Ηταν ο κωμικός Μπομπ Χόουπ ρώτησε τον Ρέιγκαν «πώς είναι να είσαι Πρόεδρος των ΗΠΑ» εκείνος απάντησε: «Δεν είναι πολύ διαφορετικό από το να είσαι ηθοποιός, εκτός από το γεγονός ότι τώρα εγώ γράφω το σενάριο.» Τα ημερολόγιά του, τα οποία εκδίδει ο οίκος Harpers Collins Publishers, σε επιμέλεια και εισαγωγή του Douglas Brinkley, αποτελούν κομμάτι αυτού του σεναρίου...
Τα διαβάζεις κρατώντας την ανάσα σου, αφού μια ολόκληρη εποχή εμφανίζεται μπροστά σου, φιλτραρισμένη από τις σκέψεις, τις πράξεις και τις αγωνίες ενός Προέδρου. Ο Ρέιγκαν χάνει την ψυχραιμία του με τους Σοβιετικούς, αλλά και με το γιο του. Προστατεύει τη Νάνσι, αγκαλιάζει τις μητέρες των νεκρών πεζοναυτών στην Βηρυτό, συγκινείται πιο συχνά απ ό,τι θα περίμενε κανείς. Και μέσα από την καθημερινότητά του κυλάει το τρέιλερ μιας ολόκληρης εποχής: η απόπειρα δολοφονίας του, ο βομβαρδισμός του Ιράκ από το Ισραήλ, η έκρηξη του Τσάλεντζερ, η χημεία του με τον Γκορμπατσόφ, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Πρόκειται για πέντε ογκώδη δερματόδετα βιβλία με σκληρό εξώφυλλο που καλύπτουν μια περίοδο οκτώ χρόνων, όμως ο αναγνώστης έχει την αίσθηση ότι παρακολουθεί ολόκληρη τη ζωή του Προέδρου. Το Χόλιγουντ, για παράδειγμα, είναι πάντα εκεί, αφού οι φίλοι του από τον καιρό που ήταν ηθοποιός ο Φρανκ Σινάτρα και ο Τζέιμς Στιούαρτ είναι συχνά παρόντες σ' αυτά. Ο γραφικός χαρακτήρας του είναι καθαρός, τα κείμενα γραμμένα με μπλε ή μαύρο στυλό, ενώ περιστασιακά πρόσθετε κι άλλο υλικό, φωτογραφίες, αποκόμματα εφημερίδων για Αμερικανούς στρατιώτες που σκοτώθηκαν στο εξωτερικό, γελοιογραφίες. Κι όπως οι περισσότεροι άνθρωποι που κρατούν ημερολόγιο ανέπτυξε τις δικές του συντομεύσεις. Ετσι, οι δημοκρατικοί αναφέρονται ως Demos ή Dems, ενώ οι ρεπουμπλικάνοι Repubs. Και τις λίγες φορές που χρησιμοποιεί λέξεις όπως hell ή damn, είναι γραμμένες hl ή d---... Τα ημερολόγια θα εκτεθούν σε γυάλινες προθήκες και θα ταξιδέψουν σε διάφορες πόλεις των ΗΠΑ.
1981 Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου
Κατέφθασε η πρωθυπουργός Μάργκαρετ Θάτσερ. Είχαμε μια συνάντηση κεκλεισμένων των θυρών στο Οβάλ Γραφείο. Είναι αυστηρή όπως πάντα βλ. τους Σοβιετικούς και τη μείωση των κρατικών δαπανών. Δήλωσε μετανιωμένη που προσπάθησε να μειώσει τις κρατικές δαπάνες βήμα προς βήμα και ηττήθηκε σε κάθε της προσπάθεια. Είπε ότι θα έπρεπε να το είχε κάνει με το δικό μας τρόπο ολόκληρο πακέτο όλα ή τίποτα.
