Κάνε την άσκηση θεραπεία! Μάθε ποιές φυσικές δραστηριότητες είναι κατάλληλες για εσένα, ποιές πρέπει ν' αποφεύγεις και ποιές είναι οι πιο ενδεδειγμένες για καλύτερο "θεραπευτικό" αποτέλεσμα!

Η πραγματικότητα: η τακτική άσκηση αποτελεί προληπτικό και θεραπευτικό φάρμακο για πολλές παθήσεις. Όταν, όμως, υπάρχει βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό, κάποια οργανική δυσλειτουργία ή συγκεκριμένο πρόβλημα υγείας, η "θεραπεία διά της γυμναστικής" προϋποθέτει σωστή επιλογή ασκήσεων και απόλυτη εξατομίκευση. Γι’ αυτό ενημερώσου, ρώτησε το γιατρό σου και ξεκίνα. Με την κατάλληλη αγωγή (ενδεδειγμένη άσκηση) βιώνεις το τερπνόν (διασκέδαση) και πετυχαίνεις το ωφέλιμο (καλύτερη υγεία).

1. Αρθρίτιδες: Μην αφήνεις τις αρθρώσεις σου να σκουριάσουν
Ιδανική άσκηση για εσένα είναι το περπάτημα με σταθερό ρυθμό, ενώ το κολύμπι στη θάλασσα και οι ασκήσεις μέσα στο νερό κάνουν καλό σε όλες σχεδόν τις ρευματικές παθήσεις. Ασκήσεις που δεν επιτρέπουν τη διατήρηση σωστής σωματικής στάσης, επιβαρύνουν μονόπλευρα, προκαλούν πόνο ή πιέζουν τις αρθρώσεις, καθώς και έντονες δραστηριότητες ή σπορ με απότομες κινήσεις θα πρέπει να αποφεύγονται.

2. Οστεοπόρωση: Σκοινάκι για πρόληψη, υδρογυμναστική για θεραπεία
Σκοινάκι, μπάσκετ, τρέξιμο, χορός, τένις και γυμναστική με βάρη, δηλαδή ασκήσεις που προκαλούν κραδασμούς και υποβάλλουν το σκελετό στις δυνάμεις της βαρύτητας, συμβάλλουν στη διατήρηση ή/και στην αύξηση της οστικής πυκνότητας σε νεαρά άτομα. Αντίθετα, οι ασθενείς με οστεοπόρωση θα πρέπει να αποφεύγουν τέτοιου είδους ασκήσεις και να προτιμούν δραστηριότητες χαμηλής έντασης και χαμηλών κραδασμών, όπως η υδρογυμναστική, η κολύμβηση και το περπάτημα.

3. Οσφυαλγία: Πιλάτες για πρόληψη, κολύμπι για αποθεραπεία
Οι ασκήσεις Πιλάτες είναι κατάλληλες για την πρόληψη της οσφυαλγίας, γιατί επικεντρώνονται στην εκγύμναση των στηρικτικών μυών της σπονδυλικής στήλης. Όταν όμως υπάρχει χρόνιο πρόβλημα στη μέση, το κολύμπι και η υδρογυμναστική είναι προτιμότερα. Βοηθούν, επίσης, μέθοδοι λειτουργικής επανεκπαίδευσης, που βελτιώνουν τη σωματική στάση, όπως οι τεχνικές Αλεξάντερ και Μακένζι. Αντενδείκνυνται κοπιώδεις ασκήσεις ή με μεγάλη αντίσταση, ακραία σπορ και αθλήματα που δημιουργούν κραδασμούς ή απαιτούν άλματα και ταχύτητες.

4. Σακχαρώδης διαβήτης: Αερόβιες και αναερόβιες ασκήσεις για τον έλεγχο του υψηλού σακχάρου
Οι αερόβιες ασκήσεις (περπάτημα, τρέξιμο, κολύμβηση, κ.ά.) και οι αναερόβιες ενδυνάμωσης, με και χωρίς όργανα αντίστασης, αποτελούν για τους μεν υγιείς ισχυρό μέσο πρόληψης του σακχαρώδους διαβήτη, για τους δε πάσχοντες αναπόσπαστο μέρος της θεραπευτικής αγωγής. Οι διαβητικοί ασθενείς είναι απαραίτητο να λαμβάνουν επιπρόσθετα μέτρα προστασίας για να διατηρούν το δέρμα τους υγιές και να είναι προσεκτικοί εάν παίρνουν αντιδιαβητικά φάρμακα ή κάνουν ινσουλίνη και να μετράνε τακτικά τα επίπεδα του σακχάρου τους πριν και μετά την άσκηση ή, εάν νιώσουν υπογλυκαιμία, και κατά τη διάρκειά της.

