Κάπνιζες, έπινες, άλλαζες ερωτικούς παρτενέρ χωρίς προφυλάξεις, περνούσες ώρες κάτω από τον ήλιο, το παράκανες στις δίαιτες, χρησιμοποιούσες τα αντιβιοτικά σαν καραμέλες, ενώ το τσεκάπ ήταν άγνωστη... λέξη. Τα λάθη του παρελθόντος (ή και του παρόντος) μπορεί όμως κάποια στιγμή να δημιουργήσουν προβλήματα. Τα καλά νέα; Σύμφωνα με τους επιστήμονες, σε αρκετές περιπτώσεις η βλάβη που προκάλεσες στον εαυτό σου μπορεί να αναστραφεί. Δες πώς.
Καπνίζω από τα 18 μου
Αν και ανέκαθεν γνώριζες ότι το τσιγάρο είναι αυτοκαταστροφική συνήθεια, δεν κατάφερες ποτέ να το κόψεις. Σήμερα μάλιστα έχεις έτοιμο και το αντεπιχείρημα: «Στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε είναι η μόνη απόλαυση που μου έχει απομείνει». Και όμως, ήρθε στιγμή να σκεφτείς τα σημαντικά οφέλη που μπορεί να προσφέρει η διακοπή του καπνίσματος στην υγεία (και στην τσέπη σου) και να πάρεις τη μεγάλη απόφαση.
Τι να κάνεις έστω και τώρα: Σήμερα υπάρχουν πολλοί και διαφορετικοί τρόποι που μπορούν να βοηθήσουν στο κόψιμο της βλαβερή αυτής συνήθειας. Από τα υποκατάστατα νικοτίνης που διατίθενται στα φαρμακεία, όπως τσίχλες, ειδικά αυτοκόλλητα (που κολλούν στο δέρμα αποδεσμεύοντας σιγά σιγά νικοτίνη), νεότερα φαρμακευτικά σκευάσματα κ.ά. Σημαντική βοήθεια προσφέρουν και κάποιες εναλλακτικές μέθοδοι (π.χ. η υπνοθεραπεία και ο βελονισμός). Επίσης σε αρκετά κρατικά νοσοκομεία λειτουργούν τα Ιατρεία Διακοπής Καπνίσματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, στα οποία εφαρμόζεται φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με ψυχολογική υποστήριξη.
Να θυμάσαι: Κόβοντας το κάπνισμα και σχεδόν αμέσως από το σβήσιμο του τελευταίου τσιγάρου μελέτες από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) έχουν δείξει πως έπειτα από 6 ώρες η παροδική αύξηση της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης που προκαλείται από τη νικοτίνη αρχίζει να επανέρχεται στις αρχικές τιμές, έπειτα από 2 ημέρες η αίσθηση της γεύσης και της όσφρησης βελτιώνεται, μέσα σε 2-12 εβδομάδες η καλή κυκλοφορία του αίματος επανέρχεται, το τρέξιμο και το βάδισμα γίνονται ευκολότερα, ενώ ύστερα από 3-9 μήνες ο τσιγαρόβηχας, ο συριγμός και τα αναπνευστικά προβλήματα μειώνονται.
Οι συμφοιτητές μου με αποκαλούσαν «γερό ποτήρι»!
Όμως και σήμερα, παρότι έχεις κόψει τις ανεξέλεγκτες οινοποσίες, δεν λες όχι πού και πού σε «ακόμα ένα ποτηράκι».
Τι να κάνεις έστω και τώρα: Είναι γνωστό και χιλιοειπωμένο ότι το αλκοόλ ερεθίζει το συκώτι, το στομάχι και η υπερκατανάλωσή του προκαλεί φλεγμονή και βλάβη στο βλεννογόνο του πεπτικού σωλήνα. Με δυο λόγια, επιβαρύνει με τα χρόνια την υγεία του πεπτικού και αυξάνει παράλληλα τον κίνδυνο καρκινογένεσης. Μετρίασε λοιπόν, όσο είναι καιρός, την κατανάλωση οινοπνεύματος, αν αυτή ξεπερνά καθημερινά το ένα ποτηράκι. Αν ωστόσο σε κάποια έξοδο πιεις λίγο παραπάνω, μην το κάνεις ποτέ με άδειο στομάχι. Προτίμησε τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες (όπως ψάρι, κρέας, αβγά, γαλακτοκομικά) και γενικά φρόντισε να ακολουθείς μια διατροφή πλούσια σε λαχανικά, που μόλις πρόσφατα Βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ότι περιορίζει τον κίνδυνο καρκίνου. Και αυτό γιατί –όπως υποστηρίζουν οι ερευνητές από το Bristol Oncology Centre της Νοτιοδυτικής Αγγλίας– οι ουσίες, οι οποίες απελευθερώνονται με το μαγείρεμα και με το μάσημα, κατά τη διάρκεια της πέψης δημιουργούν αντισώματα στο στομάχι που εξουδετερώνουν τα καρκινικά κύτταρα εμποδίζοντας τον πολλαπλασιασμό τους.