Τετάρτη 4 Μαρτίου
Η επέτειος του γάμου μας. 29 χρόνια περισσότερης ευτυχίας απ όση μπορεί να αξίζει κανείς. Εγινε αεροπειρατεία σε πακιστανικό αεροσκάφος που προσγειώθηκε στην Καμπούλ. Είναι στην κατοχή Ρώσων και 3 ή 6 επιβάτες είναι Αμερικανοί. Δεν ξέρουμε ακόμα το σωστό αριθμό, αλλά θα δείξουμε στους Σοβιετικούς ότι δεν πρόκειται να ανεχτούμε τα παιχνίδια τους.
Παρασκευή 1 Μαϊου
Το καλύτερο ήταν η μεσημβρινή επίσκεψη του πρίγκιπα Κάρολου. Είναι αξιαγάπητος. Του έφεραν τσάι η φρίκη της φρίκης: του το σέρβιραν με το δικό μας τρόπο, με το σακουλάκι του τσαγιού μέσα στο φλιτζάνι. Στο τέλος συνειδητοποίησα ότι απλά κρατούσε το φλιτζάνι στο χέρι του και τελικά το ακούμπησε στο τραπέζι. Δεν ήξερα τι να κάνω. Ο Μάικ [Ντίβερ, επικεφαλής του προσωπικού] τον συνόδεψε στο Λευκό Οίκο και του ζήτησε συγγνώμη. Ο πρίγκιπας: «Δεν ήξερα τι να το κάνω.»
Κυριακή 7 Ιουνίου
Εχω πληροφορίες για βομβαρδισμό του Ιράκ από τους Ισραηλινούς πυρηνικός αντιδραστήρας. Ο Αρμαγεδδών πλησιάζει, μα τον Θεό. Επέστρεψα στο Λ.Ο. στις 3μ.μ. Κι άλλες πληροφορίες για τους βομβαρδισμούς. Ο πρωθυπουργός Μπεγκίν μας ενημέρωσε κατόπιν εορτής.
Τρίτη 6 Οκτωβρίου
Με ξύπνησε το τηλεφώνημα του Αλ Χέιγκ στις 7:25 που μου ανακοίνωνε ότι είχαν πυροβολήσει τον Ανουάρ Σαντάτ μαζί με πολλούς άλλους. Ολο το πρωινό περιμέναμε νέα για να πληροφορηθούμε ότι δεν ήταν θανάσιμα τραυματισμένος και ήταν στο χειρουργείο. Μετά ήρθε η ανακοίνωση του θανάτου του. Είναι δύσκολο να περιγράψω το σοκ και τη θλίψη που νιώσαμε και οι δύο. Παρά το σύντομο της επίσκεψής τους, συνειδητοποιήσαμε ότι τρέφαμε πολύ φιλικά αισθήματα γι αυτούς. Ισως έχει να κάνει με το χαρακτήρα αυτών των επίσημων επισκέψεων: Ξεκινούν από τις γνώσεις του ενός για τον άλλον και αμέσως περνούν στα προβλήματα που αμοιβαία θέλουν να λύσουν. Πάντως, και οι δύο αισθανόμαστε μεγάλη απώλεια. Ηταν πραγματικά μεγάλος άντρας, ένας καλός άνθρωπος με ζεστή καρδιά και χιούμορ. Προσπαθώ να μη νιώσω μίσος για εκείνους που έκαναν αυτήν την αποτρόπαια πράξη, αλλά δεν τα καταφέρνω. Ο Καντάφι λάμπει στην TV, ο λαός του πανηγυρίζει θριαμβευτικά στους δρόμους. Είναι υπεράνω περιφρόνησης.
