Μια μετωπική αντιμετώπιση του σήμερα, και του χθες που μας έφερε σε αυτό το "σήμερα", με τις νεοαστικές συνήθειες και νοοτροπίες, αντιλήψεις και κατεστημένα, συμπεριφορές και συστήματα αξιών, φιλοδοξεί να είναι η έκθεση "Η νεοαστική τάξη οδεύει προς τον Παράδεισο", στο Ιδρυμα Πέτρου και Μαρίκας Κυδωνιέως στην Ανδρο.
Μέσα από τα έργα τριών διαφορετικών καλλιτεχνών, αλλά πολύ συγγενών ως προς την αντιμετώπιση του θέματος, του γνωστού Αντώνη Κυριακούλη και των νεότερων Μιχάλη Καλλιμόπουλου και Σταύρου Διακουμή, επιδιώκεται να δημιουργηθεί ένας διάλογος "που αφορά στην πνευματική αντίσταση της κρίσης που διανύουμε", σύμφωνα με την ιστορικό τέχνης Αθηνά Σχινά, η οποία συνέλαβε την ιδέα της έκθεσης, από το Σάββατο έως τις 25 Σεπτεμβρίου. Πάντα στο πλαίσιο του θεσμού "Πλόες", που έχει καθιερώσει το Ιδρυμα από το 1995, και παρουσιάζει στη Χώρα του νησιού.
Η έκθεση είναι επίκαιρη και ακουμπά με πικρό χιούμορ, σαν ένα σύγχρονο "κωμειδύλλιο", στο μεδούλι των νοοτροπιών μας. Είναι ριζοσπαστική, λέει επίσης η επιμελήτρια. "Γιατί χρησιμοποιεί την ανατροπή μέσα από το χιούμορ και δεν αφήνει στο απυρόβλητο τον ίδιο τον θεατή. Τον αντικατοπτρίζει με τα καλά και τα κακά του. Γι' αυτό είναι πικρό το χιούμορ". Ο στόχος είναι να στηθεί "ένας διάλογος ανάμεσα στους καλλιτέχνες και το κοινό, σε μια φελινική ατμόσφαιρα, της οποίας το μελοδραματικό στοιχείο αντικαθίσταται από το πικρό χιούμορ". "Θέλω", συνεχίζει η Αθηνά Σχινά, μιλώντας στο "Εθνος", "να είναι σαν μιμόδραμα και κωμειδύλλιο, θυμίζοντας την "μπουφόνικη" όπερα του δρόμου. Ενας κλαυσίγελως για αυτό που μας οδήγησε στην κατάσταση που βιώνουμε σήμερα".
Πάνω σε ποια πράγματα "συνομιλούν" οι τρεις καλλιτέχνες και τα έργα τους; Τα γυναικοκρατούμενα έργα του Αντώνη Κυριακούλη, γνωστού ζωγράφου, σκιτσογράφου, εικονογράφου και κειμενογράφου, περιγελούν με παιγνιώδη διάθεση, σαρκαστικό και υπονομευτικό ύφος, τις σοβαροφανείς αυθεντίες, τις εξουσιαστικές δομές, τις αστικολαϊκές νοοτροπίες, τους θεσμούς, την καθημερινή πρακτική. Ακόμη κι όταν το πρόσωπο του έργου είναι η βασίλισσα Ελισάβετ, ο καλλιτέχνης εμπνέεται από την επικαιρότητα για να σαρκάζει την εξουσία, τον καθωσπρεπισμό, την υποκρισία. Χωροθετεί τις γυναίκες, παρατηρεί η επιμελήτρια, "ως καρικατούρες ζωής, βάζοντάς τες να σχοινοβατούν στην αυτάρκεια, του Παραδείσου του".
Οι γλυπτικές φιγούρες, προτομές και ολόσωμες ως καρικατούρες, του ζωγράφου, γλύπτη και φωτογράφου Μιχάλη Καλλιμόπουλου ξεπηδούν από την πραγματικότητα που βιώνουμε με ανθρώπινους τύπους που ορίζουν διάφορες μορφές εξουσίας, δομές, ήθη και νοοτροπίες. Το κάθε έργο -πολλά από την ενότητα "Εγώ κατ΄εμέ"- επικεντρώνεται περισσότερο στην έννοια παρά στη μορφή. Η σοβαροφάνεια, η αμετροέπεια, η αυτάρκεια του "φαίνεσθαι" και του "είναι" βρίσκονται στο στόχαστρό του.
Τα τερατικά, ευτράπελα αλλά και δραματικά ανδρικά και γυναικεία γλυπτά, κάποια ντυμένα με σύγχρονα ρούχα, όπως τζιν, του Σταύρου Διακουμή, γλύπτη και καλλιτέχνη εγκαταστάσεων, ασκούν έμμεσα, σε βάση τη γλώσσα της ποπ αρτ, κριτική στους τρόπους και τις συνήθειες της καθημερινότητάς μας.
Συνομιλίες και "εφοπλιστίνες"
Οι "συνομιλίες" θα είναι πολλές και ενδιαφέρουσες στην έκθεση "Η νεοαστική τάξη οδεύει προς τον Παράδεισο". Π.χ., οι "Εφοπλιστίνες" του Κυριακούλη, με το "Οικογενειακό τραπέζι" του Μιχάλη Καλλιμόπουλου, όπου κάθονται τέσσερα πρόσωπα που θυμίζουν κάποιους από τη σημερινή πολιτική σκηνή, με τον (πολιορκητικό) "Κριό" του Σταύρου Διακουμή, ένα αναποδογυρισμένο αγόρι που προσπαθεί να διαρρήξει τον τοίχο, για να διαφύγει.
Αυτοσυνειδησία
Κατά την επιμελήτρια, ο ένας καλλιτέχνης συμπληρώνει τον άλλον και οι τρεις μαζί, "συνομιλώντας" για το παρόν και το παρελθόν, την εξουσία και τους εξουσιαζόμενους, την ατομική και συλλογική ευθύνη, προκαλούν μια νέα αυτοσυνειδησία.
ΔΗΜΗΤΡΑ ΡΟΥΜΠΟΥΛΑ