Να θυμάσαι: Τα συμπληρώματα της βιταμίνης C και του συμπλέγματος Β είναι ιδιαίτερα χρήσιμα στα άτομα που καταναλώνουν αλκοόλ, γιατί το ποτό δεσμεύει τις συγκεκριμένες βιταμίνες από τις τροφές, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ανεπάρκεια στον οργανισμό.
Με το πρώτο κρυολόγημα έπαιρνα αντιβιοτικά
Σήμερα σε όλα τα συνέδρια οι ειδικοί δεν σταματούν να επαναλαμβάνουν ότι η αντιβίωση δεν ενδείκνυται χωρίς σοβαρό λόγο. Με δυο λόγια, για τη γρίπη, τα κρυολογήματα, το βήχα, τον πονόλαιμο και τις διάφορες ασθένειες που προέρχονται από ιογενείς λοιμώξεις η αντιβίωση θεωρείται επιβλαβής και αναποτελεσματική, καθώς οι ιοί που τις προκαλούν όχι μόνο δεν θεραπεύονται με τα αντιβιοτικά, αλλά αντίθετα επιβαρύνουν τον οργανισμό με άχρηστες χημικές ουσίες.
Τι να κάνεις έστω και τώρα: Επειδή τα αντιβιοτικά δεν σκοτώνουν τους ιούς, αλλά μόνο τα μικρόβια, η αντιβίωση χρειάζεται στην περίπτωση που οι ιώσεις ακολουθούνται από μικροβιακές λοιμώξεις. Επομένως η χρήση αντιβιοτικών είναι δικαιολογημένη μόνο εάν διαπιστωθεί επιμόλυνση με μικρόβιο. Αυτό όμως σε κάθε περίπτωση θα το κρίνει ο γιατρός, ο οποίος θα υποδείξει και το είδος της θεραπείας.
Να θυμάσαι: Η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών εκτός του ότι είναι επιβλαβής για τον οργανισμό οδηγεί και στην ανθεκτικότητα των μικροβίων. Τα ανθεκτικά μικρόβια αποτελούν σήμερα το μεγαλύτερο κίνδυνο, κυρίως στο νοσοκομειακό χώρο, διότι οι λοιμώξεις που προκαλούν είναι βαριές, ενώ παράλληλα για την αντιμετώπισή τους πρέπει να χρησιμοποιούνται συνεχώς νέα αντιβιοτικά.
Στην εφηβεία περνούσα ατέλειωτες ώρες κάτω από τον ήλιο
Όμως σήμερα ήδη γνωρίζεις ότι η αλόγιστη ηλιοθεραπεία, εκτός από τα εγκαύματα και τις επιφανειακές δερματικές βλάβες που δημιουργεί, μπορεί να αλλοιώσει και το DΝΑ των κυττάρων της επιδερμίδας, μεταλλάσσοντας ένα υγιές κύτταρο σε καρκινικό. Όπως μάλιστα τεκμηριώνεται από έρευνες, τα ηλιακά εγκαύματα κατά την παιδική και εφηβική ηλικία διπλασιάζουν τις πιθανότητες να πάθει κάποιος μελάνωμα (τη σοβαρότερη μορφή δερματικού καρκίνου στην ενήλικη ζωή).
Τι να κάνεις έστω και τώρα: Μείωσε στο ελάχιστο την έκθεσή σου στον ήλιο και παράλληλα απόφυγε την παραλία από τις 12 μέχρι τις 4 το μεσημέρι (τις ώρες δηλαδή που οι ακτίνες του ήλιου πέφτουν κάθετα στην επιφάνεια της γης και γίνονται πιο επικίνδυνες). Να χρησιμοποιείς, επίσης, πάντα αντηλιακό και μην αμελείς την επίσκεψή σου στο δερματολόγο για την οποιαδήποτε αλλαγή παρατηρήσεις σε κάποια ελιά του σώματός σου.
Να θυμάσαι: Τα άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα που κοκκινίζει ή καίγεται εύκολα στον ήλιο έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση να εμφανίσουν μελάνωμα στην ενήλικη ζωή τους. Προδιάθεση, επίσης, έχουν τα άτομα με οικογενειακό ιστορικό μελανώματος, καθώς και εκείνα με ιστορικό εγκαυμάτων από παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο, έστω και αν αυτή η έκθεση έγινε κατά διαστήματα (δηλαδή μόνο στη διάρκεια των διακοπών τους). Ακόμη οι κληρονομικοί σπίλοι (ελιές) σε διάφορα σημεία του σώματος, σε συσχέτιση με την ηλιακή ακτινοβολία, αυξάνουν τον κίνδυνο μελλοντικής εμφάνισης μελανώματος.
