Συνειδητά λοιπόν, η επιλογή των εκθεμάτων στράφηκε σε χειρόγραφα, κυρίως ρήσεις ή αποσπάσματα πολύστιχων ποιημάτων με θέματα εμπνευσμένα από το παρελθόν της Ελλάδας, μυθολογικό ή ιστορικό, για το οποίο το ενδιαφέρον του υπήρξε εξαρχής ιδιαίτερα ζωηρό. Ποιήματα όπως Ο Ηρακλής κ’εμείς, Αρχαίο θέατρο, Η Φημονόη, η απόγνωση της Πηνελόπης, Συνέπειες, κ.ά., που εντάσσονται στις χαρακτηριστικές για τον τίτλο τους συλλογές Μαρτυρίες και Επαναλήψεις, υπογραμμίζουν την ικανότητα του Ρίτσου ν’ αφηγείται και να συνδέει το παρελθόν με το παρόν και, αναπόφευκτα, να συγχωνεύει σ’ αυτά γεγονότα της προσωπικής και πολιτικής ζωής, εθνικές τραγωδίες και σπαραγμούς της νεώτερης Ελλάδας και της εποχής του.
Με λίγα λόγια, ο στοχασμός του συλλαμβάνει τη διαχρονικότητα του ελληνισμού αποσπασματικά και στο σύνολό της.
Το αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο συνοδεύεται από φωτογραφίες από τα νεανικά του χρόνια, τα χρόνια της περισυλλογής και της απομόνωσης, τα χρόνια της αναγνώρισης, ενώ μια άλλη ενότητα αναδεικνύει την εικαστική δημιουργία του ποιητή. Πράγματι, όπως δηλώνουν κάποιοι από τους μελετητές του, ο Ρίτσος ανταποκρίθηκε στη ζωή με τη ματιά του ζωγράφου.
Η ζωγραφική λοιπόν προσέγγιση στο έργο του διαπιστώνεται από την προτίμηση του ποιητή στη φυσική αναγλυφή κάποιων υλικών όπως οι ρίζες, τα κόκαλα και κυρίως οι πέτρες, τα βότσαλα και τα χαλίκια, άφθονα στα ξερονήσια, ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε σε ώρες απομόνωσης, ίσως από τη «... γενική ανάγκη της έκφρασης που αντιμάχεται τη φθορά και τη μοναξιά...».
Όλα τα εκθέματα του αφιερώματος προέρχονται από τις συλλογές του Μουσείου Μπενάκη, το οποίο με προθυμία ανταποκρίθηκε στον δανεισμό τους.
Γιάννης Ρίτσος
Ο διαχρονικός Έλληνας - «Να λες: ουρανός˙ και ας μην είναι.»
Διάρκεια: 26 Σεπτεμβρίου - 30 Οκτωβρίου 2009
Τόπος: Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης
http://www.cycladic-m.gr
Νεοφύτου Δούκα 4, 10674 Αθήνα
Τηλ:+30-210-7228321-3
