Αισθήσεις και... παραισθήσεις από τον Μάνο Χατζιδάκι

03.02.2014
Την επιρροή του Μάνου Χατζιδάκι στο έργο τριών πολύ σημαντικών νεότερων ξένων συνθετών ανιχνεύει το Qua’SH (αρχικά του «Κουαρτέτου των Αισθήσεων και… Παραισθήσεων» που εμπνεύστηκε το όνομά του από την περίφημη χατζιδακική μπαλάντα σε στίχους Αρη Δαβαράκη) που ανεβαίνει στη σκηνή της Αίθουσας Δημήτρης Μητρόπουλος την Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, στις 8.30 το βράδυ.

Ο λόγος για τέσσερις Ελληνες, διεθνώς αναγνωρισμένους σολίστες με ανεξάρτητες αναζητήσεις στα μονοπάτια της μουσικής, τους Θόδωρο Κοτεπάνο (πιάνο), Πάνο Δημητρακόπουλο (κανονάκι), Κώστα Ράπτη (μπαγιάν ή ακορντεόν κοντσέρτου) και Γιώργο Αρνή (κοντραμπάσο) που τα τελευταία χρόνια συναντώνται σε επίλεκτες σκηνές και φεστιβάλ για να παρουσιάσουν - με τη χρήση των τεσσάρων «ετερόκλητων» οργάνων τους σε ανέκδοτο συνδυασμό - πρωτότυπες μεταγραφές που αναδεικνύουν την πνευματική συγγένεια του κορυφαίου έλληνα δημιουργού με κάποιους εμπνευσμένους επιγόνους του.

Σκηνικές ή «καθαρές» ορχηστρικές μουσικές, διάσημες ή ξεχασμένες, αριστουργήματα που εκτελούνται σπάνια ζωντανά επειδή απαιτούν πολυπληθή ή εξειδικευμένα σύνολα, αλλά εν προκειμένω αποδίδονται με την αμεσότητα και την πληρότητα του μικρού αλλά ανάγλυφου αυτού πολυφωνικού συνόλου.

Εκτός από το κλασικό πλέον «Χαμόγελο της Τζοκόντας» που ο έλληνας συνθέτης ηχογράφησε τον Απρίλιο του 1965 στη Νέα Υόρκη (σε παραγωγή Κουίνσι Τζόουνς), το πρόγραμμα της συναυλίας του Qua’SH περιλαμβάνει έργα από το θέατρο, το μπαλέτο και τον κινηματογράφο του Μάνου Χατζιδάκι («Καίσαρ και Κλεοπάτρα», «Παραμύθι χωρίς όνομα», «Οδός Ονείρων» και «Sweet Movie») αλλά και τριών ξένων συνθετών που έχουν συνειδητά δεχτεί την επιρροή του, διαμορφώνοντας υποδειγματικά ο καθένας το εντελώς προσωπικό του μουσικό ιδίωμα: του Αμερικανού Μάικλ Κέιμεν («Stromness») και συνεργάτη του στη Νέα Υόρκη στο δίσκο «Reflections», του μαθητή του, Ιταλού Νικόλα Πιοβάνι («Κaos», «Chiari di luna», «Caro Diario», «Domani Accadra», «Strana la vita», «La vita e bella») και του Γάλλου Ρενέ Ομπρί («Apres la pluie», «Invites sur la terre», «Plaisir d’ amour», «Ne m’oublie pas», «Projection privee») για τον οποίον ο Χατζιδάκις είναι «πρότυπο και μεγάλη πηγή έμπνευσης».

Στη συναυλία, ο διεθνής Μάνος Χατζιδάκις (1925-1994) αποτυπώνεται καταρχήν στο «Χαμόγελο της Τζοκόντας», έργο 22 για ορχήστρα, ένα από τα κορυφαία έργα της σύγχρονης έντεχνης μουσικής (υπολογίζεται ότι έχει πουλήσει πάνω από 3.000.000 αντίτυπα παγκοσμίως) που ο συνθέτης - γνωστός ήδη διεθνώς από το 1961, λόγω του Οσκαρ με το οποίο βραβεύτηκε για το τραγούδι «Τα παιδιά του Πειραιά» - ηχογράφησε στη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αμερική για τις ανάγκες της θεατρικής διασκευής της ταινίας του Ζ. Ντασέν «Ποτέ την Κυριακή». Πηγή έμπνευσης για το έργο υπήρξε μια γυναίκα που είδε να περπατά με «απελπισμένη αδιαφορία», κατά τη διάρκεια μιας παρέλασης στη πόλη της Νέας Υόρκης, μέσα στη μοναξιά του πλήθους… Θα ακουστούν επίσης έργα του συνθέτη με τα οποία επένδυσε σημαντικές ξένες κινηματογραφικές παραγωγές και εγχώριες θεατρικές, όπως την αιρετική και γλυκόπικρη ταινία του γιουγκοσλάβου Ντούσαν Μακαβέγιεφ «Sweet Movie» (1974), τη μουσική κωμωδία «Καίσαρ και Κλεοπάτρα» που το 1962 ανέβασε ο Αλέξης Σολωμός με τους Α. Βουγιουκλάκη και Τζ. Καρούσο, βασισμένος στο ομώνυμο θεατρικό έργο του Τζ. Μπ. Σω, τη θεατρική διασκευή έργου της Π. Δέλτα «Παραμύθι χωρίς όνομα» από τον Ιάκωβο Καμπανέλλη και το ιδιότυπο μιούζικαλ «Οδός Ονείρων» (1962) όπου εκτός από τη μουσική, ο Χατζιδάκις συνυπέγραφε (με τους Σολωμό, Αργυράκη, Γκάτσο, Καμπανέλλη, Καστρινό) κάποιους από τους στίχους των τραγουδιών όπως και κείμενα της παράστασης.