Τετάρτη 18 Νοεμβρίου
Σήμερα ήταν η μεγάλη μέρα της ομιλίας μου στον Εθνικό Ομιλο Τύπου που θα απευθυνόταν σε όλον τον κόσμο. Κυριολεκτικά. Μου λένε ότι ήταν το μεγαλύτερο δίκτυο που είχε στηθεί ποτέ ολόκληρη η Ευρώπη, η Κίνα και δεν ξέρω πόσες ακόμη χώρες. Είχε θαυμάσια λήψη διεθνώς εκτός από τη Ρωσία το Tass [TASS, το ρωσικό ειδησεογραφικό πρακτορείο] επιζητά αιμοσταγή φόνο. Ζήτησα από τη Ρωσία να συμπορευτεί μαζί μας στην ολική καταστροφή των πυρηνικών όπλων μέσου βεληνεκούς στην Ευρώπη. Ειρωνικά, μιλούσα για ειρήνη φορώντας αλεξίσφαιρο γιλέκο. Φαίνεται πως ο Καντάφι έχει δώσει εντολή να με σκοτώσουν και κάποιος ονόματι Τζακ επρόκειτο να κάνει την απόπειρα κατά την ομιλία. Τα μέτρα ασφάλειας ήταν δρακόντεια.
1982 Σάββατο 15 Μαϊου
Τηλεφώνημα διαρκείας στον Ρον [Ρέιγκαν Τζ., γιος του]. Θέλει να βγει εκτός παρακολούθησης από την S.S. Εκείνοι ξέρουν ότι αποτελεί ζωντανό στόχο ζει σε μια περιοχή της Νέας Υόρκης όπου δραστηριοποιείται η τρομοκρατική ομάδα των Πορτορικανών. Μάλιστα, το όνομά του βρίσκεται σε λίστα στόχων. Εκείνος πιστεύει ότι αναμιγνυόμαστε στην προσωπική του ζωή. Δεν μπορώ να του δώσω να καταλάβει ότι δεν γίνεται να βρεθώ στη θέση να μου ζητάνε λύτρα μια μέρα. Θα πρέπει να αρνηθώ για λόγους που αφορούν στο καλό του έθνους.
1984 Δευτέρα 14 Μαϊου
Τελετή στον κήπο S. Lawn προς τιμήν του νεαρού Μάικλ Τζάκσον, που είναι το μεγάλο αστέρι της ποπ μουσικής εκτιμάται ότι τα περσινά κέρδη του ήταν 120 εκ. δολ. Προσφέρει μέρος των εσόδων ενός από τα πιο μοσχοπουλημένα άλμπουμ του στην εκστρατεία εναντίον της οδήγησης υπό μέθη. Είναι διαμετρικά αντίθετος στα Ναρκωτικά & το Αλκοόλ και χρησιμοποιεί τη δημοτικότητά του για να επηρεάσει τους νέους εναντίον τους. Εντυπωσιάστηκα με το πόσο ντροπαλός είναι.
1985 Δευτέρα 11 Μαρτίου
Ξύπνησα στις 4π.μ. για να πληροφορηθώ ότι ο Τσερνιένκο [ο Σοβιετικός ηγέτης] ήταν νεκρός. Με απασχολούσε το αν έπρεπε να παρευρεθώ στην κηδεία. Το ένστικτό μου μού έλεγε όχι. Πήγα στο γραφείο στις 9. Ο Τζορτζ Σ. είχε κάποια επιχειρήματα υπέρ του να πάω έχασε. Δεν νομίζω ότι τα εννοούσε πραγματικά. Ο Τζορτζ Μπ. είναι στη Γενεύη θα πάει και ο Τζορτζ Σ. Θα φύγει απόψε και θα πάει να τον βρει. Κυκλοφορούν φήμες ότι ο Γκορμπατσόφ έχει αναλάβει τα ηνία στη Σοβιετική Ενωση. Ενα κούρεμα & μετά στη Σοβιετική Πρεσβεία για να υπογράψω το βιβλίο της κηδείας τρίτη φορά που το κάνω αυτό.
Τρίτη 19 Νοεμβρίου
Ηταν η μέρα που συναντήθηκα με τον κ. Γκ. [Μιχαήλ Γκορμπατσόφ στη Σύνοδο της Γενεύης]. Είχε προγραμματιστεί ένα 15λεπτο debate μας το τραβήξαμε επί μία ώρα, πράγμα που εξόργισε τον Τύπο. Μετά πήραμε τη θέση μας στο συμβούλιο μαζί με τους άλλους. Αφησε μια αιχμή σχετικά με το ότι δεν τους εμπιστευόμαστε κ.ο.κ. Δεν θα έπρεπε να είμαστε προκατειλημμένοι ενόψει μιας συμφωνίας για βελτίωση των σχέσεων. «Η άρχουσα τάξη μας (κατασκευαστές πυρομαχικών) διατηρούν την αναστάτωση στα Σοβιέτ για να μπορούν να πουλάνε όπλα.» Επίσης, επιτέθηκε στο Ιδρυμα Heritage & τις δεξαμενές σκέψης κατηγορώντας τους ότι κάνουν το ίδιο. Είπε ότι είχαμε οριοθετήσει ζώνες ιδιαίτερου ενδιαφέροντος ανά τον κόσμο, αλλά κατηγορούσαμε την ΕΣΣΔ όταν έκανε το ίδιο. Πρέπει να αναγνωρίζουμε στον κόσμο το δικαίωμα να επαναστατεί. Τελικά, ήρθε η σειρά μου και έκανα μια αναδρομή στην ιστορία της σοβιετικής επιθετικότητας κλπ. Το απόγευμα είχε ετοιμάσει μια επίθεση για το ότι είμαστε καχύποπτοι χωρίς αιτία κλπ. Και πάλι, ανταπέδωσα με πολύ στιβαρά παραδείγματα το Β Π. Π. και την άρνησή τους να αφήσουν τα αμερικανικά αεροσκάφη να χρησιμοποιήσουν τα σοβιετικά εδάφη κλπ. Οταν τελείωσα, του πρότεινα να αφήσουμε τη συνέλευση και να κάνουμε άλλη μια αντιπαράθεση. Κατεβήκαμε στην όχθη της λίμνης και συζητήσαμε περίπου 2 ώρες περί S.D.I. [Strategic Defense Initiative] (Σ.τ.Μ.: Πρωτοβουλία Στρατηγικής Αμυνας). Είναι ανένδοτος, αλλά το ίδιο κι εγώ. Πέτυχα κάτι που μας απασχολούσε ότι οι συναντήσεις θα έπρεπε να είναι σε ετήσια βάση. Δέχτηκε την πρόσκλησή μου στις ΗΠΑ του χρόνου και είμαι καλεσμένος στην ΕΣΣΔ το 87.
1986 Τρίτη 28 Ιανουαρίου
Μια μέρα που θα τη θυμόμαστε για όλη μας τη ζωή. Την ώρα που με ενημέρωναν για μια συνάντηση που θα είχα με ιδιοκτήτες δικτύων, μπήκε ο [σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζον] Ποϊντέξτερ και ο αντιπρόεδρος και μας είπαν ότι ο δορυφόρος Τσάλεντζερ είχε εκραγεί κατά την εκτόξευσή του. Ολοι στραφήκαμε προς μια τηλεόραση και είδαμε την έκρηξη σε replay. Από κει και πέρα υπήρχε μόνον ένα θέμα συζήτησης ο θάνατος του 6μελούς πληρώματος και της μίας επιβάτιδας κας ΜακΟλιφ, της δασκάλας που είχε κερδίσει το δικαίωμα να επιβιβαστεί στην πτήση. Δεν περιγράφεται το σοκ και η φρίκη μας. Ακυρώσαμε μάλλον αναβάλαμε τη συνάντηση για την άλλη βδομάδα.
1987 Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου
Εμαθα το πρωί ότι υπάρχει μια κασέτα που έχει παραδοθεί στην Επιτροπή Tower και στο Ανακριτικό Τμήμα της Γερουσίας. Αποκύημα φαντασίας. Εκεί ο Ολι Νορθ λέει στους Ιρανούς ότι έχει επανειλημμένα συναντηθεί μαζί μου στο Καμπ Ντέιβιντ, ότι είμαι πρόθυμος να μεσολαβήσω για όπλα ώστε να πάρω πίσω τους αιχμαλώτους μας και ότι θέλω να κερδίσει το Ιράν τον πόλεμο. Συμφώνησα (κατά την κασέτα) να εφοδιάσω το Ιράν από πλευράς στρατηγικής και κατασκοπείας για να τους βοηθήσω να νικήσουν το Ιράκ. Επίσης, υποτίθεται ότι ήθελα ο Χουσεϊν του Ιράκ να παραιτηθεί και λόγω της υποστήριξής μου στον Χομεϊνί. Αργότερα συνάντησα τον [ειδικό σύμβουλο Ντέιβιντ] Αμπσιρ και του είπα ότι η κασέτα ήταν κατασκευασμένη. Δεν υπήρξαν συναντήσεις με τον Νορθ στο Καμπ Ντ. Δεν έχει βρεθεί ποτέ εκεί όσο είμαι Πρόεδρος.
Τρίτη 8 Δεκεμβρίου
Σήμερα είναι η μεγάλη μέρα. Στη συνάντηση με το προσωπικό δεν μας απασχόλησαν σοβαρά θέματα, το ίδιο και με την N.S.C., διότι στις 10 π.μ. ήταν η τελετή για την άφιξη του Γκορμπατσόφ στον κήπο S. Lawn. Εκείνος και η Ραϊσα κατέφθασαν με μια λιμουζίνα κατασκευασμένη στη Ρωσία, που μεγαλύτερη δεν υπάρχει. Μετά τα τυπικά, εκείνος κι εγώ πήγαμε στο Οβάλ Γ. Ο διάλογός μας γίνεται με διερμηνείς. Μια αναζωογονητική συνάντηση διαξιφιστήκαμε για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Είναι ξεκάθαρο ότι επιθυμεί περαιτέρω μείωση των πυρηνικών. Νομίζω ότι θα σημειώσουμε πρόοδο στη Συνθήκη Start [START, the Strategic Arms Reduction Talks] (Σ.τ.Μ.: Συνθήκη Μείωσης Στρατηγικών Οπλων).
1988 Τετάρτη 16 Μαρτίου
Στις 2 μ.μ. συνάντηση στο Οβάλ Γ. με τον Τζιμ Στιούαρτ έχει έρθει για να κάνει παρασκηνιακές κινήσεις εναντίον του επιχρωματισμού των παλιών ασπρόμαυρων ταινιών. Καλά τα λέει. Θα το ερευνήσω να δω αν μπορώ να τον βοηθήσω.
1989 Πέμπτη 19 Ιανουαρίου
Οι Σοβιετικοί προτείνουν τη μείωση των τακτικών πυρηνικών όπλων τους. Μπορεί να είναι τέχνασμα για να κερδίσουν την αποδοχή του γερμανικού λαού, που γνωρίζει ότι η χώρα του θα αποτελέσει το πεδίο εφαρμογής τέτοιου είδους όπλων.
Ο Ντικ Θόρνμπεργκ [γενικός επί των νομικών Ρίτσαρντ Θόρνμπεργκ] ήρθε να με δει σχετικά με τις απονομές χάριτος. Πιστεύει ότι δεν πρέπει να απονείμω χάρη στην Πάτι Χιρστ, στον Νορθ, τον Ποϊντέξτερ ή τον ΜακΦάρλαν. Φοβούμαι πως έχει δίκιο. Ο Νικ Μπρέιντι [υπουργός Θησαυροφυλακίου] πέρασε να με χαιρετήσει και να με ευχαριστήσει. Το ίδιο και ο Αλαν Γκρίνσπαν [διευθυντής του Ομοσπονδιακού Αποθεματικού]. Μετά ήταν η σειρά του αντιπροέδρου. Ολο το προσωπικό μου του Λ.Ο. είχε συγκεντρωθεί στο Δωμάτιο Ρούσβελτ για να με αποχαιρετήσει και να με ευχαριστήσει.
Αύριο παύω να είμαι Πρόεδρος.
