Ναι σωστά το μάντεψες είναι ο χαλβάς. Δημοφιλές, νηστίσιμο γλύκισμα, ο χαλβάς από πολτό αλεσμένου σουσαμιού (ταχίνι) ή αλλιώς «χαλβάς του μπακάλη» ναι μεν έχει την τιμητική του κατά την περίοδο της νηστείας, αλλά αξίζει να τον απολαμβάνεις όλο το χρόνο. Ας δούμε, λοιπόν, το γιατί και ας μάθουμε το πώς...

Ο χαλβάς από πολτό αλεσμένου σουσαμιού (ταχίνι) ή αλλιώς «χαλβάς του μπακάλη» διαθέτει πλήθος πολύτιμων διατροφικών στοιχείων από τη βασική πρώτη ύλη του, το ταχίνι, που του προσδίδουν ιδιαίτερη θρεπτική ταυτότητα και μια υψηλή διατροφική αξία που δύσκολα απαντάται σε άλλα γλυκίσματα, νηστίσιμα και μη. Είναι πολύ καλή πηγή λιπαρών οξέων, με σύνθεση παρόμοια με αυτήν του ταχινιού, στην πλειονότητά τους πολυακόρεστα και μονοακόρεστα, ελάχιστα κορεσμένα και χωρίς καθόλου χοληστερίνη. Περιέχει επίσης αρκετούς υδατάνθρακες (κυρίως σάκχαρα), πρωτεΐνες και φυτικές ίνες, ενώ αποτελεί πηγή πολλών αναγκαίων βιταμινών, μετάλλων, ιχνοστοιχείων και φυτοθρεπτικών.

*Σε τυποποιημένο προϊόν με τα εξής «Συστατικά»: Ταχίνι (αλεσμένο σησάμι), σιρόπι γλυκόζης-φρουκτόζης, φυτικό έλαιο, εκχύλισμα τσουενίου, βανιλλίνη.

Τι προσφέρει στον οργανισμό μας;

• Πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά οξέα, τα οποία είναι το οικοδομικό υλικό των νευρικών κυττάρων και απαραίτητα για τον εγκέφαλο, ενώ μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των υψηλών επιπέδων χοληστερίνης στο αίμα.
• Φυτικές ίνες. Περισσότερες διαθέτει ο χαλβάς που παρασκευάζεται από ταχίνι ολικής αλέσεως, οι οποίες αφενός είναι ωφέλιμες για τη λειτουργία του εντέρου, αφετέρου αυξάνουν τον κορεσμό της πείνας και βοηθούν στην καλύτερη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα.
• Βιταμίνες του συμπλέγματος Β, όπως Β1, Β2 και Β3, οι οποίες είναι αναγκαίες για το νευρικό σύστημα και το μεταβολισμό, και βιταμίνη Ε, η οποία έχει αντιοξειδωτική δράση.
• Μέταλλα και ιχνοστοιχεία με σημαντική δράση και συμμετοχή σε δεκάδες μεταβολικές διεργασίες, όπως ασβέστιο, που ως γνωστόν είναι απαραίτητο για τα οστά, μαγνήσιο, φώσφορο, ψευδάργυρο και σελήνιο, το οποίο αποτελεί κύριο συστατικό της γλουταθειόνης, ενός από τα πιο ισχυρά αντιοξειδωτικά του οργανισμού.
• Φυτοθρεπτικά με αντιοξειδωτική και προστατευτική δράση, όπως λιγνάνες σησαμίνη, σησαμινόλη και σησαμολίνη, στις οποίες αποδίδονται αντιθρομβωτικές, αντιυπερτασικές και αντιγηραντικές ιδιότητες.