Το λυρικό κομμάτι «Stromness» που ακολουθεί (από την ταινία Winter Guest του Αλαν Ρίκμαν, 1997) ανήκει στον νεοϋορκέζο μουσικό Μάικλ Κέιμεν (1948-2003), συνεργάτη κορυφαίων εκπροσώπων της ροκ και ποπ μουσικής (Pink Floyd, Queen, Bowie κι αμέτρητων άλλων) αλλά και σπουδαίο δημιουργό κινηματογραφικών θεμάτων, ο οποίος γνώρισε το μοναδικό Μ. Χατζιδάκι το 1968 και συνεργάστηκε μαζί του στην ηχογράφηση των δέκα τραγουδιών του «Reflections» με το New York Rock ‘n’ Roll Ensemble του οποίου υπήρξε συνιδρυτής.

Έτερος επίγονος του Μ. Χατζιδάκι θεωρείται και ο Ιταλός μουσικοσυνθέτης, πιανίστας και διευθυντής ορχήστρας, γνωστός από τη μουσική του για πολλές κινηματογραφικές ταινίες Νικόλα Πιοβάνι (1946 -) που υπήρξε μαθητής του. Δείγματα από την πλούσια κινηματογραφική του παραγωγή θα ακουστούν στη συναυλία και συγκεκριμένα από τις ταινίες «Kaos» των αδελφών Ταβιάνι (1984), «Chiari di luna» του Λ. Αρένα (1988), «Caro Diario» του Ν. Μορέτι (1993), «Domani Accadra» (1988), «Strana la vita» του Τζ. Μπερτολούτσι (1987) και «La vita e bella» (1997) του Ρ. Μπενίνι που του χάρισε και το βραβείο Οσκαρ καλύτερης μουσικής.

Το πρόγραμμα της συναυλίας κλείνει με χαρακτηριστικές μελωδίες του Γάλλου πολυοργανίστα Ρενέ Ομπρί (1956- ), του επονομαζόμενου «μάγου των ήχων» - έναν συνδυασμό κλασικού ήχου με το new age, την world music και την παράδοση της πατρίδας του. Ατμοσφαιρικές μουσικές που μας μεταφέρουν σε ακουστικούς χώρους υψηλής αισθητικής, συνθέσεις που μας φέρνουν στο νου το Μάνο Χατζιδάκι από τον οποίον επηρεάστηκε καθοριστικά όπως φαίνεται από τις δηλώσεις του «ίσως να μην είχα ασχοληθεί με τη μουσική αν δεν αγαπούσα εξίσου το Μάνο Χατζιδάκι και τον Φίλιπ Γκλας» ή «χωρίς το άλμπουμ του «15 Εσπερινοί», αναμφίβολα δεν θα είχα ανέβει ποτέ στη σκηνή να κάνω συναυλίες». Στις συνθέσεις αυτές ανήκει το δημοφιλές «Après la pluie» (1993) αλλά και μουσικές που έγραψε για παραστάσεις μπαλέτου και μαριονέτας από τις συλλογές «Invites sur la terre» (2001), «Plaisir d’amour» (1998), «Ne m’oublie pas» (1995, ένα εξαιρετικό άλμπουμ εξολοκλήρου αφιερωμένο στον έλληνα συνθέτη) και «Projection privee» (ή «Seuls au monde», 2004).

INFO:

Πότε: Πέμπτη 6 Φεβρουαρίου, ώρα 20:30
Που: Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος
Οι τιμές των εισιτηρίων για τη συναυλία είναι: 12,00- 20,00 € .Ειδικές τιμές: 5 € (φοιτητές, νέοι, άνεργοι και Α.Μ.Ε.Α.) και 8 € (65+ και πολύτεκνοι)..

Πληροφορίες για το κοινό στο τηλέφωνο: 210 72.82.333 και στην ιστοσελίδα του Μ.Μ.Α.: www.megaron.gr