Το ίδιο ακριβώς φρούτο, π.χ. 1 δαμάσκηνο, αποδίδει τις ίδιες ακριβώς θερμίδες είτε το καταναλώσεις φρέσκο είτε αποξηραμένο, εφόσον βεβαίως δεν περιέχει επιπρόσθετα θερμιδογόνα συστατικά. Όταν όμως αποξηρανθεί, τότε μειώνεται το βάρος και ο όγκος του, διότι η αποξήρανση προκαλεί απώλεια νερού και πύκνωση των υπολοίπων συστατικών του, επομένως αυτές οι θερμίδες αντιστοιχούν πλέον σε μια μικρότερη ποσότητά του («ενεργειακά πυκνό τρόφιμο»). Επομένως, όταν κάποιος κάνει τις συγκρίσεις στην ίδια ποσότητα βάρους ή όγκου και όχι ανά τεμάχιο, τα αποξηραμένα φρούτα αποδίδουν περισσότερες θερμίδες σε σχέση με τα φρέσκα, καθώς και περισσότερα διατροφικά στοιχεία, όπως σάκχαρα, φυτικές ίνες, σίδηρος, κάλιο και αντιοξειδωτικά.

Θερμιδικές διαφορές και εξαιρέσεις

Τα αποξηραμένα φρούτα που έχουν αποξηρανθεί μερικώς, δηλαδή διατηρούν ένα ποσοστό από το νερό τους, ή αποξηρανθεί και μετά τους έχει προστεθεί νερό, δηλαδή έχουν επανυδατωθεί, αποδίδουν λιγότερες θερμίδες ανά 100 γρ. συγκριτικά με τα πλήρως αποξηραμένα. Το ίδιο και τα αποξηραμένα φρούτα που διατηρούν τον πυρήνα τους. Αντίθετα, αποξηραμένα φρούτα στα οποία έχει προστεθεί φυτικό έλαιο ή/και ζάχαρη («ζαχαρωμένα») αποδίδουν περισσότερες θερμίδες συγκριτικά με τα υπόλοιπα.

Πόσα μπορώ να καταναλώνω;

Τα αποξηραμένα φρούτα μπορούν να αποτελέσουν τμήμα οποιασδήποτε ισορροπημένης διατροφής, είτε συμπληρωματικά των φρέσκων φρούτων είτε ως αντικαταστάτης άλλων γλυκισμάτων. Στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής συστήνεται η καθημερινή κατανάλωση τουλάχιστον τριών (3) μερίδων φρούτων, εκ των οποίων η μία (1) μερίδα μπορεί να καλύπτεται είτε από αποξηραμένα φρούτα είτε από χυμό φρούτων. Η μερίδα (αλλιώς: μικρομερίδα) των αποξηραμένων φρούτων είναι γύρω στα 40 γρ., π.χ. 3-4 δαμάσκηνα ή 2 κ.σ. μαύρες σταφίδες. Κάπως πιο αυξημένη κατανάλωση αποξηραμένων φρούτων, ποτέ όμως σε βάρος των φρέσκων και πάντα συμπληρωματικά αυτών, ενδείκνυται σε όσους/-ες γυμνάζονται εντατικά και χρειάζονται περισσότερες θερμίδες ή τα χρησιμοποιούν ως υποκατάστατα άλλων γλυκισμάτων. Μπορεί επίσης να είναι ωφέλιμη σε άτομα με δυσκοιλιότητα, χαμηλά επίπεδα σιδήρου («αναιμία») ή υψηλή αρτηριακή πίεση.

Και μερικές ιδέες

Μπορούν να καταναλωθούν μόνα τους, π.χ. ως σνακ, ή σε συνδυασμό με άλλα τρόφιμα, όπως ξηροί καρποί ή σπόροι. Μπορείς επίσης να τα βάλεις μέσα σε δημητριακά πρωινού, γιαούρτι, κρεμώδες τυρί, φρουτοσαλάτες και σαλάτες ωμών λαχανικών, να τα προσθέσεις σε διάφορα γλυκά και αρτοσκευάσματα, π.χ. κέικ, σταφιδόψωμο, μηλόπιτα, σιροπιαστά, να τα κάνεις γλυκό κουταλιού με μέλι αντί για ζάχαρη, κομπόστα ή πολτό και βεβαίως στη μαγειρική, π.χ. ως γέμιση σε πουλερικά ή γεμιστά, σε ριζότο, όσπρια, χοιρινό, φαγητά κατσαρόλας με κρέας κ.ά.

Συμβουλή: Πριν τα χρησιμοποιήσεις στη ζαχαροπλαστική ή στη μαγειρική σου, άφησέ τα να μουσκέψουν 2 με 4 ώρες σε χλιαρό νερό, για να μαλακώσουν και να φουσκώσουν. Αν έχεις πρόβλημα δυσκοιλιότητας ή πεπτικά προβλήματα ή θέλεις να σε χορτάσουν περισσότερο, μούσκεψέ τα για αρκετές ώρες πριν τα καταναλώσεις ή, εναλλακτικά, βράσε τα σε νερό ή χυμό φρούτων και φτιάξε τα κομπόστα (κοσάφ) ή πουρέ.

Παχαίνουν ή όχι;

Η αποξήρανση αυξάνει την ενεργειακή πυκνότητα και καθώς τα αποξηραμένα φρούτα είναι πιο μικρά σε μέγεθος από τα αντίστοιχα φρέσκα, καθιστούν ευκολότερη την υπερκατανάλωση, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένη πρόσληψη θερμίδων! Στον αντίποδα, λόγω της γλυκιάς τους γεύσης μπορούν να ικανοποιήσουν την όρεξη για γλυκό, βοηθώντας έτσι στη μείωση της κατανάλωσης γλυκισμάτων με πιο πολλά λιπαρά και θερμίδες. Συνεπώς όταν καταναλώνονται με μέτρο αντικαθιστώντας άλλα γλυκίσματα όχι μόνο δεν παχαίνουν, αλλά αντίθετα μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο της θερμιδικής πρόσληψης και στην απώλεια βάρους.

Ποια να διαλέξω;

Ποια αποξηραμένα φρούτα φαίνεται ότι έχουν ιδιαίτερες ευεργετικές επιδράσεις;

Βερίκοκα: Καταπολεμούν την αδυναμία, περιορίζουν τη νευρικότητα, βοηθούν στην ομαλοποίηση της εντερικής λειτουργίας, μειώνουν τις κράμπες, συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της υπέρτασης και της αϋπνίας, βελτιώνουν την υφή του δέρματος.

Βατόμουρα: Διαθέτουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, βοηθούν στην αντιμετώπιση της σωματικής κόπωσης, στον έλεγχο της υπέρτασης και των αυξημένων λιπιδίων στο αίμα, στην καλή λειτουργία ήπατος, νεφρών, εντέρων και νευρικού συστήματος.

Δαμάσκηνα: Έχουν υπακτική δράση, συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου και γενικότερα του πεπτικού συστήματος, βοηθούν στον έλεγχο της υψηλής χοληστερίνης στο αίμα, ενισχύουν τη δομή των οστών, προστατεύουν το δέρμα.

Σταφίδες: Αυξάνουν την αίσθηση κορεσμού, περιορίζουν το οξειδωτικό στρες, συμβάλλουν στη μείωση της υψηλής χοληστερίνης στο αίμα και της υψηλής πίεσης, βοηθούν στη πρόληψη της οστεοπόρωσης, καταπολεμούν βακτήρια του στόματος που προκαλούν τερηδόνα ή ουλίτιδα.

Σύκα: Αυξάνουν την ενεργητικότητα, έχουν τονωτικές και ενδεχομένως αφροδισιακές ιδιότητες, δρουν χωνευτικά και διουρητικά, ανακουφίζουν από δυσκοιλιότητα, άσθμα, βρογχικά, φαρυγγίτιδα και διαταραχές της εμμηνόπαυσης.

Χουρμάδες: Ενισχύουν τα τριχοειδή αγγεία, τονώνουν την εγκεφαλική λειτουργία, βοηθούν στην καλή λειτουργία γαστρεντερικού και κυκλοφορικού συστήματος, ενδεχομένως βελτιώνουν τη γονιμότητα, τους αποδίδονται αντικαρκινικές ιδιότητες.

ΠΡΟΣΟΧΗ! Με εξαίρεση την επίδραση των φυτικών ινών στην εντερική λειτουργία οι υπόλοιπες αναφερόμενες ιδιότητες δεν αποτελούν αποδεκτά τεκμηριωμένους ισχυρισμούς υγείας.

Παραδοσιακά προϊόντα

Μοναδικά προϊόντα του τόπου μας, με Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ)…

Σταφίδα Κορίνθου Βοστίτσα: Η φημισμένη μαύρη κορινθιακή σταφίδα προέρχεται από τη φυσική αποξήρανση στον ήλιο μαύρο σταφυλιών με κουκούτσια. Η εξαιρετική της ποιότητα οφείλεται στο ιδιαίτερο έδαφος της περιοχής, στο καλό μικροκλίμα και στους κανόνες παραγωγής που ακολουθούν σχολαστικά οι καλλιεργητές.

Σύκο ξηρό Κύμης: Παράγεται αποκλειστικά στην Κύμη της Ευβοίας από τα συκόδεντρα της τοπικής ποικιλίας. Ο «φυσικός τύπος» έχει το τυπικό καστανό χρώμα των ξηρών σύκων. Ο «λευκός τύπος» ή «κλιβανισμένος» έχει λευκό χρώμα, γιατί τα σύκα πριν από την αποξήρανσή τους στον ήλιο εκτίθενται σε ατμούς θείου, οι οποίοι μεταβάλλουν το χρωματισμό του φλοιού.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό Αρμονία, τεύχος 164

Update: Νοέμβριος 2015.