Τι γίνεται με τις πρωτεϊνες;

Ο χαλβάς περιέχει αρκετές πρωτεΐνες, οι οποίες μάλιστα είναι ιδιαίτερα εύπεπτες και πλούσιες σε θειούχα αμινοξέα (μεθειονίνη, κυστεΐνη), καθώς και σε τρυπτοφάνη, λευκίνη και αργινίνη. Ωστόσο, υστερούν, όπως και όλες οι φυτικής προέλευσης πρωτεΐνες, σε ορισμένα αμινοξέα, όπως π.χ. η λυσίνη. Παρ’ όλα αυτά, όταν στο χαλβά έχουν προστεθεί ξηροί καρποί όπως αμύγδαλα ή ο χαλβάς καταναλωθεί με τρόφιμα που περιέχουν περισσότερη λυσίνη, π.χ. μαζί με όσπρια (φασόλια, σόγια και προϊόντα αυτής), η πρωτεΐνη που προκύπτει από το συνδυασμό τους γίνεται υψηλότερης βιολογικής αξίας και διαθεσιμότητας, που σημαίνει ότι μπορεί να καλύψει πληρέστερα τις πρωτεϊνικές ανάγκες όσων νηστεύουν, αποφεύγουν τα ζωικά προϊόντα ή είναι αποκλειστικά φυτοφάγοι.

Ενα γλύκισμα ωφέλιμο για την υγεία…

Λόγω των ιδιαίτερων θρεπτικών χαρακτηριστικών και ευεργετικών ιδιοτήτων του σουσαμιού και επομένως και των προϊόντων που παράγονται από αυτό, όπως ταχίνι και χαλβάς, η με μέτρο κατανάλωση χαλβά, στο πλαίσιο μιας ποικίλης και ισορροπημένης διατροφής και ενός σωματικά δραστήριου τρόπου ζωής, μπορεί να συμβάλει στην καλή λειτουργία του καρδιαγγειακού, νευρικού αλλά και ανοσοποιητικού συστήματος, στην πρόληψη και στον έλεγχο της υψηλής χοληστερίνης στο αίμα, στην αποτοξίνωση και στην εύρυθμη λειτουργία του ήπατος, στην επιτυχέστερη αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη –διότι ο χαλβάς έχει χαμηλότερο γλυκαιμικό δείκτη συγκριτικά με άλλα γλυκίσματα– αλλά και στην καλύτερη προστασία του οργανισμού από τις ελεύθερες ρίζες.

Επιπλέον κατά την περίοδο της νηστείας η κατανάλωση χαλβά συνεισφέρει στην πληρέστερη κάλυψη των αναγκών του οργανισμού σε ασβέστιο, πρωτεΐνες και σίδηρο (τα οποία μειώνονται λόγω του αποκλεισμού των γαλακτοκομικών προϊόντων και των ζωικών τροφίμων) αλλά και στην αύξηση της πρόσληψης φυτικών ινών και ενέργειας.

Προσοχή όμως όχι στις υπερβολές!

Ο χαλβάς είναι ένα ενεργειακά πυκνό τρόφιμο, με υψηλή θερμιδική αξία, από 500-550 θερμίδες ανά 100 γρ., παρόμοιες δηλαδή με αυτές μιας σοκολάτας. Πρέπει να καταναλώνεται χωρίς υπερβολές και πάντα σε λελογισμένη, μικρή ποσότητα, όπως και κάθε άλλο γλύκισμα – ειδάλλως, μπορεί να αυξηθεί η συνολική ημερήσια θερμιδική πρόσληψη πέραν του επιπέδου ισορροπίας και αυτό να έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του σωματικού βάρους.

Να θυμάσαι: Μια μερίδα σκέτου χαλβά με γεύση βανίλια, χωρίς ξηρούς καρπούς, επικάλυψη σοκολάτας ή άλλα γευστικά επιπρόσθετα ή συνοδευτικά, αντιστοιχεί σε ποσότητα γύρω στα 30-32 γρ. και αποδίδει κατά μέσο όρο 175 θερμίδες.

Κάθε γεύση & οι θερμίδες της!