5. Ευερέθιστο έντερο: Γιόγκα και διατάσεις περιορίζουν τα συμπτώματα
Γιόγκα, διατάσεις, τάι-τσι, ήπιες ασκήσεις στο νερό, κολύμπι, περπάτημα, αναπνευστικές ασκήσεις και θεραπευτική ιππασία βοηθούν, γιατί δρουν αγχολυτικά. Σε περιπτώσεις που το κυρίαρχο σύμπτωμα είναι η δυσκοιλιότητα εξαιτίας της καθιστικής ζωής, ο συνδυασμός κολύμβησης και κοιλιακών ασκήσεων έχει πολύ θετικό αποτέλεσμα στη λειτουργία του εντέρου.

6. Συχνοί πονοκέφαλοι: Ποδηλασία για άμεση ανακούφιση
Η ποδηλασία -στατική, δρόμου ή ακόμα και με θαλάσσιο ποδήλατο- προκαλεί την απελευθέρωση ενδορφινών με αναλγητική δράση, καταπραΰνει τα συμπτώματα των πονοκεφάλων και μακροπρόθεσμα μειώνει την ένταση και τη συχνότητά τους. Η ποδηλασία σε ανώμαλα εδάφη πρέπει να αποφεύγεται, καθώς οι πολλοί κραδασμοί συνήθως επιδεινώνουν το πρόβλημα. Πιλάτες, γιόγκα και κολύμβηση με ύπτιο στιλ προσφέρουν ανακούφιση, εάν το κύριο αίτιο είναι η λανθασμένη καθιστική στάση ή η μυϊκή ένταση στον αυχένα.

7. Υπερβολικό άγχος: Εκτονώσου το με περπάτημα και τρέξιμο
Περπάτημα και τρέξιμο αποτελούν αντίδοτα ενάντια στις συνέπειες του χρόνιου στρες και απολύτως φυσικά βελτιωτικά της διάθεσης. Γιόγκα, τάι-τσι, χορός, γκολφ, ρακέτες, κολύμπι και ψάρεμα βοηθούν επίσης, γιατί προσφέρουν συγχρόνως εκτόνωση, διασκέδαση και χαλάρωση. Στον αντίποδα, ομαδικά αθλήματα, ακραία σπορ και υπερβολικά έντονη άσκηση δεν ωφελούν παρά μόνο σε λίγες περιπτώσεις, κυρίως άτομα "εθισμένα" στην αδρεναλίνη, αφού μπορεί να προκαλέσουν μεγάλη αύξηση της παραγωγής κορτιζόλης, της αρτηριακής πίεσης και των καρδιακών παλμών, με συνέπεια τη σοβαρή καταπόνηση της καρδιάς.

8. Υψηλή αρτηριακή πίεση: Τρέξιμο για πρόληψη, περπάτημα για θεραπεία
Το τρέξιμο συμβάλλει στη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης στα επιθυμητά επίπεδα. Άτομα με οριακή υπέρταση (130-139 mmHg η "μεγάλη" και/ή 85-89 mmHg η "μικρή") ωφελούνται με το συνδυασμό ήπιου τρεξίματος και ασκήσεων ενδυνάμωσης με μικρή αντίσταση και πολλές επαναλήψεις. Στα υπερτασικά άτομα βοηθά ο συνδυασμός πεζοπορίας και χαλαρωτικών ασκήσεων (π.χ. γιόγκα). Αντίθετα, αντεδείκνυται η έντονη γυμναστική μικρών μυϊκών ομάδων, τα ακραία και ανταγωνιστικά σπορ γιατί κατά τη διάρκειά τους η αρτηριακή πίεση αυξάνεται.