Άλλαζα ερωτικούς παρτενέρ χωρίς προφυλάξεις
Η συνεχής εναλλαγή ερωτικών συντρόφων και το σεξ χωρίς προφύλαξη ξύπνησαν ξεχασμένα αφροδίσια νοσήματα (σύφιλη, βλεννόρροια), ενώ παράλληλα παρατηρείται και έξαρση των ιογενών, σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως είναι ο έρπης των γεννητικών οργάνων, οι HPV λοιμώξεις (τα κονδυλώματα), το AIDS, οι ηπατίτιδες Β, C κ.ά. Αν λοιπόν στα νεανικά σου χρόνια δεν ήσουν ιδιαίτερα συνετή με τις σεξουαλικές σου σχέσεις, σίγουρα έχεις διαπράξει ένα σοβαρό «αδίκημα» σε βάρος της υγείας σου.
Τι να κάνεις έστω και τώρα: Ο αποτελεσματικότερος τρόπος για να επανορθώσεις τα λάθη είναι να χρησιμοποιείς προφυλακτικό σε κάθε σεξουαλική σου επαφή. Επίσης, επειδή πολλές φορές ένα σεξουαλικό μεταδιδόμενο νόσημα (όπως π.χ μια λοίμωξη από χλαμύδια στις γυναίκες) μπορεί να μη δώσει κανένα σύμπτωμα για μήνες ή και για χρόνια και στην πορεία να προκαλέσει ακόμα και στείρωση, καλό είναι να κάνεις κάθε 6 μήνες μια προληπτική εξέταση, ώστε στην περίπτωση που έχεις μολυνθεί να αντιμετωπίσεις έγκαιρα το πρόβλημα. Η εξέταση για να προλάβεις ή να ανακαλύψεις την προσβολή του τραχήλου της μήτρας από τον ιό HPV είναι το Τεστ Παπανικολάου.
Να θυμάσαι: Σήμερα για όλα σχεδόν τα γνωστά σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα υπάρχουν οι αντίστοιχες εξετάσεις, ενώ θεραπεύονται αποτελεσματικά όλα τα νοσήματα που οφείλονται σε μικρόβια, μύκητες, παράσιτα και χλαμύδια, επισημαίνουν οι ειδικοί από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).
Μια ζωή έκανα δίαιτες
Εδώ και χρόνια κάνεις δίαιτα, χάνεις κάποια κιλά, σταματάς τη δίαιτα, ξαναπαίρνεις τα ίδια ίσως και περισσότερα κιλά και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται, ενώ το μόνο σίγουρο από όλη αυτή την κατάσταση είναι ότι έχεις βάλει την υγεία σου σε τρομερή δοκιμασία.
Τι να κάνεις έστω και τώρα: Σύμφωνα με τους διαιτολόγους από το τμήμα Προληπτικής Ιατρικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Κρήτης, το καλύτερο είναι, αν πρέπει να αδυνατίσεις, να διαλέξεις μια διατροφή με την οποία θα έχεις μια μικρή απώλεια βάρους ανά εβδομάδα, κάνοντας σωστή επιλογή τροφίμων με μέτριες διατροφικές μερίδες σε συνδυασμό φυσικά με καθημερινή σωματική άσκηση. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσεις τις θεαματικές αλλαγές, π.χ. 5 κιλά σε 10 μέρες. Ο πρώτος στόχος της σωστής δίαιτας, λοιπόν, είναι να χάνετε το 1% του βάρους σου την εβδομάδα. Αν π.χ. ζυγίζεις 65 κιλά, θα πρέπει να χάνεις κάθε εβδομάδα 650 γραμμάρια, αν είσαι 70 κιλά 700 γραμμάρια κ.ο.κ. Και βέβαια η δίαιτα θα περιλαμβάνει τρόφιμα από όλες τις ομάδες (λαχανικά, φρούτα, δημητριακά, γαλακτοκομικά, κρέατα).
Να θυμάσαι: Έρευνες αποδεικνύουν ότι υπάρχει μεγάλη σχέση ανάμεσα στις αυξομειώσεις του βάρους και τη θνησιμότητα, επειδή η καρδιά αναγκάζεται να μεταβάλλει διαρκώς τους ρυθμούς με τους οποίους λειτουργεί. Επιπλέον, οι απαιτητικές δίαιτες που «απαγορεύουν» εντελώς κάποιες κατηγορίες τροφίμων μπορεί αρχικά να δείχνουν ότι έχουν αποτέλεσμα, αλλά μακροπρόθεσμα δεν έχουν κανένα.
ΑΠΟ ΤΗ ΡΙΤΑ ΒΕΛΩΝΗ
