Ο αρχετυπικός τίτλος της καινούριας ταινίας του Ρίντλεϊ Σκοτ δεν είναι τυχαίος. Το American Gangster είναι ο τελευταίος κρίκος μίας αλυσίδας γκανγκστερικών ταινιών που ανέθρεψαν το αμερικανικό σινεμά από την εποχή του "Public Enemy" του Γουίλιαμ Γουέλμαν μέχρι και τον πρόσφατο "Πληροφοριοδότη" του Μάρτιν Σκορσέζε διασχίζοντας μερικές από τις πιο δυνατές κινηματογραφικές στιγμές που γνώρισε ποτέ η εικονογράφηση του αμερικανικού ονείρου. Μίας αλυσίδας ταινιών που αφηγήθηκαν ιστορίες εγκλήματος και τιμωρίας, προδοσίας και οικογενειακών μυστικών, ανόδου και πτώσης ανθρώπων που υπηρετώντας έναν δικό τους κώδικα τιμής κατέβασαν την πολιτική από τον Λευκό Οίκο στους δρόμους χτίζοντας μία καινούρια κοινωνία από την αρχή. Πριν την καταστρέψουν νομοτελειακά οι ίδιοι.
Μοιρασμένο δεξιοτεχνικά ανάμεσα στα έργα και τις ημέρες του Φρανκ Λούκας, (του μαύρου μαφιόζου που έχτισε την αυτοκρατορία του μεταφέροντας καθαρή ηρωίνη στα φέρετρα των νεκρών στρατιωτών του Βιετνάμ) και στην ζωή του loser αστυνομικού Ρίτσι Ρόμπερτς που αφιέρωσε τη ζωή του για να τον συλλάβει, ο Σκοτ μεγαλουργεί. Ζωντανεύει σε μία έξαρση production value τη Νέα Υόρκη της εποχής - με την πολύτιμη συμβολή των αληθινών Λούκας και Ρόμπερτς στην παραγωγή - τοποθετώντας στο φόντο ολόκληρο το πολιτικό φορτίο του Βιετνάμ και της πανταχού παρούσας διαφθοράς κράτους και αστυνομίας. Και υπηρετώντας με περισσή αφοσίωση χρόνια παράδοσης κινηματογραφεί αρχετυπικά μία κλασική ιστορία ανόδου και πτώσης με φόντο την Αμερική της δεκαετίας του 70.
Το American Gangster δεν είναι, ωστόσο ένας καινούριος "Νονός" αλλά θα μπορούσε να είναι ίσως ένας καινούριος "Άνθρωπος από τη Γαλλία". Για τον Σκοτ, ο Λούκας είναι ένα πραγματικό πρόσωπο και η ταινία είναι η βιογραφία του (με επικίνδυνες διαστάσεις αγιογραφίας), αλλά περισσότερο από αυτό είναι ένας άνθρωπος που ήδη στην αρχή δηλώνει σαφώς τις προθέσεις του: "Σε αυτή τη ζωή είτε είσαι κάποιος, είτε κανένας". Ενας φιλόδοξος σοφέρ που θα αρπάξει το αμερικάνικο όνειρο από τα μαλλιά και επενδύοντας στην ευφυία του θα καταφέρει να γίνει κάποιος. Και σε κάθε περίπτωση κάτι περισσότερο από ένας κοινός εγκληματίας του ποινικού δικαίου.
Μέσα από τον Λούκας (και πάντοτε σε συνάρτηση με την παράλληλη ιστορία του Ρόμπερτς που ως γνήσιος outsider ζει με το βάρος μίας αποτυχημένης οικογένειας και μάλλον χαμηλής εκτίμησης από το ίδιο το σύστημα που τον γέννησε) ο Σκοτ κοιτάζει την Αμερική των ευκαιριών. Η οποία μοιάζει τρεις δεκαετίες μετά να μην έχει αλλάξει καθόλου. Ούτε προς το καλύτερο ούτε προς το χειρότερο.
Μανώλης Κρανάκης
