακή φόρμα της έκφρασης και στηρίζεται στο αισθητικό περιβάλλον της Ισπανικής κουλτούρας. Εύκολα λοιπόν γλιστράει στο φολκλόρ και στην υπερβολή, παραγκωνίζοντας την ουσία που βασίζεται στην ιδιαίτερη προσέγγιση του κάθε καλλιτέχνη και την ουσιαστική επικοινωνία των στοιχείων(ρυθμός ,μελωδία, κίνηση). Έχοντας λοιπόν επί σκηνής έναν φορέα του λόγου, έναν της κίνησης και έναν της μελωδίας δοκιμάζουμε να δημιουργήσουμε ένα καινούργιο κώδικα επικοινωνίας με αφορμή το θεσπέσιο κείμενο του Δημητριάδη και την ουσιαστική φόρμα του Φλαμένκο.

e-go: Πώς συνομιλεί το flamenco με τον υπαρξιακό κείμενο της Λήθης του Δημητριάδη;

Γ.Τ: Συνήθως οι «Letras», οι στροφές των τραγουδιών του Φλαμένκο, έχουν θεματολογία βασισμένη στην καθημερινότητα, σε δυσκολίες που γεννάει η ζωή, στον έρωτα και στον θάνατο, που πλημμυρίζουν το στίχο με συναίσθημα και πληροφορία. Διαλέγοντας το υπαρξιακό κείμενο του Δημητριάδη και αντιμετωπίζοντας το ουσιαστικά σαν τραγούδι, αμέσως έχουμε μια αντίφαση και άρα και ένα πεδίο έρευνας πάνω στην αντιμετώπιση του λόγου. Οι κοφτές, επαναλαμβανόμενες φράσεις, οι πυκνές έννοιες, οι κρυμμένες μελωδίες στην σύνταξη και την επιλογή των λέξεων, γίνανε το όχημα της εργασίας μας, αποκαλύπτοντας έναν κραδασμό στον λόγο που δικαίως μεταφράζεται σε ΝΤΟΥΕΝΤΕ. Τέλος, το γεγονός ότι δεν τραγουδιέται ο στίχος αλλά μιλιέται, δημιουργεί ακόμα μια ενδιαφέρουσα επιλογή και γεννάει ερωτήσεις σχετικά με την φόρμα.

e-go: Πόσο ο χορός μπορεί να μας απελευθερώσει;

Γ.Τ: Από μόνη της η διαδικασία της κίνησης είναι θεραπευτική και λυτρωτική. Είναι μια πανάρχαια συνήθεια, τρόπος ύπαρξης και επικοινωνίας, στοιχείο ενσωματωμένο σε κάθε κοινωνία. Δυστυχώς όσο πάει ξεχνάμε να χορεύουμε και αφήνουμε τα σώματα μας να σκεβρώνουν και να μπερδεύονται. Να γεμίζουν ενέργεια που χρειάζεται ανακύκλωση μέσα από την κίνηση και να την μετατρέπουν σε νευρώσεις και αρρώστιες.

e-go: Αγγίζει και που η παράσταση το σήμερα;

Γ.Τ: Το κείμενο της«Λήθης» λειτουργεί σαν ένας οδηγός προσέγγισης της ταυτότητας, χωρίς ίχνος εγωκεντρισμού και ναρκισσισμού, χρησιμοποιώντας έναν αφοπλιστικό ενεστώτα. Είμαι σώμα, μόνον σώμα. Εμπιστεύομαι και αποδέχομαι το γεγονός ότι το σώμα μου κουβαλάει όλη μου την ιστορία, την ιστορία του λαού μου, της οικογένειας μου, της θρησκείας μου. Σταματάω να αγωνιώ για την ύπαρξη μου και την επιβεβαίωση της. Εγκαταλείπω τις φωνές για την αναγνώρισή μου και την υστεροφημία μου. Αποδέχομαι την θνητότητά μου. Και έτσι, στο πουθενά, αρχίζω να ΕΙΜΑΙ. Να είμαι εγώ. Αυτός ο στοχασμός που εισαγάγει το έργο του Δημητριάδη είναι διαχρονικός και ίσως ανατριχιαστικά επίκαιρος αν λάβουμε υπ’ όψιν μας το στραπατσάρισμα που υφίσταται ο σύγχρονος άνθρωπος στο εδώ και το τώρα.
Και μέσα σ’ όλα αυτά, η παράσταση, εξερευνά νέες φόρμες έκφρασης και συνδυάζει διαφορετικά είδη τέχνης, πράγμα που για μένα είναι εντελώς επίκαιρο και αναγκαίο.

e-go: Πιστεύετε πως η τέχνη μπορεί να βοηθήσει τον σύγχρονο Έλληνα να βγει από την κατάθλιψη που βιώνει εξαιτίας της οικονομικής κρίσης;

Γ.Τ: Νομίζω ο Έλληνας απαντάει από μόνος του. Υπάρχει μια παραδοξότητα που παρουσιάζεται ανάμεσα στην συνύπαρξη των γεμάτων θεάτρων, των πετυχημένων φεστιβάλ, του ενδιαφέροντος προς κάθε είδους τέχνη και στην έλλειψη οικονομικών πόρων. Είναι ένα φαινόμενο πρωτοφανές, διασκεδαστικό και αισιόδοξο. Δείχνει καθαρά ότι ο Έλληνας ποντάρει στην καλλιτεχνική του ζωή, είτε ως θεατής, είτε ώς δημιουργός.

e-go: Τι ετοιμάζετε για το μέλλον;

Γ.Τ: Θα συνεχίσουμε το «Drama Perpetua», μια παράσταση σε σκηνοθεσία του Γιώργου Φριτζήλα εμπνευσμένη από τα απομνημονεύματα του Henri Désiré Landru και το ημερολόγιο της Αγίας Perpetua.

Γεωργία Οικονόμου