Το σκόρδο (allium sativum) ανήκει μαζί με το κρεμμύδι στα βολβοειδή λαχανικά. Και τα δύο περιέχουν μεν ισχυρές αντιοξειδωτικές ουσίες, η σημαντικότερη ωστόσο είναι η αλισίνη, που απαντάνται σε πολύ μεγαλύτερες ποσότητες στο σκόρδο. Ολες οι αντιοξειδωτικές δίαιτες (detox diets) συνιστούν λαχανικά με βολβούς.
Το allium sativum μεταφέρθηκε στην Ελλάδα από την Αίγυπτο. Μάλιστα, ένας αιγυπτιακός πάπυρος του 1500 π.Χ. αναφέρεται σε 22 «θεραπευτικές» δράσεις του. Προσφερόταν ως τονωτικό και «θεραπευτικό» στους εργάτες των Πυραμίδων για την αντιμετώπιση λοιμώξεων του πεπτικού, που ήταν πολύ διαδεδομένες εκείνη την εποχή. Τότε βοηθούσε τους ανθρώπους στην καταπολέμηση μεταδοτικών παθήσεων που οφείλονταν σε μικρόβια, παράσιτα, ιούς, μύκητες. Σήμερα θωρακίζει τον οργανισμό μπροστά στη φθορά του χρόνου, ως πανίσχυρο αντιοξειδωτικό.
Οταν η σκελίδα του σκόρδου τεμαχίζεται κατά τη μάσηση μέσα στο στόμα ή πολτοποιείται στο πιάτο, απελευθερώνει την αλισίνη, η οποία μετατρέπεται αυτόματα στη βιολογικά ενεργή μορφή της, την αλιΐνη. Αυτή έχει όλη την ωφέλιμη δράση. Ωστόσο, η δράση της αλιΐνης είναι ολιγόλεπτη, καθώς η περίσσεια του οξυγόνου του αέρα την «καταστρέφει». Ολα τα αντιοξειδωτικά παρουσιάζουν αυτήν την αχίλλειο πτέρνα, να αντιδρούν έντονα με το οξυγόνο της ατμόσφαιρας, όπου και «καταστρέφονται» μέσα σε λίγα λεπτά. Λόγω της οξείας και βραχείας δράσης της, όλες οι τροφές που την περιέχουν πρέπει να καταναλώνονται φρέσκες. Ερευνες αποδεικνύουν ότι η συχνή λήψη των τροφών αυτών προστατεύει ιδιαίτερα από την υπέρταση, το έμφραγμα και τον καρκίνο. Τα οφέλη του σκόρδου, ωστόσο, παραμένουν ανέπαφα μέσα στη σκελίδα, τη φυσική αποθήκη τους. Για να είναι αποτελεσματική αυτή η δράση, πρέπει το σκόρδο να καταναλώνεται ωμό και σε ικανές ποσότητες. Αλλη μία δυσκολία είναι ότι διαφορετικές ποικιλίες σκόρδου περιέχουν, φυσικά, διαφορετικές ποσότητες αλισίνης.
Χαρακτηριστική είναι η δράση του σκόρδου στην αορτή, τη μεγαλύτερη αρτηρία του σώματος. Αυτή δεν λειτουργεί μόνον ως «σωλήνας» που διοχετεύει το αίμα σε όλο τον οργανισμό καθώς αυτό εκτοξεύεται από την καρδιά. Η αορτή λειτουργεί και ως βασικός ρυθμιστής της πίεσης του αίματος μέσα σε όλο το αγγειακό σύστημα του οργανισμού, χάρη στη συσταλτικότητα και την ανάλογη διασταλτικότητα που παρουσιάζει το τοίχωμά της σε κάθε παλμικό κύμα. Το σκόρδο διατηρεί αυτή την απαραίτητη μηχανική ελαστικότητα του τοιχώματος. Η ειδική αυτή δράση του σκόρδου στο τοίχωμα της αορτής τού έχει χαρίσει την προσωνυμία του «φυσικού φροντιστή της αορτής και όλων των αρτηριών». Φυσικά, παραμένει το πιο δημοφιλές και με τις λιγότερες παρενέργειες ήπιο αντιυπερτασικό. Πολλοί υπερτασικοί ενισχύουν τη δράση ενός κλασικού αντιϋπερτασικού φαρμάκου προσθέτοντας καθημερινά στην τροφή τους 2-4 σκελίδες σκόρδου.
Η ίδια ποσότητα σκόρδου μειώνει ταυτόχρονα και τη χοληστερίνη, ενώ συνυπάρχει και μια μη ειδική (ήπια) αντικαρκινογόνος δράση. Το σκόρδο μειώνει την κακή χοληστερίνη (LDL). Το φυτό εμποδίζει τη σύνθεση της χοληστερίνης, που φυσιολογικά παράγεται στο συκώτι μας. Ανάλογη δράση παρουσιάζουν όλα τα καθιερωμένα αντιχοληστερινικά φάρμακα.
Οι λαοί της Μεσογείου παρουσιάζουν στατιστικά και λιγότερες νεοπλασίες. Η σχετική αυτή αντοχή στην εμφάνιση νεοπλασματικών νοσημάτων αποδίδεται στη μεσογειακή διατροφή, που περιλαμβάνει φρούτα, λαχανικά, όσπρια, βολβούς, ελαιόλαδο. Ετσι οι «σκορδόφιλοι» Μεσογειακοί, λόγω της ευρείας και ποικίλης λήψης αντιοξειδωτικών, καθίστανται σπανιότερα θύματα αυτής της πάθησης. Τα θειούχα συστατικά του σκόρδου εμποδίζουν τον σχηματισμό νιτρικών μορίων (καρκινογόνα) μέσα στο στομάχι μας από τα νιτρώδη (φυτοφάρμακα) των τροφών μας. Σημαντικές ιατρικές έρευνες επιβεβαιώνουν αυτήν τη συσχέτιση.
Υπερήλικες που παρουσιάζουν υπερπηκτικότητα στο αίμα (θρομβώσεις) ωφελούνται με την καθημερινή λήψη σκόρδου. Η τάση υπερπηκτικότητας ενοχοποιείται ιδίως για τα εγκεφαλικά επεισόδια. Εδώ ο ρόλος του σκόρδου είναι να διατηρεί τη φυσιολογική υγιή ροότητα του αίματος μέσα στο αγγείο. Τα θειούχα αντιοξειδωτικά του σκόρδου εμποδίζουν τη συγκόλληση των αιμοπεταλίων που δημιουργούν τους θρόμβους.
Οι ευεργετικές ιδιότητες του σκόρδου οφείλονται σε εκατό συστατικά. Ιδίως το ιχνοστοιχείο γερμάνιο, που περιέχει, ενισχύει το ανοσοποιητικό.
Από τον Dr ΣTEΦANO KAPAΓIANNOΠOYΛO