Ενεργειακή απόδοση διαφόρων τύπων & γεύσεων χαλβά ανά 100 g

Ποιοι πρέπει να τον αποφεύγουν;

Δεν θα πρέπει να καταναλώνουν χαλβά ή/και παρασκευάσματα που περιέχουν χαλβά τα άτομα με διαπιστωμένες αλλεργίες σε κάποια από τα συστατικά του, όπως π.χ. στο σουσάμι, ή σε συστατικά που ενδεχομένως μπορούν να παρεισφρήσουν σε αυτόν, κάτι το οποίο πρέπει να αναφέρεται ευκρινώς στη διατροφική ετικέτα αμέσως μετά την αναφορά «Συστατικά», π.χ. «Μπορεί να περιέχει ίχνη από φιστίκια ή άλλους ξηρούς καρπούς». Παχύσαρκα άτομα και ασθενείς με χρόνια μεταβολικά νοσήματα, π.χ. σακχαρώδη διαβήτη, που επιθυμούν να εντάξουν το χαλβά στη διατροφή τους, είναι φρόνιμο να ακολουθούν τις συστάσεις του γιατρού ή του διαιτολόγου τους.

Συμβουλή: Διάβασε με προσοχή τις διατροφικές πληροφορίες, τα συστατικά, συμπεριλαμβανομένης της επισήμανσης για πιθανά αλλεργιογόνα, και τις ενδείξεις που δίνονται από τον παρασκευαστή.

Εξυπνες ιδέες κατανάλωσης

Ο χαλβάς μπορεί να καταναλωθεί όλες τις ώρες της ημέρας, π.χ. ως μέρος του πρωινού γεύματος, ως ενδιάμεσο κολατσιό το πρωί ή το απόγευμα ή ως επιδόρπιο. Είναι εξαιρετικός για το σχολικό κολατσιό των μαθητών αλλά και ως σνακ για εργαζόμενους και αθλητές. Μπορείς να τον απολαύσεις μόνο του στη γεύση που προτιμάς, πρόσθεσε κανέλα σκόνη ή συνδυάσέ τον με άλλα τρόφιμα, για να φτιάξεις πεντανόστιμα γλυκά εδέσματα όπως:

1. χαλβάς με φρέσκα φρούτα ή αποξηραμένα ή βρασμένα σε κρασί και κανέλα (π.χ. αχλάδια),
2. μήλο ψητό γεμιστό με χαλβά,
3. μηλοπιτάκια και κέικ με χαλβά,
4. φέτες πορτοκαλιού με χαλβά ψημένες σε αλουμινόχαρτο με κανέλα και χυμό λεμονιού (ίσως το κλασικότερο γλυκό στη Β. Ελλάδα κατά την Καθαρά Δευτέρα),
5. σάντουιτς με ψωμί, χαλβά, μπανάνα σε ροδέλες και κανέλα,
6. αραβική πίτα ή κρέπα με χαλβά και ξηρούς καρπούς,
7. «μωσαϊκό» (κορμός) με χαλβά και κακάο,
8. χαλβάς ανάμεσα σε στρώσεις σφολιάτας ή διπλωμένος μέσα σε μους πικρής σοκολάτας,
9. αλλά και αλμυρά πιάτα π.χ. λειωμένος χαλβάς μέσα σε ρεβιθάδα.

Σε περίοδο που δεν νηστεύεις και δεν υπάρχουν διατροφικοί αποκλεισμοί, αξίζει να δοκιμάσεις τυρόπιτα ταψιού σερβιρισμένη με χαλβά, φρουτοσαλάτα με χαλβά και γιαούρτι, λιωμένο ανθότυρο με κομματιασμένο χαλβά και μέλι αλλά και παγωτό με χαλβά – οι διαθέσιμες επιλογές και οι συνταγές εκατοντάδες, η γεύση τους μοναδική.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΔΕΔΟΥΚΟ