Είδαμε την «Mies Julie» στο Φεστιβάλ Αθηνών [και ακόμη περιμένουμε τη βροχή]

12.06.2015
Δεσποινίς Τζούλια, το πολύκροτο έργο του Στρίντμπεργκ (1888) που προκάλεσε σκάνδαλο στην εποχή του εξαιτίας της θεματολογίας του, εστιάζει στην πάλη ανάμεσα σε δύο κοινωνικές τάξεις, δύο φύλα, δύο ψυχισμούς. Αυτό ακριβώς το έργο επέλεξε ο νοτιοαφρικανικός θίασος Baxter Theatre Centre και μας το παρουσίασε σε μία άκρως ενδιαφέρουσα και ολίγον «στρατευμένη» διασκευή.

Στην εκδοχή αυτή κρατήθηκε μεν η κεντρική ραχοκοκαλιά του έργου, άλλαξε όμως ο τόπος, ο χρόνος, το χρώμα, το όνομα των πρωταγωνιστών ακόμη και ένας κεντρικός χαρακτήρας (η μαγείρισσα Κριστίν έγινε η μητέρα του Τζων).

Έτσι, μέσα στην παγανιστική ευφορία μιας νύχτας καλοκαιριού, στη Φάρμα των Δακρύων, ένας μαύρος υπηρέτης οδηγεί την λευκή κόρη του αφεντικού του σε ένα ερωτικό παιχνίδι που τελικά θα οδηγήσει στη συντριβή. Η σχέση τους εύθραυστη, ακροβατεί διαρκώς στα όρια και κορυφώνεται με μία καταιγιστική διαλεκτική μεταξύ τους. Μέσα σ΄ένα έντονα παθιασμένο και ερωτικό κλίμα ανακύπτουν ερωτήματα όπως πόσο δούλος είναι ένας ….σκλάβος και πόσο δούλος είναι ο ίδιος «ελεύθερος» αφέντης μέσα στο καθεστώς δουλείας που ο ίδιος έχει δημιουργήσει, ερωτήματα για την παράδοση, για το σεβασμό στους προγόνους, για την αγάπη στα πάτρια εδάφη, ερωτήματα για την ίδια την ελευθερία και το δίκαιο, αλλά και για τη έλευση του σαρωτικού καινούριου.


Η Γιάελ Φάρμπερ έχει σίγουρα μία ιδιαίτερη σκηνοθετική ματιά και μία τελείως ξεκάθαρη άποψη για τι ακριβώς θέλει να κάνει, που θέλει να κινηθεί, που να εστιάσει και τι να υπερτονίσει. Έτσι, με αφορμή τις ιδιαιτερότητες της νοτιοαφρικανικής κοινωνίας, ενέπλεξε το θέμα των διαφορετικών τάξεων με αυτό των φυλετικών διαφορών και ανήγαγε το θέμα του αφέντη και του υπηρέτη σε σχέση αφέντη και σκλάβου. Τελικά κατόρθωσε και έκανε την ανατροπή: Οι ρόλοι αλλάζουν, μεταβάλλονται διαρκώς και τελικά το αρσενικό στοιχείο κυριαρχεί, ο σκλάβος γίνεται αφέντης, κυρίαρχος, ανεβαίνει πάνω στο τραπέζι μετά την ερωτική του συνεύρεση με την κυρία του, την Δεσποινίδα Τζούλια, και την κοιτάει αφ υψηλού αποτινάσσοντας τα δεσμά του. Και όλα αυτά σε μία εξαιρετικά μεγεθυμένη και έντονα φορτισμένη με το ερωτικό στοιχείο διάσταση.

Τελικά οι ήρωες έμειναν να περιμένουν τη βροχή…..

Οι ερμηνείες των ηθοποιών της παράστασης ήταν πολύ καλές. Η Hilda Cronjé ενσάρκωσε με μεγάλη άνεση τον πολυεπίπεδο χαρακτήρα της Δεσποινίδος Τζούλια, τον σωματικοποίησε άριστα, ακροβάτησε με άνεση στα συναισθήματά της και γενικότερα μας παρέδωσε μία άριστη ψυχογραφία της ηρωίδας.

Ο Bongile Mantsai στο ρόλο του Τζων ήταν αρκετά στυλιζαρισμένος και ίσως λίγο πιο ενεργητικός απ΄ ότι χρειαζόταν. Ναι μεν άλωσε τη σκηνή, όμως θα έπρεπε να προσπαθήσει να τιθασεύσει λίγο τον ασυγκράτητο δυναμισμό του, προκειμένου να μας δώσει μία πιο εσωτερική ερμηνεία και να εναρμονιστεί πλήρως με την αύρα της Hilda Cronjé.

Η Zoleka Helesi, τέλος, στο ρόλο της Κριστίν, μητέρας του Τζων, ήταν σπαρακτική, καθώς στο πρόσωπό της καθρεφτίστηκαν όλοι οι αγώνες των προγόνων τους, αλλά και ολόκληρη η ιστορία τους.

Αξίζει να δει κάποιος την παράσταση αυτή; Σίγουρα ναι. Πρόκειται για μία πολύ σφικτή παράσταση που βρίθει νοημάτων και συμβολισμών και για μία εξαιρετικά νέα ενδιαφέρουσα οπτική της κλασικής αυτής ιστορίας του Στρίντμπεργκ.

Γεωργία Οικονόμου