9. Υπερλιπιδαιμίες - Υψηλή χοληστερίνη: Συνδυασμός ασκήσεων για μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου
Ενδείκνυται η ενασχόληση με συγκεκριμένους συνδυασμούς ασκήσεων σε διαφορετικές μέρες. Ιδανικά, για τη βελτίωση της κατάστασης απαιτούνται τρία αερόβια προγράμματα εβδομαδιαίως (π.χ. ζωηρή κολύμβηση, περπάτημα ή τρέξιμο με εναλλαγές ρυθμού), που βοηθούν στη μείωση της ολικής χοληστερίνης, της "κακής" LDL-χοληστερίνης και των τριγλυκεριδίων. Δύο φορές εβδομαδιαίως είναι απαραίτητη η προπόνηση ενδυνάμωσης (με υδρογυμναστική ή όργανα παροχής αντίστασης), που συμβάλλει στην αύξηση της "καλής" HDL-χοληστερίνης, ενώ σχεδόν καθημερινά πρέπει να γίνονται χαλαρωτικές ασκήσεις, όπως οι διατάσεις.

Α. Οδηγίες ασφάλειας: Μην παίρνεις αψήφιστα τις συμβουλές και μην παραβαίνεις τους βασικούς κανόνες.

Β.Τον πρώτο λόγο έχει ο γιατρός: πριν ασχοληθείς συστηματικά με οποιοδήποτε είδος άσκησης, κάνε έναν λεπτομερή ιατρικό έλεγχο και τήρησε τις οδηγίες που θα σου δώσει ο γιατρός, ιδίως εάν ακολουθείς κάποια φαρμακευτική θεραπεία ή έχεις πολλούς μήνες να γυμναστείς.

Γ. Κριτήρια επιλογής: Οι δραστηριότητες πρέπει να είναι διασκεδαστικές και ασφαλείς, να μην επιβαρύνουν ιδιαίτερα την καρδιά, τη σπονδυλική στήλη ή τις αρθρώσεις και να μη σου προκαλούν μεγάλη κόπωση. Προτίμησε ένα είδος άσκησης το οποίο σ' ευχαριστεί και γνωρίζεις ήδη.

Δ. Σωστή προετοιμασία: Το περπάτημα και το κολύμπι είναι ιδανικά για μια καλή και ασφαλή αρχή. Αν στη συνέχεια επιλέξεις κάποιο σπορ το οποίο δεν γνωρίζεις καλά, π.χ. θαλάσσιο σκι, ζήτησε από εξειδικευμένο εκπαιδευτή να σου το διδάξει και να σε καθοδηγήσει.

Ε. Σύνεση και προοδευτικότητα. Οι υπερβολές βλάπτουν! Ξεκίνησε σιγά σιγά και αύξησε προοδευτικά.

ΣΤ. Συντροφικότητα: Με παρέα, η άσκηση γίνεται πιο ευχάριστη. Εάν έχεις οποιαδήποτε πάθηση, είναι πολύ σημαντικό το άτομο που γυμνάζεσαι μαζί να τη γνωρίζει, ώστε να σου προσφέρει την κατάλληλη βοήθεια, εάν συμβεί κάτι απρόβλεπτο.

Ζ. Μέτρα προστασίας: Προτίμησε τις πρωινές ή τις απογευματινές ώρες και όχι τις καυτές ώρες του μεσημεριού, με άδειο στομάχι, αντιηλιακό παντού, καπελάκι, ελαφρύ ρουχισμό και αθλητικά παπούτσια εάν χρειάζεται, πάντα προθέρμανση, ελεγχόμενη ένταση προσπάθειας, όχι υπερβολές, συνεχή ενυδάτωση με νερό και συμπληρωματικά -εάν γυμνάζεσαι πάνω από μία ώρα, έχεις έντονη εφίδρωση ή σου το έχει συστήσει ο γιατρός- με κάποιο sports drink χωρίς καφεΐνη.

Η. Καμπανάκια συναγερμού: Αν δεν νιώθεις καλά ή ζεσταίνεσαι υπερβολικά, μη γυμνάζεσαι! Διάκοψε την άσκησή σου εφόσον αισθανθείς κούραση, αναπνευστική δυσφορία, δύσπνοια, πόνο οπουδήποτε και ειδικά στο στήθος, ταχυκαρδία, καρδιακή αρρυθμία, ζάλη, ίλιγγο, ναυτία, κρυάδες, εμφανίσεις ωχρότητα, μελανιάσουν ή ξεραθούν τα χείλη σου, νιώσεις αφυδατωμένη, έχεις πολύ έντονη εφίδρωση, πάθεις κράμπα ή οποιοδήποτε μικροτραυματισμό. Αν τα συμπτώματα δεν υποχωρήσουν γρήγορα ή επαναληφθούν, ενημέρωσε άμεσα το γιατρό σου!

Από το Σαύρο Δεδούκο