Τήνος
Παναγία η Ευαγγελίστρια
Πολλά τα τάματα και ακόμη περισσότερα τα «ευχαριστώ» στην Παναγιά την Ευαγγελίστρια, τη Μεγαλόχαρη, την Παναγιά των Κυκλάδων, την Παναγιά όλου του Αιγαίου. Πιστοί από όλη την Ελλάδα φτάνουν στο λιμάνι της Τήνου, ανάβουν ένα κερί, εκπληρώνουν το τάμα τους και επιστρέφουν. Τους αρκούν λίγα λεπτά μπροστά στη χάρη της, τους αρκούν τα δάκρυα που τρέχουν αβίαστα μπροστά στην εικόνα της, που εμφανίστηκε στη μοναχή Πελαγία, τους αρκεί η ανάταση της ψυχής και της πίστης που νιώθουν φεύγοντας. Ξέρουν όμως και οι ίδιοι ότι σίγουρα θα επιστρέψουν.
Αστυπάλαια
Παναγία η Πορταΐτισσα
Μέσα στο κάστρο υπάρχουν δύο κατάλευκες εκκλησίες με πέτρινα περίτεχνα καμπαναριά. Η παλαιότερη του Αγίου Γεωργίου και η νεότερη της Παναγίας της Πορταΐτισσας, μίας από τις ωραιότερες των Δωδεκανήσων. Εκεί τον Δεκαπενταύγουστο, με θέα το Αιγαίο, γίνεται πανηγύρι με χορό στην αυλή αλλά και στη στέγη της εκκλησίας. Διαθέτει σπουδαίο τέμπλο του 18ου αιώνα, γλυπτό δικέφαλο αετό στο πάτωμα και αμύθητης αξίας βυζαντινές εικόνες.
Σίφνος
Παναγιά η Χρυσοπηγή
Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, τα χρόνια των κουρσάρων στα κελιά της Παναγιάς της Χρυσοπηγής ζούσαν καλόγριες. Σε μια επιδρομή στο νησί, κι ενώ οι περισσότερες από τις καλόγριες πρόλαβαν να φύγουν μακριά από τους επιδρομείς, μία εξ αυτών έμεινε πίσω, στη μονή. Καταδιωκόμενη από τους κουρσάρους, η καλόγρια παρακάλεσε την Παναγιά να τη σώσει. Και αυτή έκανε το θαύμα της! Χώρισε τον όρμο στα δύο, δημιουργώντας ένα σχίσμα, με αποτέλεσμα οι επιδρομείς να πέσουν στη θάλασσα.
Αμοργός
Παναγιά η Χοζοβιώτισσα
Το θαύμα εδώ συμβαίνει καθημερινά: Ενώ γίνονται συνέχεια κατολισθήσεις και πέφτουν βράχια πάνω στο μοναστήρι, ποτέ δεν έχει χτυπήσει άνθρωπος! Πλούσιοι και οι τρεις μοναχοί στη Χοζοβιώτισσα, το κατάλευκο μοναστήρι που, σκαρφαλωμένο στο βράχο, ατενίζει από τη βεράντα του καθολικού το πέλαγος. Ο ηγούμενος, γέροντας Σπυρίδων, και δύο μοναχοί, ο Φιλάρετος και ο Χριστόδουλος, ζουν στην αγκαλιά του βράχου, με μοναδικό παράπονο την έλλειψη του σεβασμού των επισκεπτών που θέλουν να μπουν στο μοναστήρι με άσεμνα ρούχα. Κερνάνε λουκούμι τους επισκέπτες κι έπειτα ο γέροντας Σπυρίδων τους ανεβάζει στο καθολικό της μονής, για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας και να τους αφηγηθεί την ιστορία του μοναστηριού.
Φολέγανδρος
Της Κοιμήσεως
Ακολουθήστε το λιθόστρωτο δρόμο που ξεκινάει από την πλατεία της Πούντας και σταματήστε για να σκύψετε για λίγο πάνω από τους γκρεμούς που καταλήγουν στα άγρια βράχια, εκεί που ανασαίνει η θάλασσα. Η Παναγιά είναι σκαρφαλωμένη στο βράχο πάνω από την πανέμορφη Χώρα. Κατά πάσα πιθανότητα είναι χτισμένη στη θέση αρχαίου ναού, από τον οποίο χρησιμοποιήθηκε οικοδομικό υλικό για την ανέγερσή της. Στον αυλόγυρο και στο εσωτερικό του ναού θα δείτε αρχαίες επιγραφές, γλυπτά και βάσεις αγαλμάτων. Η εικόνα της Παναγίας, που φυλάσσεται στην εκκλησία, συνδέεται με ιστορίες πειρατών και θρύλους.
Μυτιλήνη
Παναγιά της Αγιάσου
Ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα στην Ελλάδα. Στην εικόνα η Παναγία Βρεφοκρατούσα, που έχει φιλοτεχνηθεί από τον Ευαγγελιστή Λουκά με μαστίχα και κερί. Το σπίτι της ήταν στην Ιερουσαλήμ, αλλά μεταφέρθηκε στην Αγιάσο από τον καλόγερο Αγάθωνα, το 803 μ.Χ. Πλήθος προσκυνητών συρρέει τον Δεκαπενταύγουστο για να προσκυνήσει τη θαυματουργή εικόνα.
Σαντορίνη
Παναγιά η Επισκοπή
Ένα από τα πιο αξιόλογα μνημεία των Κυκλάδων. Ο ναός χτίστηκε κατά τον 11ο αιώνα με αυτοκρατορική χορηγία, από το Βυζαντινό αυτοκράτορα Αλέξιο Α’ Κομνηνό. Στο εσωτερικό του σώζονται εξαιρετικές τοιχογραφίες και τέμπλο ξυλόγλυπτο. Από τα σημαντικότερα έργα της η πανέμορφη εικόνα της Παναγίας με τον Χριστό, στον τύπο της Γλυκοφιλούσας, πλαισιωμένη με μορφές ιεραρχών, η οποία λατρεύεται μέχρι σήμερα και με ιδιαίτερο σεβασμό από τους πιστούς.
Πάρος
Παναγιά η Εκατονταπυλιανή
Ο ναός με τις 100 πύλες. Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος ίδρυσε την Εκατονταπυλιανή μετά το θάνατο της μητέρας του, ως εκπλήρωση ενός ιερού της χρέους. Το καράβι που μετέφερε την Αγία Ελένη στους Αγίους Τόπους έπεσε σε θαλασσοταραχή και σταμάτησε στην Πάρο. Οι κάτοικοι του νησιού συνδέουν τη μεγαλοπρέπεια της Εκατονταπυλιανής με εκείνη της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη. Την ονομάζουν δε και Καταπολιανή, καθώς είναι χτισμένη «κατά την πόλη».
Άνδρος
Παναγιά η Θεοσκέπαστη
Σύμφωνα με την παράδοση, ένα βράδυ με φουρτούνα η εικόνα της Παναγίας ερχόταν από το πέλαγος προς την ακρογιαλιά με ένα παράξενο φως. Νησιώτες το ακολούθησαν και τους οδήγησε σε μια σπηλιά, όπου πάνω σε φύκια είδαν την εικόνα της. Τη μετέφεραν στο παρεκκλήσι του Αγίου Αθανασίου, αλλά την άλλη μέρα η εικόνα γύρισε στη σπηλιά! Εκεί χτίστηκε ο ναός. Η ξυλεία ενός καραβιού που ξέβρασε η θάλασσα κοντά στο ναό χρησιμοποιήθηκε για να φτιαχτεί η σκεπή. Οι ντόπιοι πίστεψαν ότι την έστειλε η Παναγία και την ονόμασαν «Θεοσκέπαστη».
Λειψοί
Παναγία του Χάρου
Εδώ βρίσκεται η μοναδική εικόνα της Παναγίας που δεν κρατάει το Θείο Βρέφος, αλλά τον Εσταυρωμένο Χριστό. Η Παναγία του Χάρου γιορτάζει στις 23 Αυγούστου (εννιάμερα της Παναγίας). Τότε είναι που ανθίζουν και τα κρινάκια της Παναγιάς. Τα λουλούδια τοποθετούνται στην εικόνα την άνοιξη, στη συνέχεια ξεραίνονται και στη γιορτή της, κατακαλόκαιρο, ανθίζουν.
ΡΑΝΤΕΒΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ
Ο Αύγουστος, με αφορμή τη γιορτή της Παναγιάς, είναι ο μήνας που η θρησκευτική πίστη συναντά τη λαϊκή μας παράδοση. Έτσι, όλος ο κόσμος γιορτάζει σε πανηγύρια, όπου το κρασί ρέει άφθονο, η σούβλα μοσχοβολά και ο χορός και το τραγούδι δεν σταματούν μέχρι που να βγει ο ήλιος.
Ικαρία 15/08
Το πανηγύρι της Λαγκάδας στο νησί των πανηγυριών. Χορεύουν τον ικαριώτικο μέχρι το πρωί και απολαμβάνουν τον ομηρικό Πράμνιο Οίνο.
Κεφαλλονιά 15/08
Πανηγύρι της Παναγιάς της Λαγκουβάρδας στον Μαρκόπουλο.Άφθονο κρασί, τρυφερό κατσικάκι. Και στην πίστα νέοι και γέροι να χορεύουν μπάλο.
Σέριφος 15/08
Στο χωριό Παναγιά η παράδοση έλεγε ότι το πρώτο ζευγάρι που χορεύει γύρω από τη γέρικη ελιά της κεντρικής πλατείας θα παντρευτεί εντός του τρέχοντος έτους. Το έθιμο έχει εκλείψει, οι χοροί όμως καλά κρατούν στο πανηγύρι της Ξυλοπαναγιάς.
Αστυπάλαια 14-16/08
Τρεις ολόκληρες ημέρες διαρκεί το πανηγύρι της Παναγιάς, με μπόλικο φαγητό, πολύ κρασί και μουσική. Είναι οι μόνες ημέρες του χρόνου που η Αστυπάλαια χάνει τους χαμηλούς της τόνους και μπαίνει σε πιο έντονους ρυθμούς.
Κύθνος 15/8
Γιορτάζει η Παναγιά η Κανάλα, η προστάτιδα του νησιού.
Κάρπαθος 15/8
Το γλέντι ξεκινάει από το πρωί στην Όλυμπο. Ολυμπίτισσες κυράδες με πλουμιστές μαντίλες μοιράζουν φρέσκο ψωμί και καρπούζι σε ντόπιους και επισκέπτες. Το βράδυ οι άντρες με τις βράκες ανάβουν φωτιές και ο χορός στήνεται γύρω τους μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
ΑΠΟ ΤΗ ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΙΜΟΥ
