Οι κινηματογραφικές βιογραφίες είναι από μόνες τους ένα περίεργο είδος καθώς συνήθως επιχειρούν να συνοψίσουν σε μια διάρκεια δύο ή τριών ωρών, τα κατορθώματα, τα λάθη και εν γένει ολόκληρη την ζωή σημαντικών και επιδραστικών προσωπικοτήτων.
Ο Τζάστιν Τσάντγουικ («Η Άλλη Ερωμένη του Βασιλιά») με το «Μαντέλα: Ο Δρόμος Προς Την Ελευθερία», έχοντας ως πρώτη ύλη το, εμπνευσμένο από την αυτοβιογραφία του Νοτιουαφρικανού ηγέτη, σενάριο του Γουίλιαμ Νίκολσον, επιλέγει μια τελείως συμβατική αφήγηση και με ακαδημαϊκό αέρα ξετυλίγει με χρονολογική σειρά το κουβάρι των γεγονότων που σημάδεψαν την ζωή του Μαντέλα και στιγμάτισαν ταυτόχρονα την σύγχρονη ιστορία της χώρας του.
Μετά από ένα σύντομο πέρασμα από την παιδική ηλικία του μικρού Μαντέλα σε ένα χωριό της Νοτίου Αφρικής, το φιλμ έχει ουσιαστικά ως αφετηρία το 1942, όταν και ο νεαρός Μαντίμπα που εργάζεται ως δικηγόρος δέχεται κρούση από τα μέλη του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (African National Congress) για να να εισχωρήσει στις τάξεις του.
Αν και διστακτικός στην αρχή, ο νεαρός Αφρικανός πείθεται και σύντομα αναδεικνύεται σε ηγετικό στέλεχος στον αγώνα εναντίον του Απαρτχάιντ. Παρόλο που οι εκδηλώσεις του κινήματος ήταν αρχικά ειρηνικές, η ανατριχιαστικά βίαιη αντίδραση της κυβέρνησης στον σταδιακά αυξανόμενο λαϊκό ξεσηκωμό ωθεί τον Μαντέλα και τους συντρόφους του στην υιοθέτηση του ένοπλου αγώνα και σε επιθέσεις με εμπρηστικούς μηχανισμούς.
Σύντομα όμως, ο ηγετικός πυρήνας του ΑΝS συλλαμβάνεται και ο Μαντέλα παραμένει φυλακισμένος για 27 ολόκληρα χρόνια έχοντας ελάχιστη επαφή με την οικογένειά του. Όταν το 1990 η κυβέρνηση αντιλαμβάνεται ότι δεν μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει την ισχύ της κοινωνικής έκρηξης, αποφασίζει να ελευθερώσει τον Μαντίμπα, ο οποίος, τέσσερα χρόνια αργότερα, γίνεται ο πρώτο μαύρος πρόεδρος στις πρώτες εκλογές που επιτράπηκε να ψηφίσουν λευκοί και μαύροι στη Νότια Αφρική, σηματοδοτώντας έτσι και την πτώση του ρατσιστικού καθεστώτος.
Τα παραπάνω γεγονότα είναι λίγο ως πολύ γνωστά. Η ιστορία του Νέλσον Μαντέλα αποτελεί ένα από τα καλύτερα σενάρια που σκαρφίστηκε ποτέ η ζωή, αναμιγνύοντας τόσο την επιτυχία με την τραγωδία, που κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά αν αυτός ο άνθρωπος, παρά τα όσα κατάφερε, έφυγε τελικά τον περασμένο Δεκέμβρη από την ζωή ευτυχισμένος. Δυστυχώς όμως, η κινηματογραφική μεταφορά αυτού του -βγαλμένου από τα πιο άγρια χολιγουντιανά όνειρα- success story, δεν είναι το ίδιο συναρπαστική με το αληθινό.
Καλογυαλισμένο και στρογγυλεμένο, το «Μαντέλα: Ο Δρόμος Προς Την Ελευθερία» δεν λερώνεται καθόλου απ' το το χώμα και την σκόνη της αφρικανικής γης, και ως επί το πλείστον αναλώνεται σε μια αγιογραφική προσέγγιση του αγωνιστή, πολιτικού αλλά και συζύγου Μαντέλα, αποφεύγοντας να ρίξει την οποιαδήποτε κριτική ματιά ακόμα και στις πιο σκιώδεις πτυχές της ιστορίας του.
Στην ταινία αποκρύπτεται, για παράδειγμα, η αποδεδειγμένη συμμετοχή των αμερικάνικων μυστικών υπηρεσιών στην σύλληψη του θρυλικού πολιτικού, ενώ παράλληλα η κόντρα που ξέσπασε μεταξύ του Μαντέλα και των συντρόφων του κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων με την κυβέρνηση, μένει εντελώς ανεξερεύνητη.
Παρόλα αυτά, αυτές και οι υπόλοιπες παραλήψεις είναι απλά πταίσματα μπροστά στην αδυναμία του φιλμ να εκμεταλλευτεί τον δραματουργικό θησαυρό μιας συνταρακτικής ιστορίας και στην επιλογή των δημιουργών της να επικεντρωθούν απλά σε μια άνοστη και καθώς πρέπει καταγραφή των γεγονότων.
